به‌ گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در این مراسم، مدیران و متولیان برپایی نمایشگاه کتاب تهران به ارایه نظرات و تجربیات خود درباره چگونگی برگزاری این رویداد عظیم فرهنگی پرداختند. 

دکتر نجفعلی میرزایی، مدیرعامل موسسه خانه کتاب از جمله سخنرانان این مراسم بود. وی گفت: متأسفانه در نمایشگاه کتاب تهران جای خالی مطالعات کتابشناسی ایران مشهود است. بنابراین، پیشنهاد می‌کنم متولیان برپایی این نمایشگاه، نخستین پیش‌فرضشان در سیاستگذاری و برنامه‌ریزی‌ها این باشد که جای خالی اهالی قلم که وکیل حقیقی این صنف از جامعه هستند، را پُر کنند.

وی ضمن تاکید بر ارایه وضعیت کنونی کتاب در ایران، گفت: در نمایشگاه کتاب تهران باید شرایطی فراهم شود تا این وضعیت ارزیابی و در جهت ارتقای سطح کمی و کیفی آثار گام برداشته شود. 

نشر ایران باید در بخش بین‌الملل حرفی برای گفتن داشته باشد
مدیرعامل خانه کتاب با بیان این‌که معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بدون شک متولی کتاب است، گفت: متاسفانه مسائل کلان کتاب ایران به حوزه نشر تقلیل یافته و همچنین مسائل نشر، فقط به فروش تقلیل یافته است. معتقدم این رویه باید تصحیح شود.

میرزایی اظهار کرد: متاسفانه جمعی از ناشران کتابساز هستند؛ تصور می‌کنم بررسی مسایلی از این دست باید متقدم بر نمایشگاه کتاب تهران باشد.

مدیرعامل موسسه خانه کتاب افزود: پیشنهاد می‌کنم ابتدا بحث توزیع و پخش کتاب در سراسر کشور حل شود. همچنین سطح کیفی آثار به‌گونه‌ای ارتقا یابد که در بخش بین‌الملل حرفی برای گفتن وجود داشته باشد.

وی افزود: اگر ناشران ما مشکل فروش کتاب‌هایشان را دارند، دولت باید در این زمینه راهکارهایی را بیاندیشد و نباید نمایشگاه کتاب تهران را فرصتی برای حل مشکلات آنها دانست.

میرزایی ادامه داد: اگر قرار است سیاست واگذاری امور به بخش خصوصی محقق شود بدون تردید باید مساله تامین آن بخش هم ضمانت شود. 

قبل از هر اقدامی باید پاسخ به یک‌سلسله سوالات در راس قرار بگیرد
در ادامه «امیرمسعود شهرام‌نیا» مدیرعامل موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران اظهار کرد: به نظر می‌رسد قبل از پرداختن به هر امری درباره نمایشگاه کتاب تهران باید به یک سلسله سوالات اصلی پاسخ داده شود. مثلاً آیا می‌خواهیم نمایشگاه داشته باشیم یا فروشگاه و یا تفرجگاه؟ اگر قرار است یک کدام از این جنبه‌ها یا هر سه آن‌ها در نمایشگاه کتاب تهران تقویت شود باید برای نمایشگاه کتاب سال آینده براساس ویژگی‌ جنبه‌های نامبرده برنامه‌ریزی و سیاستگذاری شود.

وی ادامه داد: همچنین باید مشخص شود که آیا تصمیم داریم در نمایشگاه کتاب سال آینده مخاطبان عام داشته باشیم یا تخصصی؛ تنها در این صورت است که می‌توان براساس نوع مخاطبان برنامه‌ها و فعالیت‌های نمایشگاه را سازماندهی کرد.

مدیرعامل نمایشگاه‌های بین‌المللی ایران افزود: تعیین دایره موضوعی نمایشگاه کتاب تهران نیز اولویت دارد به این معنا که آیا می‌خواهیم در نمایشگاه سال آینده تمام حوزه‌های نشر را ارایه کنیم یا تنها به برخی از حوزه‌ها اشاره خواهیم داشت. همچنین باید درباره گستره این نمایشگاه اعم از ملی یا بین‌المللی بودن آن نیز به اتفاق نظر برسیم. 

کتاب بر برنامه‌های فرهنگی غالب باشد
«عبدالعظیم فریدون» رییس انجمن فرهنگی ناشران کتاب کودک و نوجوان از دیگر سخنرانان این مراسم بود، وی اظهار کرد: معتقدم مدیریت نمایشگاه کتاب تهران باید مورد بازبینی قرار بگیرد. نمایشگاه کتاب، نمایشگاه فرهنگی نیست بلکه محلی برای عرضه کتاب‌هاست. در این راستا باید نمایش کتاب‌ها بر اجرای فعالیت‌های فرهنگی و جنبی پیشی بگیرد.

وی با بیان این‌که نمایشگاه کتاب باید برای مخاطبان تبیین و ارایه شود نه برای ناشران، اظهار کرد: در نمایشگاه کتاب تهران باید تسهیلات رفاهی و خدماتی مناسبی برای گروه‌های سنی مختلف ارایه شود. 

مکان دائمی برای نمایشگاه تعیین شود
«سیدمحمود حسینی» مدیرعامل شرکت تعاونی ناشران و کتابفروشان قم از دیگر سخنرانان این مراسم بود. وی در تقویت بُعد اطلاع‌رسانی نمایشگاه کتاب تهران تاکید کرد و گفت: تصور می‌کنم باید محل دقیق و دایمی برای نمایشگاه کتاب تهران تعیین شود. همچنین معتقدم به جای این‌که هر سال به دنبال فضای مناسب برای این رویداد فرهنگی باشیم باید زمینی به این منظور خریداری شود. 

نظرات اهالی رسانه احصا شود
«محمدرضا حاتمی» رییس انجمن فرهنگی ناشران کتاب دانشگاهی در این مراسم گفت: محل فعلی نمایشگاه کتاب تهران برای این رویداد عظیم فرهنگی مناسب نیست پیشنهاد می‌کنم برگزاری چنین جلسات و بررسی نقاط قوت و ضعف نمایشگاه کتاب تهران همچنان ادامه داشته باشد و در این راستا از نظرات اهالی رسانه بهره‌مند شویم. 

ضرورت تشکیل دبیرخانه دائمی نمایشگاه کتاب تهران
از دیگر سخنرانان این مراسم می‌توان به «محمد مهدی داوودی‌پور» مدیرعامل و رییس هیات مدیره شرکت تعاونی ناشران و کتابفروشان تهران اشاره کرد. وی بر تشکیل دبیرخانه دایمی نمایشگاه کتاب تهران تاکید کرد و گفت: یکی از بازتاب‌های این دبیرخانه می‌تواند این باشد که ثبت‌نام برای شرکت در نمایشگاه کتاب تهران از مرداد‌ماه آغاز شود.

داوودی‌پور اظهار کرد: در بودجه امسال وزارت ارشاد باید هزینه‌های نمایشگاه‌های سال بعد در نظر گرفته شود به این معنا که به طور مثال در سال 92 بودجه‌ای برای سال 93 وزارتخانه در نظر گرفته شود که نمایشگاه‌های 94 در آنها لحاظ شده باشد. 

مدیرعامل و رییس هیات مدیره شرکت تعاونی ناشران و کتابفروشان تهران با بیان این‌که عامل باید مجزا از ناظر باشد گفت: این یک قانون بین‌المللی است که عامل و ناظر نباید یک گروه و یک نفر باشند این‌که عامل و ناظر ما ناشران یا وزارت ارشاد باشد هیچکدام صحیح نیست. چون که آن‌قدر کار نمایشگاه کتاب تهران سنگین است که اعمال هر دوی آنها بر روی یک گروه کار درستی نیست. بنابراین، عامل باید مجزا باشد و ناظر باید یک گام بالاتر بر امور نظارت کند تا خروجی درستی ارایه شود. 

نمایشگاه کتاب تهران؛ نقطه عطف کتابخانه‌های دانشگاهی
«محمدرضا وصفی» مدیرکل مجامع، تشکل‌ها و فعالیت‌های فرهنگی وزارت ارشاد در بخش دیگر این مراسم اظهار کرد: نمایشگاه کتاب تهران از نظر جامعه‌شناسی یک جامعه ایرانی است که در طول 10 روز این جامعه را گردهم می‌آورد در این نمایشگاه شاهد حضور تمام اقشار از ملیت‌ها، ادیان و مذاهب مختلف هستیم. بنابراین، باید برای این رویداد فرهنگی برنامه‌ریزی دقیقی داشته باشیم.

وی با بیان این‌که باید در نمایشگاه کتاب تهران رابطه ناشر با ناشر مشخص شود گفت: به نظرم اگر در این زمینه به تفاهم برسیم می‌توانیم در مدیریت نمایشگاه شاهد تحول باشیم.

مدیرکل مجامع، تشکل‌ها و فعالیت‌های فرهنگی اظهار کرد: نمایشگاه کتاب تهران نقطه هدف کتابخانه‌های دانشگاهی کشور است؛ 99 درصد کارپردازان کتابخانه‌های دانشگاهی از نمایشگاه کتاب تهران خرید می‌کنند. بنابراین، به نظر می‌رسد که باید نمایشگاه کتاب تهران از اردیبهشت‌ماه به آبان‌ماه تغییر زمان یابد. 

نمایشگاه 27؛ الگویی برای سایر نمایشگاه‌ها
در بخش دیگری از این مراسم «محمد الهیاری» مشاور معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان این‌که نباید بحث نمایشگاه‌ها را جدا از سیاست‌های کلان حوزه نشر دانست، اظهار کرد: به نظرم بیست و هفتمین نمایشگاه کتاب تهران شروع خوبی برای ایجاد تحول در نمایشگاه و الگویی برای این رویداد فرهنگی در سال‌های آینده است.

وی اظهار کرد: نمایشگاه کتاب تهران سال آینده یا در مصلی امام خمینی (ره) و یا در محل دایمی نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران برگزار می‌شود اما احتمال برپایی این رویداد فرهنگی در محل دایمی نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران بیشتر است. 

لزوم افزایش تعداد کتابفروشی‌ها
«نادر قدیانی» رییس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران از دیگر سخنرانان این مراسم بود، وی عنوان کرد: افرادی که در سال‌های پیش تصمیم گرفتند نمایشگاه کتاب تهران برگزار شود اهدافی داشتند که از آن میان می‌توان به افزایش میزان دسترسی افراد به تازه‌های نشر اشاره کرد. این عدم دسترسی افراد به تازه‌های نشر از کمبود مراکز پخش و کتابفروشی‌ها نشأت می‌گرفت اکنون با گذشت بیست و هفت دوره از این نمایشگاه همچنان از کمبود تعداد مراکز پخش و کتابفروشی‌ها رنج می‌بریم.

وی اظهار کرد: با افزایش روزافزون جمعیت، افزایش تعداد کتابفروشی‌ها نیز باید در دستور کار قرار بگیرد به نظرم تا زمانی که مشکل اندک‌بودن تعداد فروشگاه‌های زنجیره‌ای کتاب رفع نشود مجبوریم نمایشگاه کتاب تهران را به شکل فروشگاهی برگزار کنیم.

وی با بیان این‌که معتقدم برپایی نمایشگاه کتاب تهران به‌ویژه بُعد فروشگاهی آن ضرورت دارد، گفت: قبل از هر چیز باید مکان برگزاری نمایشگاه کتاب تهران مشخص شود تا براساس آن مکان، به تدوین برنامه‌ها و سیاستگذاری‌ها اقدام کرد.  

اتخاذ سیاست‌ها براساس نوع برگزاری
«محمودرضا برازش» مدیرکل دفتر چاپ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در بخش دیگر این مراسم اظهار کرد: باید در برپایی نمایشگاه کتاب تهران توجه داشته باشیم که در نمایشگاه آینده تصمیم داریم چه سیاستی را اتخاذ کنیم به طور مثال اگر می‌خواهیم اجرای آن را به تشکل‌های نشر واگذار کنیم باید تدبیر دیگری اندیشید همچنین اگر می‌خواهیم برگزاری نمایشگاه‌ها را به سازمان‌های دولتی تفویض کنیم باید سیاستی متفاوت از قبل در نظر گرفت؛ همین روند باید در نمایشگاه‌های استانی در نظر گرفته شود. 

ضرورت تقویت بُعد نمایشگاهی نمایشگاه کتاب
«محمود آموزگار» عضو انجمن ناشران بین‌الملل ایرانیان در این مراسم عنوان کرد: پرداختن به نمایشگاه کتاب تهران سال آینده مستلزم این امر است که فلسفه وجودی نمایشگاه و ضرورت برپایی آن را بررسی کنیم ما باید ببینیم که این مسکن مستمر 27 ساله، خودش چه بیماری‌هایی را در این مدت ایجاد کرده است، این موضوع باید در دستور کار قرار بگیرد.

وی با بیان این‌که نشر یک شغل قایم به شخص است، ادامه داد: اکنون به فکر این هستیم که جای نمایشگاه کتاب تهران سال آینده مشخص شود به نظرم حل این مشکل راهکار اساسی نیست چرا که اگر برای نمایشگاه کتاب سال آینده جای مناسبی تعریف شود بعد از مدتی باز این مکان مناسب نیز نامناسب می‌شود چرا که هر روز با رشد ناشران، مواجه هستیم.

آموزگار عنوان کرد: معتقدم نمایشگاه کتاب تهران باید به سمت نمایشگاهی شدن حرکت کند چرا که تنها در این صورت است که بسیاری از مشکلات حل می‌شود. 

تشکیل کارگروه با هدف بررسی دیدگاه‌های مختلف
«همایو امیرزاده» مشاور اجرایی و مدیریتی معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از دیگر سخنرانان این مراسم بود، وی اظهار کرد: پیشنهاد می‌کنم کارگروهی شکل بگیرد تا نظرات و دیدگاه‌های تشکل‌های نشر و اهالی قلم در آن بررسی شود. این کارگروه می‌تواند مسایلی از قبیل واگذاری یا عدم واگذاری امور به تشکل‌های نشر، مدت برپایی نمایشگاه، حضور یا عدم حضور نمایندگان پخش در نمایشگاه، ضرورت برگزاری نشست‌های نمایشگاه، وجود یا عدم وجود تخفیف در نمایشگاه را بررسی کند.