اسدالله شعبانی در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) اظهار کرد: با نگاهی اجمالی به وضعیت ادبیات کودک در ایران متوجه می‌شویم که در طول سالیان گذشته به دلیل نبود تعادل و توازن در بازار نشر از یک سو و نبود هماهنگی در زندگی و معیشت مردم از سویی دیگر، تغییر و تحول در ادبیات کودک به کندی صورت گرفته است.
 
این شاعر و نویسنده پیشکسوت عنوان کرد: دگرگونی‌هایی که به تدریج در ادبیات کودک رخ داده، غالبا رو به کمال نبوده و موجب کاهش تدریجی نرخ مطالعه و دوری خانواده‌ها از کتاب شده است. به نظر من مهم‌ترین دلیل این مساله اشتباهات برخی مدیران فرهنگی دولتی در طول سالیان متمادی است.
 
شاعر «چه کسی داده به گل اینهمه رنگ» ادامه داد: متاسفانه امروزه کتاب‌های مناسبی که تولید می‌شود کمتر به دست مردم می‌رسد و اکثر مخاطبان از انتشار این آثار بی خبرند. در حالی که وقتی کتاب نامرغوبی تولید می‌شود خیلی زود در فروشگاه‌های بزرگ مواد غذایی، دکه‌های روزنامه فروشی و مکان‌هایی که به کتاب به عنوان ابزار سرگرمی نگاه می‌کنند، عرضه می‌شود و به دست مردم می‌رسد. نتیجه این کار بی‌سرو سامان شدن اوضاع فرهنگی جامعه و دور شدن مردم از کتاب است.
 
شعبانی ادامه داد: وقتی دانش‌آموزی در مهدکودک با بی‌برنامگی آموزش ببیند و در مدرسه هم کتاب‌های درسی مجال خلاقیت را از او ‌بگیرند و مطالب غیرکاربردی به او بیاموزند، درنتیجه از کتاب و درس، خسته و دلزده می‌شود. کودک در این وضعیت دیگر علاقه‌ای به کتابخوانی ندارد، درنتیجه سراغ خرید کتاب نمی‌رود و تولید و انتشار کتاب هم دچار آسیب می‌شود.

رعایت نشدن قواعد و اصول زبان فارسی در کتاب‌های درسی

وی در ادامه سخنانش از رعایت نشدن قواعد و اصول زبان فارسی در کتاب‌های درسی به عنوان یکی از مشکلات عمده حوزه فرهنگ اشاره کرد و گفت: اصولا نهادهای دولتی با چاپ و انتشار مطالبی که چارچوب‌های زبان فارسی در آنها رعایت نشده است، نقش ویرانگری در روند ادبیات داشته‌اند. امروزه با مروری بر کتاب‌های درسی با کلماتی مواجه می‌شویم که به هیچ وجه اصول و قواعد زبان فارسی در آنها رعایت نشده است؛ مدیران دولتی باید بر این مساله سختگیری کنند و در حفظ و نگهداری زبان فارسی که بخشی از فرهنگ و تمدن ماست کوشا باشند و جلو انتشار مطالب و کتاب‌هایی را که قواعد زبان فارسی در آنها رعایت نشده است بگیرند تا فرزندان این سرزمین از ابتدا با مطالب و کلمات صحیح و منطبق با چارچوب‌ها و قواعد فارسی آشنا شوند.
 
شعبانی یادآوری کرد: وقتی این موارد از سوی ناشران بخش دولتی که کتاب‌های درسی و بخش عمده‌ای از کتاب‌های غیر درسی حوزه کودک و نوجوان را منتشر می‌کنند و دغدغه بازگشت سرمایه را نیز ندارند در چاپ کتاب اعمال شود، قطعا ناشران بخش خصوصی هم که همیشه دنباله رو بخش دولتی بوده‌اند این موارد را در تولید کتاب رعایت می‌کنند.
 
وی همچنین به برخی مشکلات ناشران دولتی اشاره کرد و گفت: از دیگر مشکلاتی که بر وضعیت ادبیات کودک تاثیرگذار است، روند انتشار و تجدید چاپ کتاب از سوی ناشران دولتی است. بسیاری از ناشران دولتی، آثاری را که برای انتشار از نویسندگان و پدیدآورندگان مختلف تحویل می‌گیرند بعد از گذشت مدت زمان طولانی، منتشر می‌کنند، همچنین در بسیاری از موارد، کتاب‌هایی را که با استقبال مواجه شده تجدید انتشار نمی‌کنند یا درصورت تجدید چاپ سهم نویسندگان را از درصد پشت جلد نمی‌دهند که این کار درستی نیست. ناشران باید حداکثر 6 ماه بعد از تحویل مطلب، کتاب را منتشر و بعد از گذشت یکسال از تمام شدن شمارگان کتاب، با اطلاع نویسنده، آن را تجدید چاپ کنند.
 
شعبانی اضافه کرد: به عنوان مثال با وجود اینکه کانون پرورش فکری موفق‌ترین نهاد دولتی مرتبط با تولید کتاب برای کودکان و نوجوانان است اما در طول این سال‌ها کوتاهی کرده و کمتر کتاب‌هایی هماهنگ با نیازهای جامعه تولید کرده است. غالبا کتاب‌هایی از سوی این نهاد دولتی تولید و منتشر می‌شود که تنها به نظر کارشناسان آنها مناسب است و به هیچ عنوان کتاب‌های مورد نیاز مخاطبان اصلی نیست. باید توجه داشت زمانی که کتاب‌هایی بر اساس سلیقه و میل کودکان و نوجوانان منتشر نمی‌شود، طبیعتا آنها نیز  به مطالعه بی میل می‌شوند و سراغ تلویزیون، فضای مجازی و بازی‌های یارانه‌ای می‌روند.

برنامه‌های درازمدت برای افزایش سرانه مطالعه کودکان نداریم
شعبانی همچنین به نبود برنامه‌های درازمدت در زمینه افزایش سرانه مطالعه کودکان و نوجوانان اشاره کرد و گفت: مردم ایران اهل علم و فرهنگ‌ هستند، اما محدود بودن دامنه فکر و اندیشه برخی مدیران دولتی و پرداختن سطحی به برنامه‌های کوتاه مدت از یک سو و نبود برنامه‌های دراز مدت در حوزه فرهنگ از سویی دیگر سبب شده است که شاهد رشد و تحولی در روند ادبیات کودک و افزایش آمار مطالعه نباشیم.
 
شاعر «نوژیله شکل تیله» عنوان کرد: برای حل این مشکل، مدیران فرهنگی باید راه را برای بروز استعدادها و خلاقیت‌های موجود بازکنند و در پاسداشت و حفاظت از اصول و قاعد زبان فارسی مخصوصا در کتاب‌های درسی و سایر کتاب‌هایی که مربوط به کودکان و نوجوانان است، کوشا باشند. در این موقعیت ناشران خصوصی هم در انتشار کتاب از آنها الگوبرداری می‌کنند و به این ترتیب می‌توانیم به تدریج شاهد رشد چشمگیر ادبیات کودک، گسترش زبان فارسی و افزایش آمار کتابخوانی در سطح جامعه باشیم.
 
اسدالله شعبانی، شاعر و نویسنده کودک و نوجوان، متولد 1337 است و برخی آثارش همچون «‌پرچم سبز درخت»، «ماه نو، نگاه نو» و «‌زمين ما، دل ما» تاكنون جوايزی را برای او در حوزه ادبيات كودک به ارمغان آورده‌اند. همچنين از دیگر آثار او می‌توان به مجموعه شعری با عنوان «ای میهن من ایران»، «يك نفر رد شد از كنار دلم»، «شیشه‌های آسمان»، «زمین کوچک من»، «شنگول و منگول (بازنویسی منظوم)»، «برکه (منظومه برای نوجوانان)»، «هزار سال شعر فارسی (گزینه‌ی شعر کهن برای بچه‌ها)»، و مجموعه «خرمن قصه خردسالان» اشاره کرد.

خبرنگار:مریم معمار