به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) کتاب «ایران مهد نخستین‌های جهان» نوشته موبدیار پروا نمیرانیان، سه‌شنبه، 18 شهریورماه در بنیاد فرهنگی جمشید جاماسیان رونمایی و معرفی شد. 

این کتاب که دکتر کتایون مزداپور، عضو هیات علمی پژوهشکده زبان‌شناسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی بر آن مقدمه نوشته، پژوهشی درباره دستاوردها و اکتشافات ایرانیان در روزگار باستان است. پروا نمیرانیان در این اثر تلاش کرده است به خوانندگان نشان دهد که ایرانیان در بیشتر دانش‌های جهان گام نخست را برداشته‌اند و راه تاریک و ناشناخته علم را با کمک یافته‌هایشان برای دیگر ملت‌های جهان روشن کرده‌اند. وی برخلاف پژوهشگرانی که یونانیان را بانیان اصلی دانش‌های گوناگون می‌دانند، آنان را بیشتر وامدارانی می‌داند که بدون دستاوردهای ایرانیان راه به جایی نمی‌بردند. 

نمیرانیان در آغاز سخنانش درباره این کتاب گفت: من خودم را کوچکتر از آن می‌دانم که به عنوان نویسنده معرفی شوم؛ چرا که این کتاب  گردآوری است از افتخارات و اکتشافاتی که در ایران زمین باستان وجود داشته و امروز شوربختانه برخی از آنان به دست فراموشی سپرده شده است. حجم این کتاب را برای آن‌که خوانندگان امروزه زمان چندانی برای خواندن کتاب ندارند، به عمد زیاد نکرده‌ام. 

دستاوردهای ایرانیان باستان به روایت کتاب 

وی درباره درونمایه‌های این کتاب که 21 بخش دارد، توضیح داد: «در این کتاب دستاوردهای ایران باستان در زمینه‌های گوناگونی همچون اقتصاد، آموزش و پرورش، پزشکی، پوشاک، تمدن، حمل و نقل، جغرافیا، فیزیک و شیمی و هرچیزی را که به ذهنم می‌رسید دسته‌بندی کردم و هریک را در بخش‌های گوناگونی نوشتم. برای نمونه در زمینه اقتصاد یکی از کشورهایی که به ضرب سکه اقدام می‌کند ایران‌زمین بوده است. ایران از نخستین کشورهایی است که بانک و بانکداری را پایه‌گذاری کرده است. در آموزش و پرورش باید گفت که دانشگاه جندی شاپور یا گندی شاپور از نخستین دانشگاه‌های جهان به شمار می‌رود. افزون براین نخستین هنرستان‌‌های جهان در ایران پایه‌گذاری می‌شود. 

این پژوهشگر ادامه داد: ایرانیان باستان در زمینه پزشکی حرف بسیاری برای گفتن دارد. برای نمونه «تِریتا» که در اوستا به عنوان نخستن پزشک آریایی شناخته می‌شود به اندازه‌ای تاثیرگذار بوده است که واژه «تریتمنت» انگلیسی به‌معنای درمان از این واژه گرفته شده است. یا اینکه در شهر سوخته چشم مصنوعی یافت شده است. شگفت آن‌که در این چشم مفتول‌هایی از طلا به کار برده شده که از آن مویرگ‌های چشم را طراحی کرده‌اند. 

در زمینه پوشاک همه می‌دانیم که حجاب یا پوشش یک ریشه بسیار کهنی در ایران باستان دارد. ابریشم را ایرانی‌ها در پوشاک به کار بردند و ریسیدن نخ کار ایرانیان بود. در جغرافیا می‌دانیم که اکنون نصف‌النهار اصل زمین گرینویچ در نظر گرفته می‌شود؛ ولی در حقیقت نصف النهار واقعی زمین بر اساس حرکت خورشید جایی در سیستان و بلوچستان هست که به آن نیمروز می‌گویند و نیاکان ما این موضوع را می‌دانستند. 

وی افزود: در دانش شیمی می‌دانیم که در آرامگاه داریوش بزرگ از رنگ استفاده شده است یا این‌که هخامنشیان می‌دانستند که طرحی که روی کاشی‌ها یا سفال کشیده می‌شود اگر به آن لعاب ندهند از بین می‌رود. از این‌رو ما به درستی پی می‌بریم که لعاب دادن هم در آن زمان میان ایرانیان وجود داشته است. ایرانیان در فیزیک هم پیشگام بودند، آنان نخستین کسانی بودند که پیل الکتریکی را کشف کردند. در کشاورزی یکی از اولین دستگاه‌های پالایش آبی که وجود داشته در چغازنبیل بوده است. اینها تنها نمونه کوچکی بود از دستاوردهایی که در ایران باستان وجود داشته است و در این کتاب به آن‌ها اشاره شده است. 

 تنها افتخار کردن به گذشته ملاک نیست 

وی در ادامه سخنانش به این نکته تاکید کرد و گفت: همه باید بدانیم که تنها افتخار کردن به گذشته پرشکوه کافی نیست، باید به نوجوانان و جوانانمان درباره تاریخ نیاکانمان آگاهی دهیم. شوربختانه به هر دلیلی می‌بینیم که فرزندان ایران فکر می‌کنند کشورهای پیشرفته امروزی همیشه همین‌گونه بوده‌اند و ما هم همواره از آنان عقب بوده‌ایم. در صورتی که باید به فرزندانمان گوشزد کنیم، زمانی که در ایران این دستاوردها وجود داشته در کشورهای توانمند امروزی خبر چندانی از پیشرفتشان نبوده است. بنابراین باید آنان را ترغیب کنیم تا کوشا باشند و نام ایران را در همه زمینه‌ها جاویدان سازند. 

وی که دانش‌آموخته رشته پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران است در پایان سخنانش گفت: یادآوری می‌کنم که تخصص اصلی من پزشکی است و به طور کلی  تخصصی در تاریخ و فرهنگ ایران باستان ندارم و نه حتی درسش را خوانده‌ام اما به سبب کمبودی که در این زمینه احساس می‌کردم و به ویژه به فرزندم چیزی نداشتم که منتقل کنم تا او هم از دستاوردهای نیاکانمان چیزی فرا بگیرد، این کتاب را گردآوری کردم. 

استفاده از منابع بسیار کتاب را ارزشمند کرده است 

همچنین در این نشست بوذرجمهر پرخیده، پژوهشگر تاریخ زرتشتیان، درباره سنت تاریخ‌نویسی زرتشتیان از روزگار باستان تا روزگار کنونی سخنانی را بیان کرد و از پروا نمیرانیان برای نوشتن این کتاب ارزشمند قدردانی کرد. به گفته وی، نمیرانیان برای نگاشتن کتاب «ایران مهد نخستین‌های جهان» از منابع بسیاری استفاده کرده است و این کار ارزش کتاب او را دوچندان کرده است.