به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) مجموعه «چگونه باید بخوانیم؟» که مدتی است از سوی نشر نی منتشر می‌شود، بر پایه‌ فکری بسیار ساده اما تازه استوار است. بیش‌تر کتاب‌هایی که برای آشنایی مبتدیان با متفکران و نویسندگان بزرگ منتشر می‌شوند یا زندگی‌نامه‌هایی سروته‌زده ارائه می‌کنند یا خلاصه‌هایی فشرده از نوشته‌های عمده‌ی ایشان، یا شاید هر دو این‌ها. چگونه بخوانیم، بالعکس، خواننده را همراه با راهنمایی‌های نویسنده‌ای کارشناس رو در روی خود نوشته‌‌ها می‌گذرد. نقطه‌ آغاز این کتاب‌ها این فکر است که برای نزدیک‌شدن به آن‌چه مدنظر یک نویسنده است، باید به کلمه‌هایی نزدیک شوید که او در عمل به کار بسته است و باید بیاموزید که آن کلمه‌ها را چگونه بخوانید.

هر کتابِ این مجموعه‌ به‌نحوی به خواندن نوشته‌های یک متفکر در محضر استادی کارآشنا می‌ماند. هر نویسنده حدوداً 10 قطعه‌ کوتاه از کارهای متفکری را برمی‌گزیند سپس موبه‌مو آن را حلاجی می‌کند تا اندیشه‌های محوری‌شان را بازنماید و بدین وسیله درهای ورود به کل یک جهان فکری را به روی خواننده بگشاید. این قطعه‌های برگزیده گاهی برحسب ترتیب زمانی‌شان آمده‌اند تا شمه‌ای از روند و شکوفایی متفکر در بستر زمان به خواننده انتقال یابد؛ البته گاهی هم این ترتیب زمانی رعایت نشده است. کتاب‌ها فقط کشکول‌هایی حاوی مشهورترین بندهای آثار یک متفکر یا نبزرگترین موفقیت‌های» او نیستند بلکه مجموعه‌ای از سرنخ‌ها یا کلیدهایی را به خوانندگان ارائه می‌دهند تا بتوانند خود ادامه‌ی راه را بپیمایند و کشف‌های تازه کنند.

کتاب «چگونه نیچه بخوانیم» نوشته کیت انسل پیرسون به ویراستاری سایمون کریچلی و ترجمه لیلا کوچک‌منش از جمله همین کتاب‌هاست که روانه کتابفروشی‌ها شده است.
 
نیچه از هنگام مرگش در 1900 تاکنون توجه بسیاری به خود دیده و اختلاف نظر نیز هماره آثارش را احاطه کرده است. اما چرا ما باید امروزه همچنان خواندن نوشته‌های او را ادامه دهیم؟ به گمان نویسنده این کتاب، دو دلیل اصلی برای این کار وجود دارد. نخست آن‌که نیچه نویسنده‌ی پاره‌ای از زیباترین متن‌هایی است که در تاریخ فلسفه می‌توان یافت. او هماره نمونه‌ الهام‌بخشی از یک روح فلسفی مستقل و اصیل باقی خواهد ماند؛ نوشته‌های او هیچ‌گاه در ترغیب ما به اندیشیدن به‌نحوی همآوردخواهانه و اغلب ترفیع‌دهنده شکست نمی‌خورند. دلیل دوم آن است که نیچه از بزرگترین آموزگاران فلسفی دوران معاصر است. او به روشی بسیار آموزنده مخاطرات ـ و پاره‌ای از پرتگاه‌های ـ بنیادیِ خردورزی فلسفی مدرن را در معرض دید قرار می‌دهد و تفکر وی به آن‌ها معطوف می‌ماند.

به گفته نویسنده کتاب، معمول است که نوشته‌های نیچه را به سه دوره‌ی متمایز تقسیم کنند: دوره‌ نخستین (1872 ـ 1876)، دوره‌ی میانه (1878 ـ‌1882 و 1883 ـ 1885) و دوره‌ی پسین (1885 ـ 1888). اولین دوره با انتشار کتاب تولد تراژدی در سال 1872 آغاز می‌شود؛ چهار «تأمل نابهنگام» (درباره‌ی بی‌ذوقی فرهنگی، درباره‌ سودمندی و عدم سودمندی تاریخ برای زندگی، شوپنهاور به‌مثابه آموزگار و واگنر در بایروت) که بین سال‌های 1873 ـ 1875 نوشته شدند در این دوره قرار دارند. در این سال‌ها کارهای نیچه بر «متافیزیک هنرمند» و ضرورت احیا و تجدید فرهنگی متمرکز است. دوره‌ دوم دربرگیرنده‌ «سه‌گانه‌ جان‌های آزاده» یعنی انسانی، بسیار انسانی (دو جلد)، سپیده‌دم، و دانش شاد است. کارهای نیچه در این دوره متمرکز است و برچیرگی بر متافیزیک و رسیدن به یک بلوغ فلسفی تازه. چنین گفت زرتشت بین سال‌های 1883 ـ 1885 به چاپ رسید و کار آن پل‌زدن میان دوره‌های میانه و پسین است. در این متن است که نیچه اعلام می‌کند اکنون ابرانسان یا فراانسان معنای زمین است.

تعدادی از متن‌های کلاسیک همچون فراسوی نیک و بد، تبارشناسی اخلاق، غروب بت‌ها، دجال، و اینک انسان در دوره‌ی پسین نگاشته شده‌اند. در برابرِ «آری ـ گویی» یی که سه‌گانه‌ی جان‌های آزاده را متمایز می‌کند این متن‌ها وقف چیزی شده‌اند که نیچه آن را کار «نه ـ گویی» خود می‌نامد و شامل ارزشیابی دوباره‌ی ارزش‌ها و تصفیه‌حسابی مهلک با اخلاقیات مسیحی هستند. در همین متن‌هاست که شاهد شگفت‌انگیزترین و مجادله‌آمیزترین جنبه‌های تفکر نیچه هستیم. ماهیت این شکل‌گیری در خلال کتاب روشن‌تر خواهد شد.
 
مولف در 10 فصلی که این کتاب را تشکیل می‌دهند کوشیده‌ تا به نیازهای خواننده پاسخ گوید و در عین‌حال به پرسش‌ها و مسائلی وفادار بماند که تحت تأثیر ایده‌های نیچه شکل‌دهنده‌ توجهاتش به فلسفه بوده‌اند.

دو فصل اول فراهم‌آورنده‌ی درکی از آغاز و پیش‌روی‌های بعدی فلسفه‌ی نیچه است. فصل سوم به موضوع مهم مرگ خدا می‌پردازد و بینشی از خصلت سُرور فلسفی نیچه به‌دست می‌دهد. فصل چهارم به کوشش نیچه برای طرح سؤالات تازه درباره‌ حقیقت و شناخت اختصاص یافته است. فصل پنجم به نحوه‌ پرداخت نوشته‌های نیچه به حافظه و فراموشی توجه دارد. فصل‌های ششم و هفتم خوانشی دقیق از دو گزین‌گویی از کتاب چهارم دانش شاد ارائه می‌کنند.

یکی از این گزین‌گویی‌ها از دیگری شناخته‌شده‌تر است و تاکنون بیش‌تر مورد بحث قرار گرفته است. اولی تلقی بسیار رازآمیز او “Vita Femina” است؛ و دومی درباره‌ اندیشه‌ی عجیب بازگشت ابدی است. در فصل هشتم به مفهوم فراانسان در کتاب چنین گفت زرتشت خواهیم پرداخت. فصل نهم از برداشت نیچه درباره‌ خواست نیستی و مسئله‌ هیچ‌انگاری اروپایی سخن می‌گوید و فصل نهایی به آخرین متن نیچه یعنی اینک انسان نگاه می‌کند و نویسنده در آن بر میراث پیچیده او در مقام یک فیلسوف تمرکز داشته‌ است.

کتاب «چگونه نیچه بخوانیم» نوشته کیت انسل پیرسون به ویراستاری سایمون کریچلی و ترجمه لیلا کوچک‌منش با شمارگان هزار نسخه در 167 صفحه به بهای 14 هزار تومان از سوی نشر نی در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفته است.