به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) به نقل از ستادخبری بیست و ششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران،  نشست بررسی شرایط امکانی تحقق جنبش دانشجویی در افغانستان با حضور محمدرضا وصفی، مسوول بخش ناشران خارجی نمایشگاه کتاب، اسدالله امیری، رایزن فرهنگی افغانستان در ایران و جمعی از محققان و نویسندگان افغانی مقیم کشورمان برگزار شد.

امیری، رایزن فرهنگی افغانستان در ایران با اشاره به انتخاب غزنی (غزنین) به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام گفت: غزنی پایتخت فرهنگی شایسته‌ای برای جهان اسلام است. این شهر ستاره‌های تابانی در آسمان ادبیات دارد که سنایی و علامه کاتب از نامدارترین آن‌ها به شمار می‌آیند و حالا که به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام انتخاب شده است، جا دارد که پژوهش‌های گسترده‌ای در زمینه شناسایی ادبیات غزنی به دنیا انجام شود. 

وی ضمن انتقاد از رکود و رخوت حاکم بر جامعه دانشگاهی افغانستان، اضافه کرد: دانشگاهیان و فرهیختگان افغانستان می‌توانند با فعالیت‌های مستمر در زمینه علم و دانش و انتشار این تحقیقات در قالب کتاب، باعث شادابی و پویایی بیشتر قشر تحصیل‌کرده در این کشور باشند.

دکتر هادی رحمانی در ادامه جلسه به تاریخچه و ایده اصلی شکل‌گیری دانشگاه در جهان اشاره کرد و گفت: پس از شکل‌گیری دانشگاه‌های اولیه در قرون وسطی این موسسات آموزش عالی به چهار دسته دانشگاه‌های دولتی، دینی، حقیقت محور و فن محور تقسیم شدند.

وی هر یک از این دانشگاه‌ها را دارای ویژگی‌های خاص خود دانست و اضافه کرد: در کنار  این تقسیم‌بندی و طی دهه‌های اخیر نوع پنجمی هم به وجود آمد که دانشگاه بدون شرط نام دارد. از آن‌جایی که به طور کلی مرکز آموزش تحصیلات عالیه در افغانستان مقوله‌ای وارداتی است، به‌وجود آمدن دانشگاه‌های بدون شرط می‌تواند زمینه‌ساز توسعه فرهنگی کشور افغانستان شود.

در ادامه نشست روح‌الله کاظمی به بررسی مبانی به‌وجود آمدن جنبش دانشجویی پرداخت و گفت: اساساً مفهوم دانش در افغانستان به معنای واقعی آن نبوده است و این کشور با مفهوم دانش نوین کمی بیگانه بوده است و می‌توان گفت که دانش روز، کاربرد ویژه‌ای در افغانستان نداشته است. 

وی به وجود آمدن جنبش دانشجویی را اتفاقی ستودنی و قابل توجه عنوان کرد و افزود: برای رسیدن به جنبش دانشجویی کارآمد، باید نگرش به دانش نوین را تغییر داد و تنها از این راه می‌توان جنبشی فعال در زمینه تولید علم و دانش ایجاد کرد.

عبدالله محمدی دیگر سخنران این جلسه با بیان این که پیش فرض تحقق جنبش دانشجویی رسیدن به آگاهی است، گفت: به لحاظ فلسفی تفاوت میان انسان و حیوان در آگاهی است و آگاهی زمانی کاربردی می‌شود که ارتقا پیدا کند و به آگاهی جمعی تبدیل شود.

وی افزود: در این صورت آگاهی بدل به حربه‌ای برای مقابله با استبداد و خشونت خواهد شد. نبودن این آگاهی باعث می‌شود که جنبش دانشجویی فعالی شکل نگیرد و در واقع آگاهی پیش نیاز شکل‌گیری جنبش دانشجویی است.

محمدی ضمن اشاره به ماجرای ترور نادرشاه افغان (پادشاهی از سلسله پشتون‌ها) توسط عبدالخالق هزاره اضافه کرد: هزاره در مراسم فارغ‌التحصیلی دانشجویان افغانی، نادرافغان را به قتل رساند و گامی بزرگ برای مقابله با استبداد حاکم بر افغانستان برداشت اما درباریان علاوه بر شکنجه و اعدام هزاره، همه اعضای خانواده وی را هم به قتل رساندند تا هیچ ارتباطی بین او و ملت افغانستان ایجاد نشود. دانشجویان افغان باید به مطالعه تاریخ جنبش دانشجویی این کشور بپردازند و از چگونگی به وجود آمدن آن آگاه شوند. 

محمدرضا وصفی، مسوول بخش ناشران خارجی نمایشگاه کتاب نیز در ابتدای جلسه گفت: حضور چهره‌های فرهنگی کشور افغانستان در نمایشگاه کتاب باعث خشنودی است و چنین اتفاقی جای قدردانی و تشکر دارد. 

وی با اشاره به تلاش‌های ارزشمند نویسندگان و محققان افغانی افزود: امیدوارم با حمایت و همکاری سفارت افغانستان، زمینه انتشار پژوهش‌های محققان و دانشجویان این کشور در ایران فراهم شود.

حسن نوری، دبیر این نشست هم در پایان به بیان رابطه جنبش دانشجویی و جنبش عدالت‌خواهی پرداخت و گفت: پس از شکست روسیه در افغانستان، فردی به نام عبدالعلی مزاری جنبشی را با نام عدالت‌خواهی پایه‌ریزی کرد که واکنشی در برابر تمامیت خواهان افغانی بود.

وی افزود: این اقدام به مذاق برخی قومیت‌ها که براساس منطق اقلیت‌سازی خود را در متن و دیگران را در حاشیه قرار می‌دادند، خوش نیامد اما مزاری به کار خود ادامه داد و با ایجاد گفتمان مردم‌سالاری در افغانستان به ترویج حق تعیین سرنوشت مردم توسط خودشان و برابری همه انسان‌ها پرداخت. 

این نشست با همکاری مجمع فرهنگی  دانشجویان افغان (فدا) انجمن دانشجویان افغانی قزوین و انتشارات میرگن برگزار شد. بخش بین‌الملل نمایشگاه کتاب تهران، خارج از محوطه مصلای امام خمینی (ره)  روبه‌روی ایستگاه متروی شهید بهشتی، واقع شده است.

بیست‌وششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران تا 21 اردیبهشت ماه در مصلای بزرگ امام خمینی (ره) برپاست.