کتاب «پارتیزان و جنگهای نامنظم» تالیف محمدحسین قربانیزواره به شرح جنگهای چریکی اختصاص دارد. مرور تاریخ ایران از دوران باستان تا دوران معاصر حاکی از نمود جنبشهای چریکی در این سرزمین است.
برخی شیوههای جنگ از گذشته تا به امروز استمرار دارند و حتی با گذشت زمان از میان نمیروند. جنگ چریکی یکی از این شیوههاست که قدمت بسیاری دارد و هنوز نیز در جنگها به کار میرود: «جنگ چریکی یا جنگ پارتیزانی یکی از متداولترین و قدیمیترین شیوه از جنگ بهشمار میرود که طی سالیان سال در فتح و تصرف شهرها و کشورها موثر واقع شده است. برخی از ارتشهای پیشرفته در زمان حال نیز برای رسیدن به اهداف نظامی خود از این شیوه قدیمی و کارساز بهره میگیرند.
اصطلاح (جنگ چریکی) در واقع ترکیبی از تاکتیک چریکها و انقلاب مردم است که به واسطه این شیوه از جنگ، مردم بر علیه حکومت محلی و دولت وقت قیام کرده و آنها را ساقط میسازند. نبرد چریکی از مهمترین عنصر یعنی قدرت خارجی تغذیه میشود تا بتواند در مقابل نیروهای جبهه مقابل خود مقاومت و ایستادگی کند، حمایت نیروهای منظم دولتهای خارجی همسو با چریکهای در عقبه نبرد ارایه میشود که شامل بر خرابکاری، اقدامات تروریستی، جنگ روانی گسترش یافته، و اقدامات ممانعتی است.»(ص19)
مرور تاریخ ایران از دوران باستان تا دوران معاصر حاکی از نمود جنبشهای چریکی در این سرزمین است. از جمله سرخ جامهگان ایران: «یکی دیگر از نیروهای مبتکر چریکی در ایران را میتوان به نام جنبش چریکی سرخجامگان معرفی کرد آنها را به این دلیل سرخ جامگان معرفی میکردند که لباسهای یکسان سرخرنگ میپوشیدند و در مقابل حمله اعراب به ایران در مقابل تجاوزات آنها به زنان و کودکان مقابله میکردند. پایه اصلی این جنبش چریکی را افسران و سربازان ساسانی در فارس به عهده داشتند که در کوههای صعبالعبور زندگی میکردند و آموزش میدیدند.»(ص20)
مرور برخی قهرمان عدالتخواه ایرانی نیز به جنبههایی از جنگ چریکی برمیخوریم، نبردی که قصدش رهایی ایران از قدرت بیگانه است: «بابک خرمدین مدتی پس از آنکه به جانشینی جاویدان درآمد، یعنی در سال 195 هجری خورشیدی، همزمان با خلافت مأمون خلیفه عباسی در شمال آرتاویل علیه خلیفه عباسی قیام کرد. او با همسایگان ارمنی خود متحد شد و توانست حمایت امپراتوری بیزانس تئوفیلوس را بهدست آورد. هدف نهایی بابک اتحاد مجدد ایران و رهایی ایران از قید خلفای عباس بود. در عصر جدید قیامهای چریکی براساس ایدئولوژی فکری تشکیل است که هسته مرکزی آنها براساس دو مولفه کلی یعنی «مذهب و فرهنگ» پدید میآید.»(ص25)
در جنگ تحمیلی ایران و عراق نیز از شیوه جنگهای نامنظم یا چریکی بهره گرفته شد: «جمهوری اسلامی ایران برای اولین بار بزرگترین نبرد نامنظم قرن را در اوائل جنگ بهنام (فتح یک) در عمق 150 کیلومتری مرز ایران و عراق در منطقه کرکوک توسط واحدهای نامنظم چریکی خود که عموما از پرسنل غیرو و دلاور مرد تیپ 66 هوابرد سپاه پاسداران بود به اجرا گذاشته که تلفات بیشمار و تجهیزات و امکانات متعدد دشمن را منهدم و از بین بردند. و در دیگر عملیاتهای مختلف مانند رمضان، آزادسازی سوسنگرد، درگیریهای تپههای اللهاکبر، عملیات قادر کلاهسبزان ارشت حضور مستمر داشتند.»(33)
کتاب «پارتیزان و جنگهای نامنظم»، با نگاه ویژه برفعالیت چریکهای روس در جنگ جهانی دوم تالیف محمدحسین قربانیزواره در 192 صفحه، شمارگان پانصد نسخه و به بهای یازده هزار تومان از سوی انتشارات نظری به چاپ رسید.
نظرات