تاثیر کارگاههای شعر و داستان بر نویسندگی در ایران/9
صالحی: کاش مدرسه عالی شعر داشتم/ شادی و امید را تقویت میکنم
سیدعلی صالحی که سابقهای 20 ساله در برگزاری کارگاههای شعر دارد معتقد است دانایی تجربی مدرس در تدریس بسیار مؤثر است، صالحی آرزو کرد که ای کاش میتوانست مدرسه عالی شعر را در ایران تاسیس کند و گفت که در کارگاههایش شادی را تقسیم و امید را تقویت میکند.
وی افزود: تازه اگر نیروهای جوان، پرانگیزه و با استعداد در یک مکان جمع شوند، باید دید نیت نهایی مدرس، کدام سویه را هدف گرفته است. آیا میخواهد صادقانه به نفس کار و کلمه شعر بپردازد یا پیرو ، تلقینپذیر و سرباز صفر تربیت کند؟ البته جوانان ما تیزهوشتر از این هستند که سر در گریبان، اسیر چنین نیاتی شوند و من سراغ ندارم کارگاههایی که چنین ریلگذاری شده باشند.
سرپرستی دانشکده کار دشواری است
شاعر مجموعه شعر «نگران نباش همه چیز درست خواهد شد» ادامه داد: یقیناً پیش از هر چیز تجربه و دانایی تجربی مدرس بسیار مؤثر است؛ نه اینکه دانش نظری را کنار بگذاریم اما تجربه سالیان، حقیقت راه و راه حقیقت در این کار سخت است. یقین داشته باشید که چنین مدارسی میتوانند راهگشا باشند، به شرط دوری از نفوذ هرگونه نخاله بازی سیاسی و تأکید و تعهد فرهنگی. سرپرستی چنین آموزشکدهای کار دشواری است.
شاعر مجموعه شعر «عاشق شدن در دی ماه، مردن به وقت شهریور» اضافه کرد: کاش میشد و توان آن را میداشتم که مدرسه عالی شعر را در ایران پیریزی میکردم.
وی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه «تجربیات شما در اداره کارگاه شعر چهقدر است و در مجموع آن را چگونه ارزیابی میکنید؟» توضیح داد: دوستان و اعضای کارگاه شعر من باید به این پرسش پاسخ دهند. اگر مایل بودید با آنها گفتوگو کنید. من اندکی تجربه دارم، خردهای دانش و یک دنیا عشق و انگیزه! فعلاً در این اوضاع من از دوستانم در کارگاه یاد میگیرم و آنان از من. یقیناً این کارگاه که 20 ساله شده است، اگر موفق نبود حتماً به حاشیه میرفت.
صالحی گفت: برای ورود و درک شیوه کار من باید به صورت حضوری در کارگاه شرکت کنید، زیرا کلمه کافی نیست. حفظ فضای درست اخلاقی، تقسیم شادمانی و تقویت امید، از اصول کار من است. ما در چنین شرایطی، شعر تربیت میکنیم و نه شاعر! دوستان خود شاعرند و با توان کافی وارد کلاس میشوند، ما در یک تعامل دوسویه از طریق نقد شعر، به آن پاکیزگی تأثیرگذار میرسیم.
شعرخوانی مختص فرهنگسراهاست
«شعرخوانی بیشتر اهمیت دارد یا حضور در کارگاه نقد شعر به خاطر شعر؟» سید علی صالحی در پاسخ به این سوال گفت: شعرخوانی عمومی متعلق به شب شعرها، فرهنگسراها و انجمنهای ادبی است. کارگاه شعر هیچ شباهتی به این ضیافتهای ذهنی و مهرگان معنایی و جشنوارههای مناسبتی ندارد. دستکم کارگاه شعر من هیچ رخساری از این امور به ارث نبرده است. کارگاه شعر من، نوعی «کلینیک تخصصی کلمه» است. اول کلمه بعد زبان سپس روح زبان! تازه بعد از این مراحل است که به پدیدهای به نام شعر نزدیک میشویم.
وی ادامه داد: در کارگاه از طریق خود شعر است که به شاعر قدرت میبخشیم و نه به عکس! در یک منظر روشن، شعرخوانی مهم نیست، خود شعر مهم است. کارگاه شعر محل مقایسه و قیاس نیست، محل ذم و تصدیق نیست، محل تشویق یا نکوهش نیست. ما یک خانوادهایم که با هم حرف میزنیم. بدون پیوند پاک روحی و حفظ رابطه انسانی و معنوی، هیچ کار جمعی به جواب درست نمیرسد. من در کارگاه مدرس دانش نظری نیستم، معلم نیستم، طلایهدار و استاد و از این حرفها نداریم. من هم یک عضو ساده کارگاهم، البته با نیتی دانش بنیان. چون شعر «علم» است؛ علم ذهن.
سیدعلی صالحی زاده 1334 از شاعران شاخص شعر گفتار است. از آثار وی میتوان به «یوماآنادا»، «پیشگو و پیاده شطرنج»، «مثلثات و اشراقها»، «عاشق شدن در دیماه، مردن به وقت شهریور»، «دیرآمدی ریرا... نامهها»، «نشانیها»، «سفر بخیر مسافر غمگین پاییز پنجاه و هشت»، «آسمانیها»، «رویاهای قاصدک غمگینی که از جنوب آمده بود»، «ساده بودم، تو نبودی، باران بود» اشاره کرد.
«آخرین عاشقانههای ری را»، «دعای زنی در راه که تنها میرفت»، «چیدن محبوبههای شب را تنها به باد یاد خواهد داد»، «دریغا ملا عمر...»، «از آوازهای کولیان اهوازی» (شعرهای دوران جوانی، 1357-1350)، «سمفونی سپیدهدم»، «ردپای برف، تا بلوغ کامل گل سرخ»، «زندگی کن بگذار دیگران هم زندگی کنند» و «پنهانی چند شعر عاشقانه برای دو سه نفر» نام دیگر کتابهای این شاعرند.
نظر شما