چند مرکزی 

یکی از ویژگی‌های مهم گفتمان مقاومت در دوره دوم این است که دیگر در مرکزی واحد از جهان یا در جهان اسلام متمرکز نیست و رهبری واحدی نیز ندارد. از این رو، در کشورها و مناطق مختلف، نحوه ظهور و بروز و شکل و محتوای برنامه‌ها با توجه به شرایط سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی آن متفاوت است. ولی نکته قابل اشاره در اینجاست که چون کشورهای منطقه خاورمیانه عموماً در شرایط مشابهی به سر می‌برند و نابسامانی‌های مشترکی نیز دارند، نمادهای گفتمان مقاومت معمولاً به هم نزدیک است. به رغم چند مرکزی بودن، خواسته مشترک احیای تمدن اسلامی باعث همدلی و تأثیر متقابل شده است (گنجی ارجنکی، 1388: 178 ـ 170). بدین سان، یک دال مشترک به مدلول مشترکی اشاره می‌کند. به همین دلیل است که روز قدس در تمامی سرزمین‌های مورد مطالعه از سوی ملت‌ها گرامی داشته می‌شود. علاوه بر این، چند مرکزی بودن باعث می‌شود تا گفتمان مقاومت بتواند بر روی هویت ملی تأکید بورزد و آن را در مقابل گفتمان لیبرالی جهانی شدن مطرح سازد. اگر این گفتمان از مرکزی واحد صادر می‌شد و در نقطه‌ای خاص از جهان متمرکز می‌شد هرگز نمی‌توانست هویت ملی را دال مرکزی خود برگزیند.

صفحه 113/ مؤلفه‌های فرهنگی گفتمان مقاومت اسلامی در خاورمیانه/ دکتر امیر دبیری‌مهر/ پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات؛ پژوهشکده باقر‌العلوم(ع)/ چاپ اول/ سال 1392/ 280 صفحه/ 8400 تومان