این کتاب حاصل پرسش و پاسخ‌هایی است که با شنوندگان برنامه «قصه و قصه‌نویسی» رادیو تهران انجام شده است. رجبعلی در مقدمه این کتاب نوشته است: «اغلب داستان‌نویسان جوان ما برای آشنایی با مسایل جنبی داستان‌نویسی، از منابع خارجی استفاده می‌کنند که به گمان من، آنها اگر بد نباشد، لااقل با جامعه و محیط ما هماهنگی ندارد و در واقع، اینجایی نیست.
طی پنج 6 سالی که –از سال 74 تا 80- مسوول برنامه «قصه و قصه‌نویسی» رادیو بودم، به پرسش‌های فراوانی که شنوندگان علاقه‌مند برنامه مطرح می‌کردند، هم کتبی و هم شفاهی پاسخ گفته‌ام.
این پرسش‌ها عمدتاً در زمینه داستان و داستان‌نویسی بودند و من بعدها وقتی تعداد این پرسش‌ها و پاسخ‌ها بالا رفت، احساس کردم اگر در یک کتاب جمع‌آوری و تنظیم شوند، برای دیگر علاقه‌مندان داستان‌نویسی هم مفید خواهد بود. بنابراین، پرسش‌ها را بر اساس مراحلی که در کار قصه‌نویسی طی می‌کنند، تنظیم کردم تا نظم خاصی داشته باشد و تأثیرشان نیز بر اساس مراحل فنی و احساسی کار باشد.
ناگفته پیداست که پاسخ‌های من، کاملاً شخصی است و در واقع، بر مبنای تجربه‌های خودم نوشته شده است. شاید سوال‌های شبیه به هم در این کتاب زیاد باشد، آنها را آگاهانه آورده‌ام زیرا دریافته‌ام که اگر در پاسخ به یک سوال، مواردی را ناگفته گذاشته‌ام، در سوال‌های مشابه، خود به خود به آنها پرداخته‌ام، و برای همین حذفشان نکرده‌ام.
سوال ها سه مرحله دارند:
-مرحله آشنا شدن با داستان‌نویسی
-مرحله نوشتن
-مرحله بعد از نوشتن
در هر کدام از این مراحل، چند سوال مطرح و به آنها پاسخ داده شده است. امیدوارم این سوال‌ها و پاسخ‌هایشان بتواند گرهی از کار داستان‌نویسان جوانمان باز کند.»
در یکی از بخش‌های کتاب ذیل پرسش «فرق بین نویسندگی و داستان‌نویسی چیست؟» می‌خوانیم: «نویسندگی شامل موارد بی‌شماری است که ازجمله آن موارد، یکی هم داستان‌نویسی است. ما نمی‌توانیم اساساً چنین پرسشی را مطرح کنیم و در انتظار پاسخ مستدل و منطقی باشیم. البته این را باید گفت که نویسندگی، هنری است که بیشتر به قواعد و اصول دستوری وابسته است و داستان‌نویسی، ضمن همه این‌ها، به خلاقیت هم بستگی دارد. یک نویسنده ممکن است بتواند بهترین متن‌ها و نامه‌ها و خاطرات (خاطره نویسی هم البته اصولی دارد) و مکنونات قلبی خود را بنویسد، اما به هیچ وجه نمی‌تواند (و کسی هم از او انتظار ندارد) یک داستان خوب بنویسد، ولی یک داستان‌نویس، حتماً می‌تواند غیر از داستان، متن‌های خوب، نامه‌ها و خاطرات خود و دیگران را بهتر از هرکس دیگری بنویسد.»
در پایان این کتاب متن سه سخنرانی با عنوان‌های «دنیا زیر سلطه ادبیات داستانی» (سخنرانی در مراسم اختتامیه دومین جشنواره داستان کوتاه تبریز «کلک جادویی»)، «ادبیات داستانی لالایی برای خواب نیست» (سخنرانی در کارگاه تخصصی جشنواره شعر و داستان جوان ایلام «مهد پایداری») و «در داستان‌نویسی نباید یک راست رفت سر اصل مطلب» (سخنرانی در حوزه هنری استان البرز برای داستان‌نویسان جوان کرج) منتشر شده است. در سخنرانی سوم می‌خوانیم: «در این روزها خیلی‌ها به اشتباه به هر داستان خوب می‌گویند: مینی‌مال. در حالی که مینی‌مال خودش یک مکتب و یک سبک است (البته اگر وقتش رسیده باشد که برای آن، چنین اهمیتی قائل شویم) که شامل چند وجه ایجازی است و فقط یکی از آن وجوه، شامل اندازه و مقدار و طول اثر می‌شود. بقیه‌اش در عرض داستان باید رخ دهد؛ یعنی ایجاز در محتوا، ایجاز در به کار بردن کلمات لازم برای طرح موضوع و داستان، ایجاز در نوع شخصیت‌پردازی، ایجاز در فلسفه‌ای که داستان بر مبنای آن نوشته می‌شود، ایجاز در فضاسازی، ایجاز در توصیف و به طور کلی در همه عناصری که مرتبط با داستان هستند.»
کتاب «70 نکته ناب راهنمای نویسندگان جوان» نوشته باقر رجبعلی با شمارگان 500 نسخه در 176 صفحه به بهای 10 هزار تومان هفته گذشته از سوی انتشارات آبارون منتشر شد.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره این کتاب به لینک زیر مراجعه کنید:
نظر شما