به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) حجت‌الاسلام سید محمدحسن ابوترابی فرد، نایب رئیس مجلس شورای اسلامی در مراسم بزرگداشت چهلمین روز از درگذشت دکتر صادق آئینه‌وند که با عنوان «آئینه صادق» امروز دوشنبه 25 خردادماه در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شد، طی سخنانی گفت: استاد آئینه‌وند تاریخ را محصول کار انسان می‌دانست در عین اینکه انسان را مخاطب این علم عنوان می‌کرد.

وی ادامه داد: قرآن نیز به احترام انسان نازل شده و اگر انسان کامل نبود قلب مطهرش فرودگاه پیام خداوند نمی‌شد، بنابراین قرآن برای تعالی انسان نازل شده است.

وی با بیان اینکه انسان کامل‌ترین گوهر عالم امکان است، افزود: شاید یکی از مهمترین نکاتی که برای تبیین این جایگاه مطرح شود این باشد که خدای متعال از میان تمام موجودات و پدیده‌ها انسان را لایق مقام خلیفة‌اللهی می‌داند. کلمه خلیفة‌الله از مقام درک و فهم انسان فراتر رفته است چون انسان می‌تواند مظهر علم، قدرت، حکمت و مدیریت خداوند در کره خاکی باشد.

ابوترابی فرد در ادامه با اشاره به اینکه انسان برای رسیدن به این مقام از ظرفیت‌های بالقو‌ه‌ای برخوردار است که درسایه مشعل پر فروغ عقل و علم می‌تواند این استعدادها را شکوفا کند اظهار کرد: انسان در سایه عقل و علم می‌تواند ظرفیت‌های بالقوه خود را به فعلیت برساند. از همین جاست که علوم انسانی آغاز می‌شود، علمی که موضوعش انسان است و البته مخاطب و هدفش هم همین انسان قرار دارد. علوم انسانی دانشی است که برای انسان می‌اندیشد و گام برمی‌دارد، بنابراین برترین و بهترین دانش است.

نایب رئیس مجلس شورای اسلامی در بخش دیگری از سخنانش با بیان این که قرآن نیز کتاب انسان است یادآور شد: قرآن نیز موضعش تعلیم و تربیت و تعالی انسان است و همان‌طور که استاد فرزانه دکتر آئینه‌وند اشاره می‌کند می‌توان گفت قرآن نقش محوری و تبیین کننده و جایگاه مهم تاریخی برای تعالی و تربیت انسان دارد.

وی تاکید کرد: نگاه تاریخی قرآن نقش مهمی در برجسته کردن دانش تاریخ و تبلور آن در اسلام داشته است. استاد آئینه‌وند نیز برای فهم اسلام و تاریخ تشیع قدم‌های بزرگی برداشت که آیندگان از آن بهره می‌برند.

ابوترابی فرد بیان کرد: خدای سبحان انسان مومن را به سمت کمال ارتقا می‌بخشد و آن که بالا می‌برد خداست و آنکه تحت تاثیر جاذبه الهی قرار می‌گیرد نیز انسان مومن است. انسان مومن کلمه طیبه است. کلمه طیبه هم در قرآن تعریف شده است. بدین معنی که اصل ثابتی دارد که عقل پرورده شده با علم است.

وی استاد آئینه‌وند را کوه استواری دانست که دانش از او استوانه مقتدر، ریشه‌دار و مستحکم ساخته بود و افزود: ثبات، ویژگی انسان در طراز قرآن است که این ثبات به استحکام مبانی فکری، اعتقادی و نظری فرد برمی‌گردد. هر قدر استحکام و انسجام فرد ستودنی‌تر باشد از مقام انسان بالاتری برخوردار است و نقش انسان در تبدیل شدن علم به شجره طیبه بیشتر می‌شود.

استاد یک مورخ صرف نبود بلکه تاریخ اسلام در عقیده و رفتار او ظهور داشت
نایب رئیس مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه استاد آئینه‌وند نماد صلابت، استقامت و استحکام بود، یادآور شد: او یک مورخ صرف نبود بلکه تاریخ اسلام در عقیده و رفتار او ظهور داشت بنابراین وقتی از تشیع سخن می‌گفت نماد پیروی از مکتب اهل بیت بود و این معنای واقعی ایمان است.

ابوترابی به سخنی از آیت‌الله جوادی آملی در همین باره اشاره کرد و گفت: آیت‌الله جوادی آملی از پیوند بین عقل عملی و عقل نظری سخن می‌گوید. عقل نظری در استاد آئینه‌وند وجود داشت و به همین دلیل بود که خوب فکر می‌کرد و می‌نوشت و عقل عملی را هم اجرا می‌کرد. انسان مومن نیز کسی است که عقل عملی و عقل نظری در رفتارش تجلی دارد و هر قدر این تبلور و تجلی پررنگ‌تر باشد انسان در مرتبه بالاتری از معرفت قرار می‌گیرد. کلمه طیبه با عمل صالح که ثمره دریافت صحیح و پشتوانه رفتاری است اوج می‌گیرد. انسان مومن به سوی خدا پرواز می‌کند و آنچه او را به پرواز وامی‌دارد عمل اوست. 
 
وی تاکید کرد: عمل صالح استاد آئینه‌وند را بالا برده بود. عمل صالح پشتوانه علمی و معرفتی دارد. گره خوردن عقل عملی و نظری استاد آئینه‌وند می‌سازد و ما نیازمند چنین نگاهی و چنین انسان‌هایی هستیم و امروز اگر نقص و کاستی وجود دارد از همین جنبه است چون ما نیازمند انسان‌هایی هستیم که عمل صالح را با علم گره زدند.

استاد آئینه‌وند کسی بود که با آراستگی به حقیقت علم و ایمان رسید
ابوترابی فرد با بیان اینکه مومن بدون پشتوانه عقل عملی و نظری سخنی نمی‌گوید، گفت: البته در اینجا علم معنایی فراتر از علم حصولی دارد. بدین معنی که عقل عملی باید با مدرسه و دانشگاهی پیوند بخورد و اگر این چنین شد انسان به ایمان آراسته می‌شود و با عمل صالح اوج می‌گیرد. در قرآن نیز وقتی از علم سخن گفته شده معنایی فراتر از علم مدرسه و دانشگاه دارد. بنابراین باید به علم حضوری راه یافت و این علم نیز ثمره پیوند علم مدرسه با عمل است چون نمی‌توان مراتب علم را بالا رفت مگر اینکه علم مدرسه در تقابل با حقیقت و علم حضوری نباشد.

وی یادآور شد: بدون علم مدرسه نمی‌توان به کمال رسید و بدون آراسته شدن عقل به علم حصولی نمی‌توان به حقیقت علم رسید. آنهایی که در سایه ایمان و گره زدن عقل عملی با عقل نظری اوج می‌گیرند، به حقیقت دست پیدا می‌کنند. استاد آئینه‌وند نیز کسی بود که با آراستگی به حقیقت علم و ایمان رسید. در استاد می‌توانستیم صداقت، تواضع، فروتنی و سلامت را مشاهده کنیم و او با این سیر و سلوکی که داشت یکی از سالکان الی‌الله بود.

نایب رئیس مجلس شورای اسلامی در بخش پایانی سخنانش با بیان اینکه استاد آئینه‌وند خدمت بزرگی به علم، اسلام و تاریخ تشیع کرده است، گفت: ایشان راه را برای تبیین تمدن اسلامی هموار ساخت و اگر بخواهیم تمدن اسلامی و برآمده از خاک پاک ایران را بیابیم، آثار ارزشمند ایشان مشعل پرفروغی در برابر ماست که امیدوارم از آن بهره بگیریم و شاگردان ایشان نیز با بهره‌گیری از همین آثار، بتوانند آثار ماندگاری را خلق کنند.

گزارش تکمیلی به‌زودی منتشر می‌شود.