
نشست نقد رمان حسن محمودی برگزار شد
«روضه نوح» رمانی نفسگیر از روزهای جنگ است/ تاریخ دفاع مقدس میتواند جانی دوباره به ادبیات ما ببخشد
منتقدان و کارشناسان در جلسه نقد رمان «روضه نوح» از لزوم مذمت جنگ، روایت هزار و یک شبی حسن محمودی در آثارش، تاثیرگذاری زیاد خردهروایتهای کتاب و نفسگیر بودن ماجراهای داستانی در این اثر سخن گفتند.
حسننژاد درباره «روضه نوح» گفت: ۲۷ مهر ماه ۱۳۶۶ یکی از روزهای مهم تاریخ ایران است که حوادث رمان نیز حول محور این زمان رخ میدهد، تا حدی که نویسنده نمیخواهد حتی یک حادثه یا یک رویکرد زودگذر از آن روزها را جا بگذارد. راویهای متعدد این رمان آرام آرام پاساژهایی در بستر زمانی روایت میکنند که همراه با بازنمایی رخدادهای اجتماعی و تاریخی بخش عمدهای از روابط زیر پوستی و رئال دوران جنگ را عینی و ملموس میکند.
وی ادامه داد: در این رمان تمامی عناصر به کمک هم آمدهاند تا با نرمی و آمیزش بخشهای متوالی داستان را که گاه از نظر زمانی به شدت پس و پیش میشود، به یک سو سوق دهد. در رمان «روضه نوح» به دلیل تناسب میان توصیف و روایت جا به جایی اصلی در روایت یعنی تبدیل حوادث از عین به ذهن و سپس از ذهن به عین به خوبی صورت میگیرد. نوح و لیلا به خوبی زنده و جاندار میشوند و خون جاری در رگ رمان به صورت شبکهای حیاتی در دیار نون، همه را از زنها گرفته تا جوانان و مردان مسن، به یکدیگر پیوند دهد.
محمد حسینی، داستاننویس و منتقد، ضمن اشاره به رمان «در جبهه غرب خبری نیست» و ضرورت پرداختن ادبیات داستانی به موضوع و حوادث هشت سال جنگ تحمیلی سخن، درباره مذمت جنگطلبی گفت: کشور ما کشوری جنگطلب و تجاوزگر نیست و جنگ در آن ستایش نمیشود. در اصل دفاع و پایداری است که تجیل و ستوده میشود.
حسینی با این مقدمه رمان «روضه نوح» را در زمره ادبیات پایداری دانست و اثر محمودی را تلاشی برای بازنمایی و ثبت آن چه در جنگ تحمیلی بر ایران و مردمانش گذشته عنوان کرد.
وی در بخشی دیگر از سخنانش به شیوه داستانپردازی نویسنده اشاره کرد و گفت: این روایت شیوهای هزار و یک شبی است و این شیوه یکی از دغدغههای غالب حسن محمودی در کارهای پیشین او نیز هست.
این داستان نویس در ادامه گفت: راوی در حرکت رمان هر لحظه از جایی به جای دیگر میرود و رمان را مملو از خرده روایت میکند. این ویژگی متاثر از موقعیت پرشتاب جنگ است. همچنین متن رمان ابهامهایی دارد که پاسخ آنها نزد برخی شخصیتهای متن رمان محفوظ مانده است، درست مثل جنگ که بسیاری از اسرار آن در سینه برخی شخصیتهای درگیر جنگ است.
رامبد خانلری، از نامزدهای هفتمین دوره جایزه جلال آلاحمد، با اهمیت به خرده روایتها در «روضه نوح» گفت: حسن محمودی با زبان سالهای جنگ و با مختصات همان سالها، جنگ را شخصی میکند و آن را به ما میشناساند. پدیدهای که با اضافه شدن جزییات آنقدر شبیه به تاریخ چند سال پیش این سرزمین میشود که ناچار باید بگویم روضه نوح را بیشتر از دفتر بزرگ دوست دارم. چون نویسنده آن داستانسرایی میکند. از داستانی به داستان دیگر میلغزد و چه قدر خوب این کار را انجام داده است.
در پایان جلسه حسن محمودی نیز گفت: رمان «روضه نوح» تلاشی برای ثبت و ضبط یکی از مقاطع مهم تاریخ معاصر ایران است که خود آن دوره را تجربه کردهام و احساس میکنم درکنار ثبت خاطرات و فرهنگ شفاهی باید ادبیات داستانی نیز به میدان بیاید تا حس و حال دوره جنگ را برای نسلهای بعدی به یادگار بگذارد.
وی با اشاره به شخصیت حاج احمد و شهید احمد کاظمی گفت: همواره یکی از آزوهایم این بوده است که رمانی در خور شخصیت حاج احمد کاظمی، سردار جاودان دیار نون بنویسم. البته در روضه نوح به صورت کوتاه یادی از این قهرمان زندگیام داشتهام.
نویسنده «روضه نوح» با اشاره به بازتابها و بازخودهای متفاوت نسبت به رمانش گفت: وقایع تاریخ معاصر ایران به ویژه جنگ تحملیی و دفاع مقدس مردم ایران میتواند جانی دوباره به ادبیات داستانی ما بدهد و باید با سعه صدر اجازه ورود به نویسندگان را برای نوشتن از روزگار خودشان بدهیم تا مردمی بیشناسنامه و جعلی نباشیم و بتوانیم به درستی و از سر صداقت تاریخ پر از فراز و نشیب مان را از زوایه داستان بازگو و ثبت کنیم.
نظر شما