به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) «رفتار انتخاباتی مردم ایران» تالیف محسن شریف‌زاده به بررسی رفتارهای آماری مردم در انتخابات پرداخته است.
کتاب در سه فصل «منحنی رفتار انتخاباتی مردم»، «بررسی آماری نتایج انتخابات مجلس نهم در تهران» و «ترکیب نیروهای اجتماعی و سیاسی از زاویه آفتاب انتخابات» تنظیم شده است.
تنگ شدن میدان برای شبنامه‌های بدون شناسنامه
پشت جلد کتاب می‌خوانیم: «نگارنده از حدود بیست سال قبل، به برخورد علمی با آمارهای انتخاباتی گرایش پیدا کرد. این گرایش به دلیل مشاهده تلاطم ظاهری در آمارهای انتخاباتی و به تبع آن تحلیل‌های افراطی نسبت به مردم بود. تحلیل‌هایی که بعضا به شکل تجلیل، و در جای دیگر به شکل تحقیر مردم مطرح می‌شد. شاه‌بیت تمامی این تحلیل‌ها جمله‌ای رایج در مطبوعات و سخنرانی‌ها بود. گفته می‌شد، «مردم غیرقابل پیش‌بینی هستند». این جمله، ظاهری ساده اما باطنی عمیق دارد. این جمله در واقع، نظریه‌ای اساسی است که منجر به تحلیل خاص نسبت به مردم می‌شود. مردم در قالب این نظریه، موجوداتی نابهنجار و غیرعادی هستند. از دل این نظریه، رفتارهای خاص چون استفاده از تحکم یا فریب در مورد مردم توجیه می‌شود. رفتارهایی که شاید مطلوب بسیاری از مبلغان این نظریه نباشد.»
در بخشی از مقدمه کتاب آمده است: «تلاش برای شناخت واقعی از جامعه در صورتی موفق خواهد بود که بر روش‌های علمی و معقول متکی باشد. در این‌صورت است که از یک طرف میدان برای شبنامه‌ها و خبرنامه‌های بدون شناسنامه تنگ می‌شود و از طرف دیگر رسانه‌های خارجی که برای ساختن فضا و ذهنیت مخاطبان فعال شده‌اند میدان نخواهند یافت. در این صورت زمینه‌ای برای شایعات و اخبار تحت عنوان موثق! و محرمانه باز نخواهد بود.» (ص 9)
فصل نخست کتاب به «منحنی رفتار انتخاباتی مردم» اختصاص دارد که مولف در شرح آن می‌نویسد: «چنانچه به دنبال درکِ «روحیه مشارکت» مردم باشیم ضروری است تا فراتر از یک انتخابات، تغییر و تحول آمار مشارکت در طول سال‌های پس از انقلاب و روند آن را مدنظر قرار دهیم. وضعیت مردم در یک انتخابات نمی‌تواند نمایانگر وضعیت و روحیه مردم باشد. شرایط می‌تواند نقش مهمی در میزان مشارکت در انتخابات بازی کند. وقوع یک بحران می‌تواند آمار مشارکت را بالا یا پایین ببرد، بدون آن‌که بیانگر «روحیه واقعی مردم» باشد.» (ص 20)
در همین مجال در رابطه با رفتار انتخاباتی متفاوت اصفهان و کردستان آمده است: «بررسی دقیق منحنی نشان می‌دهد که دو استان اصفهان و کردستان تاکنون رفتار انتخاباتی متفاوتی داشته‌اند و این تفاوت در آینده نیز به شکل دیگری ادامه خواهد داشت. البته وضعیت منحنی آن‌ها نشان می‌دهد که این دو استان هر یک تلاش دارد تا در آینده با روندی متفاوت از حرکت قبلی خودش حرکت کند.» (ص 43)
حساسیت جریان «حسابگر» نسبت به انتخابات ریاست‌جمهوری
«بررسی آماری نتایج انتخابات مجلس نهم در تهران» در فصل دوم جای گرفته که در سطوری از آن می‌خوانیم: «انتخابات مجلس نهم به لحاظ حجم اطلاعات و آمارهای رسمی منتشره شعب اخذ رأی، با هیچ‌یک از انتخابات قبل قابل مقایسه نیست. نکته جالب این که این بخش از آمارهای اعلام شده مورد نقد منتقدان قرار نگرفت و در جستجوی فضای مجازی و مطبوعات، تردیدی نسبت به این بخش از اطلاعات، یعنی «آمار و ارقام اعلام شده به تفکیک شعب اخذ رأی» مشاهده نکردم.» (ص 70)
در ادامه درباره نظر منتقدان در رابطه با تعداد رای‌دهندگان آمده است: «به‌طور معمول، منتقدان، ارقام رسمی در مورد تعداد شرکت‌کنندگان در انتخابات را صحیح نمی‌دانند. در انتخابات سال 90 نیز همین وضعیت حاکم بود. منتها منتقدان هیچ عدد و رقمی را در مقابل آمارهای رسمی اعلام نکردند و صرفا براساس مشاهدات به تعدادِ کمِ شرکت‌کنندگان اشاره می‌کردند. بنابراین در این مورد نیز با استفاده از حجم عظیم و بی‌سابقه اطلاعات منتشر در آن سال و با بهره‌گیری از محاسبات آماری، صحت آمارهای رسمی تأیید شد.» (ص 79)
مولف در فصل سوم کتاب با عنوان «ترکیب نیروهای اجتماعی و سیاسی از زاویه آفتاب انتخابات» با اشاره به جریان‌های حاضر در جامعه ایران آورده است: «محاسباتِ آتی نشان خواهد داد که جریان «حسابگر»، یک جریانِ 20 درصدی در میان واجدین شرایط رأی دادن است. این جریان، به‌طور معمول تمایلی به مشارکت در انتخاباتی چون شورای شهر و خبرگان ندارد و در قبال نتایج آن‌ها بی‌تفاوت است، زیرا تأثیری در وضعیت خودش حس نمی‌کند. جریان «حسابگر» نسبت به انتخابات ریاست جمهوری حساس است و در صورت حضور، به نفع جریان «اصلاح‌طلب» یا «چپ» رأی می‌دهد. این جریان بعضا در انتخابات مجلس نیز حضور داشته است.» (ص 114)
کتاب «رفتار انتخاباتی مردم ایران» تالیف محسن شریف‌زاده در 156 صفحه، شمارگان یک‌هزار و صد نسخه با بهای 9 هزار و پانصد تومان از سوی انتشارات شرکت سهامی انتشار روانه بازار کتاب شده است.
شنبه ۲ اردیبهشت ۱۳۹۶ - ۱۲:۲۰
نظر شما