به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، برخی معتقدند، نخستین مترجم كتاب معروف «نظريه عمومی اشتغال، بهره و پول» جان مينارد كينز در ایران یعنی مرحوم منوچهر فرهنگ، پدر علم اقتصاد ایران است.
مردی که در سال 1298 در بابل به دنیا آمد. وی به‌دلیل شغل پدر وقتی فقط دو ساله بود به‌همراه خانواده به گرگان رفت و تحصیلات ابتدایی‌اش را در این شهر به پایان رساند. دکترای اقتصادش را در دانشکده حقوق و علوم اقتصادی پاریس دریافت کرد.
درباره نخستین ترجمه کتاب کینز
مرحوم فرهنگ، به‌عنوان نخستین مترجم دنیا که توانسته بود کتاب معروف «نظريه عمومی اشتغال، بهره و پول» را ترجمه کند درباره این اثر گفته بود: «اين اولين كتاب من بود كه ترجمه كردم. هنوز هيچ ملتی در دنيا نتوانسته كينز را در دنيا به زبان خودش ترجمه كند. آلمان‌ها نتوانستند، اسپانيولی‌ها نتوانستند، لهستانی‌ها نتوانستند، روس‌ها نتوانستند.»
جایزه بهترین کتاب اقتصادی سال
ترجمه کتاب معروف کینز «نظريه عمومی اشتغال، بهره و پول» جایزه بهترین کتاب اقتصادی سال را در سال 1348 برای مرحوم فرهنگ به ارمغان آورد. مرحوم فرهنگ درباره ترجمه این کتاب گفته بود: «برای ترجمه این کتاب 15 هزار تومان به من پیشنهاد شد که با آن می‌توانستم یک خانه بخرم.»
علاوه بر این افتخار، پیر اقتصاد ایران بیش از 100 مقاله و کتاب را به فارسی ترجمه کرده است. از جمله آثار مرحوم فرهنگ می‌توان به «توسعه كشاورزی بين‌المللی» نوشته مشترک کارل ایچر و جان استاتز، «سیستم‌های اقتصادی و اجتماعی ـ مدیریت سیستم و بهره‌وری» فرهنگ علوم اقتصادی: انگلیس ـ فارسی»، «نظریه عمومی اشتغال، بهره و پول» نوشته جان مینارد کینز و «قدرت و رونق: فزون رشدی كمونيستی و استبداد سرمايه داری ويژگی» نوشته مانكر اولسون اشاره کرد.
از آثار مشترک مرحوم فرهنگ، می‌توان به کتاب «سرگذشت يك علم، كالبدشكافی نظام آموزش علم اقتصاد در ايران، گفت‌وگو با برگزيدگان سه نسل از ...» اشاره کرد. این اثر با همکاری محمد اسماعيل مطلق ترجمه شده که به قلم میکاییل عظیمی تالیف شده است.
برنامه‌گذاری اقتصادی یعنی!
نخستین اثر ماندگار استاد، کتاب «برنامه‌گذاری اقتصادی» است. مرحوم فرهنگ خود درباره این کتاب گفته بود: «چون من برنامهریزی اقتصادی را مغایر با تعبیر علمی‌اش می‌دانستم. برنامه‌گذاری، یعنی تهیه و تدوین برنامه‌های علمی اقتصادی. در این نوع برنامهریزی ریخت و پاش جایی ندارد در حالی که در برنامهریزی چنان‌که از نامش پیدا است، در اسمش ریخت و پاش وجود دارد. اين اولين كتاب من بود كه در دانشگاه تدريس شد. بعدها شاگردان من كه به آمريكا رفته بودند گفتند نظير اين كتاب در آمريكا هم پيدا نمی‌شود. بنابراين، بنده جزو اولين كسانی بودم كه راجع به «برنامه‌گذاری اقتصادی» در ايران كتاب نوشتم. اين كتاب تاليف خودم بود.»
انجمن اقتصاددانان ایران
مشارکت در تاسیس «انجمن اقتصاددانان ایران» که بعد از مرحوم پیرنیا، ریاست آن‌را بر عهده گرفت، از مهم‌ترین اقدامات وی در حوزه اجرایی است. مرحوم فرهنگ تا آخر عمر انجمن را اداره کرد. 
یادگاران و یاد استاد
استاد فرهنگ در دو دهه یعنی در طی سال‌های 40 و 50 شاگردان بسیاری تربیت کرد. آیین نکوداشتی در اردیبهشت‌ماه سال 1388 با حضور برخی از شاگردان استاد که حالا در پست‌های مهم کشوری یا در مسند علمی مشغول فعالیت هستند، برگزار شد.
در این آیین، دکتر احمد مجتهد، عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی و مدیر موسسه پژوهش‌های پولی و بانکی بانک مرکزی نیز گفت: «تجلیل از دکتر منوچهر فرهنگ، تجلیل از علم اقتصاد و رشد و توسعه اقتصادی در ایران است. منوچهر فرهنگ دانشجویانی را در 60 سال گذشته پرورش داده که استادان دانشگاه‌های امروز هستند و نسل چهارم دانشجویان ایشان در عرصه دانشگاه‌ها و فعالیت‌های اقتصادی حضور دارند.»
دکتر محمد طبیبیان، از شاگردان دکتر فرهنگ و معاون اقتصادی اسبق سازمان برنامه و بودجه نیز گفته بود: «به یاد دارم که استاد ساعت‌های زیادی را بدون چشمداشت مالی، برای گردآوری فرهنگ علوم اقتصادی تلاش می‌کرد و در کار آموزش، ترجمه و تالیف بسیار تلاشگر و کوشا بود.» وی خطاب به دکتر فرهنگ گفت: «از اینکه یک نسل از اقتصاددانان ایران را پرورش داده‌اید و در خدمت دانشگاه‌ها و مراکز اقتصادی قرار داده‌اید از شما سپاسگزاریم و قدردان زحمات شما هستیم و یاد و خاطره دوران آموزش و تلاش‌های شما را در توسعه علم اقتصاد کشور به یادها خواهیم سپرد.»
شاعرانه‌های پیر اقتصاد
در این آیین تجلیل از یک عمر فعالیت علمی استاد فرهنگ که در زمان حیاتش یعنی همان سالی که رخت از این جهان بست، ابوالقاسم هاشمی، استاد دانشگاه و از شاگردان منوچهر فرهنگ گفت: «نمی‌دانم در زمانی که حقوق بازنشستگی استاد را قطع کردند در مردادماه 59 بود، یا در یک دوره دیگری از زندگی که معمولا انسان‌ها، روح لطیف و شکننده‌ای پیدا می‌کنند، استاد شعری را نوشته‌اند که من در لابه‌لای نوشته‌های او پیدا کردم که گفته بود:
«ماییم همچو ماهی بزرگی برکشیده از آب
آسیمه سر در تقلا و جست وجوی راه به تالاب
در چنین وضع زار و اسف‌بار ماهی در این حساب نیست که خیز بعدی او را به کجا می‌برد آب
او فقط می‌داند وضع کنونی‌اش تاب نیاوردنی است باید به سعی دیگری دست یازید.»/
چهارشنبه ۲۳ بهمن ۱۳۹۲ - ۱۱:۳۰
نظر شما