به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) به نقل از گاردین، نوشتن درباره ستمگران بزرگ تاریخ کار سختی است و «شرارت مطلق» از دیدگاه یک زندگی‌نامه‌نویس، مفهوم مناسبی برای زندگی این افراد نیست. شاید در این موارد فقط می‌توان یک اثر توصیفی نوشت یعنی همان کاری که «جان میلتون» در «بهشت گمشده» انجام داده است.
این فرضیه که فردی که بیش از یک میلیون انسان را می‌کشد، یک میلیون بار شرورتر از فردی است که یک نفر را کشته است، غیرواقعی است چراکه شرارت به عنوان یک خصوصیت اخلاقی، قابل اندازه‌گیری نیست و نمی‌توان شاخصی برای آن تعیین کرد.
شاید تنها راه منطقی برای بررسی تحلیلی این مسئله، اصل قرار دادن عامل تقویت قدرت است. درمورد افرادی مانند هیتلر یا استالین شرارت جنبه جهانی و میلیونی می‌یابد. اما متأسفانه فرض ضمنی بر این است که جنگ بحث جدایی دارد و در آن کشته شدن افراد بی‌شمار رسوایی اخلاقی برای عاملان آن محسوب نمی‌شود.
کاتکین در 300 صفحه نخست کتاب و پیش از رسیدن به انقلاب روسیه، به امپراتوری روسیه، استبداد روسی، نظام دولت‌های اروپایی، مدرنیته و جغرافیای سیاسی پرداخته است.
استالین در کتاب کاتکین یک فرد کوشا، با استعداد، خودساخته و دارای عزم و اراده قوی معرفی شده و برخلاف بسیاری از کتاب‌های مربوط به استالین، این کتاب به سبب‌شناسی شرارت‌های او نپرداخته است. نویسنده چندان به نظاره تغییرات هولناک سوژه خود و تبدیل شدن او به یک هیولا ننشسته بلکه سعی می‌کند از جنبه‌های مختلفی به او بنگرد. کاتکین یکی از پارتیزان‌های مخالف استالین یا از طرفداران تروتسکی یا بوخارین نیست و این در کتاب او مشهود است.
کاتکین به بحث قدیمی درباره تداوم یا گسست میان لنین و استالین علاقه‌ای ندارد و هرجا که مقایسه‌ای میان این دو در کتاب صورت می‌گیرد، لنین فرد بازنده است.
لنین دو سال پیش از مرگ خود در ژانویه 1924 به دلیل سکته مغزی قدرت فعالیت خود را از دست داد و یک رقابت پنهان میان استالین و تروتسکی برای تصاحب قدرت درگرفت.
پس از مرگ لنین، استالین موفق شد در مبارزه قدرت در دهه ۲۰ بر تروتسکی پیروز شود و رهبری حزب کمونیست اتحاد شوروی را در دست گیرد. در دهه ۱۹۳۰ استالین تصفیه کبیر را آغاز کرد که به کمپینی از سرکوب سیاسی، دستگیری و قتل مخالفان معروف است و در ۱۹۳۷ به اوج خود رسید.
کاتکین در فصل آخر کتاب این سؤال تکراری را که به ندرت به آن پاسخ داده شده مطرح می‌کند: اگر استالین نبود چه می‌شد؟ پاسخ او این است که اگر استالین نبود، احتمال اشتراکی‌سازی اجباری در کشاورزی که هدف آن افزایش بازده کشاورزی از مزارع بزرگ و مکانیزه بود، به صفر می‌رسید و نیز احتمال اینکه رژیم شوروی زودتر از هم پاشیده شود، بیشتر می‌شد. اما کاتکین به این موضوع اشاره نمی‌کند که اگر استالین نبود و اتحاد جماهیر شوروی از هم گسسته بود، جنگ جهانی دوم بسیار متفاوت رقم می‌خورد.
در حالیکه کتاب کاتکین در درجه اول یک اثر ترکیبی است، مطالبی جدید از تحقیقات بایگانی را که توسط نویسنده صورت گرفته، در خود دارد. کاتکین مخاطب را با شوخ‌طبعی گستاخانه خود جذب می‌کند که در کنار ارائه تفسیری اصیل و قانع‌کننده از استالین، کتاب را خواندنی کرده است.
این فرضیه که فردی که بیش از یک میلیون انسان را می‌کشد، یک میلیون بار شرورتر از فردی است که یک نفر را کشته است، غیرواقعی است چراکه شرارت به عنوان یک خصوصیت اخلاقی، قابل اندازه‌گیری نیست و نمی‌توان شاخصی برای آن تعیین کرد.
شاید تنها راه منطقی برای بررسی تحلیلی این مسئله، اصل قرار دادن عامل تقویت قدرت است. درمورد افرادی مانند هیتلر یا استالین شرارت جنبه جهانی و میلیونی می‌یابد. اما متأسفانه فرض ضمنی بر این است که جنگ بحث جدایی دارد و در آن کشته شدن افراد بی‌شمار رسوایی اخلاقی برای عاملان آن محسوب نمی‌شود.
کاتکین در 300 صفحه نخست کتاب و پیش از رسیدن به انقلاب روسیه، به امپراتوری روسیه، استبداد روسی، نظام دولت‌های اروپایی، مدرنیته و جغرافیای سیاسی پرداخته است.
استالین در کتاب کاتکین یک فرد کوشا، با استعداد، خودساخته و دارای عزم و اراده قوی معرفی شده و برخلاف بسیاری از کتاب‌های مربوط به استالین، این کتاب به سبب‌شناسی شرارت‌های او نپرداخته است. نویسنده چندان به نظاره تغییرات هولناک سوژه خود و تبدیل شدن او به یک هیولا ننشسته بلکه سعی می‌کند از جنبه‌های مختلفی به او بنگرد. کاتکین یکی از پارتیزان‌های مخالف استالین یا از طرفداران تروتسکی یا بوخارین نیست و این در کتاب او مشهود است.
کاتکین به بحث قدیمی درباره تداوم یا گسست میان لنین و استالین علاقه‌ای ندارد و هرجا که مقایسه‌ای میان این دو در کتاب صورت می‌گیرد، لنین فرد بازنده است.
لنین دو سال پیش از مرگ خود در ژانویه 1924 به دلیل سکته مغزی قدرت فعالیت خود را از دست داد و یک رقابت پنهان میان استالین و تروتسکی برای تصاحب قدرت درگرفت.
پس از مرگ لنین، استالین موفق شد در مبارزه قدرت در دهه ۲۰ بر تروتسکی پیروز شود و رهبری حزب کمونیست اتحاد شوروی را در دست گیرد. در دهه ۱۹۳۰ استالین تصفیه کبیر را آغاز کرد که به کمپینی از سرکوب سیاسی، دستگیری و قتل مخالفان معروف است و در ۱۹۳۷ به اوج خود رسید.
کاتکین در فصل آخر کتاب این سؤال تکراری را که به ندرت به آن پاسخ داده شده مطرح می‌کند: اگر استالین نبود چه می‌شد؟ پاسخ او این است که اگر استالین نبود، احتمال اشتراکی‌سازی اجباری در کشاورزی که هدف آن افزایش بازده کشاورزی از مزارع بزرگ و مکانیزه بود، به صفر می‌رسید و نیز احتمال اینکه رژیم شوروی زودتر از هم پاشیده شود، بیشتر می‌شد. اما کاتکین به این موضوع اشاره نمی‌کند که اگر استالین نبود و اتحاد جماهیر شوروی از هم گسسته بود، جنگ جهانی دوم بسیار متفاوت رقم می‌خورد.
در حالیکه کتاب کاتکین در درجه اول یک اثر ترکیبی است، مطالبی جدید از تحقیقات بایگانی را که توسط نویسنده صورت گرفته، در خود دارد. کاتکین مخاطب را با شوخ‌طبعی گستاخانه خود جذب می‌کند که در کنار ارائه تفسیری اصیل و قانع‌کننده از استالین، کتاب را خواندنی کرده است.
نظر شما