به گزارش خبرنگار هنر و رسانه خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) این کتاب به ارتباط بین رسانه های اجتماعی و روزنامه نگاری می پردازد و کاربرد شبکه های اجتماعی برای روزنامه نگاران را مورد بحث و بررسی قرار می دهد.

در پیش گفتار کتاب، احمد توکلی به عنوان ناشر، این اثر را کتابی کاربردی برای روزنامه نگاران دانسته و آورده است: «جوان ایرانی برای آنکه در طوفان های پیش رو بتواند گلیم خود را از آب بیرون بکشد، باید با کارکردهای رسانه های اجتماعی و فرصت ها و تهدیدهای آن آشنا شود.»

نویسنده با اشاره به جهبه گیری روزنامه نگاران نسبت به گستردگی رسانه های اجتماعی، بر این باور است که آنها به تدریج در حال بهره مندی از مزایای این رسانه ها هستند و حتی برخی از سازمان های رسانه ای، داوطلبانی را در فهرست خود قرار داده اند که اخبار جمع می کنند یا به گزینش آن می پردازند و مخاطبان نیز گزارش ها و اخبار را با دوستان خود سهیم می شوند و محبوب ترین گزارش ها در سراسر شبکه های اجتماعی پخش می شود.

نگاهی به فصول هفت گانه
کتاب «روزنامه نگاری در رسانه های اجتماعی» به هفت بخش تقسیم می شود و موضوعاتی با عنوان مفهوم رسانه های اجتماعی، شبکه های اجتماعی و روزنامه نگاری، وبلاگ ها و روزنامه نگاری، میکروبلاگ ها و روزنامه نگاری، پادکست ها و روزنامه نگاری، ویکی ها و روزنامه نگاری و اجتماعات محتوا محور و روزنامه نگاری را شامل می شود.

در نخستین فصل این کتاب، نویسنده به طور کلی به مفهوم رسانه های اجتماعی و ویژگی های آن پرداخته است و مباحثی درباره پدیده وب 2 مورد بررسی قرار می گیرد و سپس به تعریف، ویژگی ها و گونه های مختلف رسانه های اجتماعی پرداخته می شود.

تاثیر شبکه های اجتماعی بر روزنامه نگاری و دگرگونی های عمیق در عرصه دیجیتال، موضوع دومین فصل این کتاب است. نویسنده در این فصل با بررسی مفهوم شبکه اجتماعی به پیدایش و برخی از مهمترین تحولات شبکه های اجتماعی پرداخته است. توصیه ها و راهنمایی هایی  برای حضور روزنامه نگاران در شبکه های اجتماعی، اصول کاربری شبکه های اجتماعی و نحوه گفتگوی دو سویه روزنامه نگاران با مخاطبانشان در شبکه های اجتماعی را می توان از دیگر مطالب این فصل معرفی کرد.

در این فصل همچنین دستورالعمل کاربری شبکه های اجتماعی در خبرگزاری رویترز به عنوان یک نمونه عملی ارائه شده است، این دستورالعمل از کتاب راهنمای این خبرگزاری درباره به کارگیری روزنامه‌نگارانش از شبکه های اجتماعی استخراج شده است.

همه چیز درباره وبلاگ ها و میکروبلاگ ها
سومین بخش این کتاب، درباره وبلاگ ها است. یکی از شناخته شده ترین گونه رسانه های اجتماعی که کارکردهای بسیاری برای حرفه روزنامه نگاری دارد. نویسنده در این مبحث پس از ارایه تعریفی از وبلاگ، ویژگی ها و تکنولوژی های وبلاگ ها، وبلاگ ها در زیست بوم روزنامه نگاری، گونه شناسی وبلاگ های روزنامه نگاری و نقش آنها در آینده روزنامه نگاری را بیان می کند.

ذکر نمونه وبلاگ نویس هایی که در طول سالهای مختلف توانسته اند در حوزه روزنامه نگاری تغییراتی ایجاد کنند نیز یکی دیگر از مطالب جالب این بخش به شمار می آید. معرفی افرادی چون «کوین سایتس» یکی از مشهورترین روزنامه نگاران وبلاگ نویس که اخبار جنگ عراق را پوشش داد و «سلام پکس» وبلاگ نویس بغدادی نیز از دیگر بخش های آن به شمار می آیند.

در بخشی از مبحث وبلاگ ها و آینده روزنامه نگاری می خوانیم: «آخرین روزنامه خوان دنیا، آخرین نسخه از آخرین روزنامه ای که روزی کاغذ چاپ شد در سال 2040 خرید و چراغ روزنامه های چاپی برای همیشه خاموش شد! این سناریوی غم انگیز بنا بر برخی پیش بینی ها، سرنوشت محتوم روزنامه نگاری چاپی است. در دهه 1960، از هر پنج آمریکایی بزرگسال، چهار نفر به طور مستمر و روزانه روزنامه می خواندند اما این تعداد امروز به نصف رسیده است.»

مباحثی درباره میکروبلاگ ها و ویژگی های آن ها را می توان در چهارمین فصل این کتاب مطالعه کرد. در این فصل از توئیتر به عنوان یکی از محبوب ترین سرویس میکروبلاگ ها نام برده است که به عنوان یکی از تکنولوژی های رسانه های اجتماعی که انتشار فوری قطعه های کوتاه داده ها از انواع منابع رسمی و غیررسمی را برای روزنامه نگاران امکان پذیر می سازد، بحث می کند.

مباحثی درباره کابرد توئیتر برای روزنامه نگاران، نحوه تایید صحت اخبار فوری که به صورت ثانیه ای به پخش اخبار می پردازد و سیاست های سازمان های خبری در استفاده از توئیتر را می توان از دیگر بخش های این فصل معرفی کرد.

اگر می خواهید کمی بیشتر درباره پادکست‌ها بدانید، بهتر است صفحات کتاب را ورق بزنید و به صفحه 131 برسید. این مبحث در پنجمین فصل کتاب ارایه شده و در آن نویسنده درباره کاربردهای پادکست در روزنامه نگاری مباحثی را ارایه کرده است. در این فصل، ابتدا تعریفی از این رسانه آمده و در ادامه به چگونگی ظهور آن، ویژگی هایش و نحوه استفاده رسانه های جریان اصلی از پادکست ها پرداخته شده است.

ویکی ها و روزنامه نگاری نیز ششمین فصل کتاب است که در آن پس از تعریف ویکی، اهداف ویکی پدیا، ویرایش جمعی و اعتبار آن، ویکی نیوز و اصول آن، چیستی ویکی نیوز و روزنامه نگاری مبتنی بر ویکی مباحثی طرح می شود. نویسنده در این فصل تلاش می کند به کاوش در استفاده از تکنولوژی ویکی در زمینه روزنامه نگاری بپردازد. با توجه به اینکه ویکی ها گونه ای از رسانه های اجتماعی هستند، در این فصل می خوانیم که در ویکی ها با افزایش سطح تعامل، کاربران نقش کلیدی پیدا می کنند و فراتر از مصرف کنندگان محتوا به تولیدکنندگان محتوا تبدیل می شوند. همچنین ویکی نیوز به عنوان یکی از موفق ترین پروژه های ویکی در روزنامه‌نگاری بررسی می شود.

اجتماعات محتوا محور و روزنامه نگاری، آخرین فصل کتاب است که تکیه نویسنده در آن بر یوتیوب است. نویسنده در این مبحث تلاش می کند به تاثیر یوتیوب به عنوان یکی از معروف ترین سایت های به اشتراک گذاری محتوا بر روزنامه نگاری تاکید کند.

در این فصل می خوانیم: یوتیوب به همه کسانی که به هر نحوی امکان دسترسی به اینترنت را دارند، اجازه داده تا به عنوان یک منبع خبری تصویری هر آنچه را جالب و قابل توجه است با دیگران به اشتراک بگذارد. یوتیوب و تاریخچه آن، محتوا در یوتیوب، راهنمای آن برای گزارشگران، اخباری که در آن منتشر می شود، همچنین تغییر رویکرد سازمان های خبری در استفاده از محتوای تولیدشده توسط کاربران از مهمترین مباحث این بخش به شمار می آیند.

با توجه به اینکه تکنولوژی های مربوط به رسانه های اجتماعی جمع گسترده ای از شهروندان را قادر می کند که در جمع آوری، پالایش و توزیع اخبار مشارکت داشته باشند ـ به گونه ای که اخبار دیگر به طور انحصاری در اختیار روزنامه نگاران و رسانه های اصلی جریان ندارد ـ می توان گفت این کتاب تصویر روشن و شفافی از آینده کار روزنامه نگاری به فعالان این حوزه ارائه دهد.

کتاب «روزنامه نگاری در رسانه های اجتماعی» در 208 صفحه، شمارگان یک هزار و 100 نسخه و قیمت هشت هزار و 500 تومان توسط انتشارات ثانیه روانه بازار نشر شده است.