خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)ـ در طول سال ساعات، روزها، شب‌ها و ماه‌ها و به‌طور کلی زمان‌های متفاوتی وجود دارند که در میان آن‌ها برخی از زمان‌ها به واسطه عنایت خداوند یا اتفاقاتی که در آن‌ها روی داده است یا صورت می‌گیرد، دارای اهمیت و عظمتی ویژه‌اند. یکی از این زمان‌ها شب قدر است. در دین اسلام این شب با ارزش‌ترین و برترین شب سال معرفی شده است. اهمیت این شب تا حدی است که نه تنها آیات مختلفی از سور قرآن کریم درباره ویژگی‌های آن نازل شده‌اند، بلکه سوره‌ای مستقل به این نام در قرآن کریم وجود دارد.
«به نام خداوند بخشایشگر مهربان. ما آن(قرآن) را در شب قدر نازل کردیم. و تو چه می‌دانی شب قدر چیست؟ شب قدر بهتر از هزار ماه است. فرشتگان و روح در آن شب به اذن پروردگارشان هر امری را نازل می‌کنند. شبی است سرشار از سلامت تا طلوع سپیده.(قرآن کریم، سوره قدر)»
علامه طباطبایی(ره) در «تفسیر المیزان» خود درباره تفسیر دو سوره «قدر» و «دخان» عنوان می‌کند که مراد از قدر، تقدیر و اندازهگیرى است و شب قدر، شب اندازهگیرى است. خداوند متعال در این شب حوادث یک سال را تقدیر مىکند و زندگى، مرگ، رزق و سعادت انسان‌ها و امورى از این قبیل را در این شب مقدر مىگرداند.
آیت‌الله شهید مرتضی مطهرى در تعریف قدر گفته است: «قدر به معناى اندازه و تعیین است... حوادث جهان ... از آن جهت كه حدود و اندازه و موقعیت مكانى و زمانى آن‌ها تعیین شده است، مقدور به تقدیر الهى است.»(انسان و سرنوشت، شهید مطهرى، ص 52)
برای احیا نگه‌داشتن این شب از سوی اهل‌بیت(ع) روایات گوناگونی نقل شده است. علاوه بر اعمال خاص هریک از شب‌های قدر، اعمالی نیز در کتاب‌های متعدد ادعیه مانند «مفاتیح الجنان» حاج عباس قمی عنوان شده است.
پيامبر اعظم(ص) فرموده‌اند: «هركس شب قدر را احيا بدارد، تا سال آينده عذاب از او بر داشته ميشود.(اقبال الأعمال ، ج ۱، ص ۳۴۵)
همچنین از پیامبر(ص) نقل شده است: كه هر کس از روي ايمان و براي رسيدن به ثواب الهي، شب قدر را به عبادت بگذراند، گناهان گذشتهاش آمرزيده ميشود.(فضائل الأشهر الثلاثه)
از امام صادق(ع) در کتاب «استبحار الأنوار» آمده است: «هر كه فاطمه را آن‌گونه كه سزاوار است بشناسد، بيترديد شب قدر را درك كرده است.» همچنین ایشان فرموده‌اند: «مقدّرات در شب نوزدهم تعيين، در شب بيست‌ويكم تأييد و در شب بيست‌وسوم ماه [رمضان] امضا ميشوند.»
در کتاب‌های فراوانی نیز بر اعمال و اهمیت این شب توصیه و تاکید شده است. از جمله متون مرجع و کهن این حوزه می‌توان آثار زیر را نام برد:
ـ قاموس قرآن / سیدعلى‌اكبر قرشى
ـ تفسیر المیزان / سیدمحمدحسین طباطبایى
ـ انسان و سرنوشت / شهید مطهرى
ـ بحار الانوار/ علامه مجلسی
ـ اقبال الاعمال/ سیدبن طاووس/ تحقیق و تصحیح جواد قیومى اصفهانى
ـ الكافى/ كلینى
ـ المراقبات / ملكى تبریزى
همچنین در سال‌های اخیر محققان فراوانی درباره اعمال، عبادات و توصیه‌های این شب‌ها آثاری را به رشته تحریر درآوردند که برخی از آن‌ها عبارتند:
ـ شب قدر/ سیدمحمد بهشتی، حسین عبدلی (ویراستار)/ بقعه / 1385
ـ شب قدر شب احیای خویشتن/ امید شهبازنژاد/ همیاران جوان/ 1385
ـ آیین شب زنده‌داری: اعمال و دعاهای شب‌های قدر/ مهدی الهی قمشه‌ای (مترجم)، حسین مقدسی امیری (تهیه و تنظیم)/ پیام مقدس/ 1389
ـ ضیافت‌الله و شب قدر: برگرفته از آثار امام خمینی(س)/ روح الله خمینی، مجید زمانپور (گردآورنده)/ زیبا / 1387
ـ اعمال روزه‌داران در شب و روز قدر/ اصغر محمدی همدانی/ گلزار کتاب / 1385
ـ شب قدر و استجابت دعا: از سلسله درس‌های حضرت آیت‌الله سیدمرتضی شبستری در مسجد محمدیه/ سیدمهدی شبستری / اطلاعات / 1386
ـ دعای جوشن کبیر (اعمال و ادعیه شب‌های قدر) به انضمام اعمال و ادعیه شب و روز عید فطر/ سیدعباس اسلامی / نشر بوستان قرآن / 1389
ـ ارتباط با خدا/ سیدمحمد نعیم حسینی / دارالتفسیر / 1388
ـ بر بال ملائک / محمدرضا جعفری‌نیا (گردآورنده)/ نسیم کوثر / 1388
ـ پژوهشی درباره شب قدر/ سیدمرتضی حسینی، سیدمهدی حسینی/ فرهنگ قرآن /1387
ـ آن شب قدر که ... / موسسه فرهنگی و هنری عاشورا (تهیه و تنظیم)/ تاسوعا/ 1390
ـ شب قدر چیست؟/ احمد ناظم، مهدی برناس صومعه‌سرایی/ کوثر غدیر/ 1381
ـ مدیریت زمان: ویژه شب قدر/ مهدی نیلی‌پور / سلسبیل / 1387
ـ شب پر حادثه و سرنوشت‌ساز پیرامون شب قدر / عابد / 1381
ـ آن شب قدر: خاطرات سردار رشید اسلام محمدرضا فراهانی / محسن صیفی‌کار / برکت کوثر / 1390
ـ دیوان قدریه: غزل‌های عارفانه‌ای پیرامون شب قدر/ محمدجواد نورمحمدی / انصارالامام المنتظر(عج) / 1388
ـ شب قدر «اعمال و فضیلت» / ناصر باقری بیدهندی / بوستان کتاب قم / 1385
ـ شبی با آفتاب، اسرار شب قدر، تبیین عرفانی لیله القدر / عبدالعلی غفوری، مهرداد ویس کرمی/ انتظار سبز / 1382
ـ زندگانی پیامبر در بیست قصه، قصه شب قدر/ غلامرضا نوعی، عبدالتواب یوسف، صلاح بیصار (مترجم)، محمد نورباقری/ ویدا /1381
ـ شب‌های بی‌قراری: گفتارهایی پیرامون شب‌های قدر/ سیدمحمد بنی‌هاشمی، ایمان روشن بین / منیر /1389
ـ سوره قدر / موسی صدر، حمید فرخیان (مترجم) / موسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر/ 1389
ـ بر کرانه قدر، بارقه‌هائی از سوره قدر/ سیدهدایت الله طالقانی/ سابقون / 1382
ـ تفسیر سوره قدر / علی صفایی‌حائری/ لیله‌القدر / 1388
سه‌شنبه ۱۷ مرداد ۱۳۹۱ - ۱۴:۵۳
نظر شما