امسال 200 سالگی ادوارد لیر استاد لیمریک (شعرهای غیرمسجع پنج بندی) جشن گرفته می شود.-
امسال دویستمین سالگرد تولد مردی است که تصویر زیبای یک جغد و یک گربه را ارایه کرد که با هم به دریا زدند، در خشکی ازدواج کردند، و با قاشق انبه خوردند. به این مناسبت از 12 ماه «می» روز تولد او، برنامه های مختلفی در گوشه و کنار جهان برپا شده است.
امسال 23 اردیبهشت و در سالروز تولد این شاعر، لوگوی گوگل به او اختصاص پیدا کرد. در همین حال موزه کورفو میزبان نمایشگاهی با عنوان «ادوارد لیر و جزیره یونانی» تا آخر ماه آگوست است. این نمایشگاه از 25 ماه «می» به مناسبت دویستمین سال تولد این نقاش که تصویرگر چشم اندازهای بریتانیا و سرزمین های دیگر با اشعار مهملش بود، برگزار شده است.
شهر کورفو در یونان جایی است که قلب لیر در آن جا گیر کرده بود و او بارها به این مکان بازگشت. از نظر او این شهر بهشت بود و هیچ جای دیگر زمین نمی توانست به زیبایی آن باشد.
ادوارد لیر (1812-1888)، هنرمند، تصویرپرداز، نویسنده و شاعر بریتانیایی، با اشعارش با عنوان «چرندیات» و به ویژه با شعرهای موسوم به لیمریک، هنرمندی مردمی بود. او که استاد شناخته شده این شعرهاست و تصورپردازی آن ها را نیز خودش انجام می داد، کارهایش را «چرند، کامل و مطلق» توصیف کرده است. شعرهای او گاه گستاخانه و حتی مخوف اما همیشه مضحک بودند.
شعرهای پنج بندی (مخمس) به همان صورت و شکل از قرن ها پیش از آن که «لیر» آن ها را معروف کند وجود داشتند و از شعرهای کلاسیک یونانی گرفته تا شکسپیر و شعرهای اخیر ایرلندی می شود آن ها را یافت. اسم این شعرها از اسم شهر لیمریک در ایرلند گرفته شده، که در آن رقابت های شعرخوانی فی البداهه انجام می شد. اما لیر مفهومی دیگر به این شعرها بخشید و واژه هایی با آهنگ و مفهوم متفاوت را وارد این شعرها کرد. به همین دلیل سال ها پس از لیر، سبک او باقی مانده و در قرن بیستم، اوگدن نش شاعر، شعرهای لیمریک را با قافیه های هوشمندانه و خطرپذیرش ادامه داده است.
اما داستان های لیمریک دیگر به مردهایی با ریش های بلند و زن هایی با دماغ های نوک تیز از نقاط دوردست بریتانیا محدود نمی شود. این نوع شعر امروز قالب خود را به موضوع های نوین از گوگل گرفته تا تشکیلات زیرزمینی لندن وام داده است. لیمریک ها بیشتر از کلماتی با تلفظ های دشوار تشکیل می شوند و نوع دیگری هم به نام تویتمریکس یا لیمریک هایی در قالب توییتر (یا برعکس؟) هم ابداع شده است.
مجموعه طنز «چرندیات» لیر دربرگیرنده اشعار زیادی است که در میان آن ها جغد و پیشی گربه جایگاه خاصی را به خود اختصاص داده اند. او که از نوجوانی به نقاشی روی آورده بود تا درآمدی کسب کند، به زودی به کار نقاشی برای انجمن جانور شناسی پرداخت . او سفرهای زیادی کرد و به یونان، مصر، هند وسیلان رفت و نقاشی های بسیار از این سفرها کشید. علاوه بر همه این ها تصویرگری او برای کتاب اشعار تنیسون نیز از اهمیتی خاص برخوردار است.
به عنوان یک نویسنده او بیشتر از همه برای نوشته های مهملش شناخته می شود و ارزش این نوشته ها بیش از سفرنامه های اوست. این اشعار و نوشته ها نشان دهنده صدای واقعی کلمات و کاربرد آن ها در شعر انگلیسی است. کتاب شعر «چرندیات» او که در سال 1846 منتشر شد، نشان دهنده همین قدرت بود. او با این اشعار خوانندگانش را شگفت زده کرد.
از این هنرمند 20 عنوان کتاب به جای مانده که دربرگیرنده نقاشی های درخشان او از مناظر طبیعی، نقاشی دقیق حیوانات، سفرنامه های او و اشعار اوست. ادوارد لیر در سال 1888 درگذشت و در سال 1985 آکادمی رویال بریتانیا نمایشگاهی اختصاص از آثار هنری او برگزار کرد، تا جایگاه آثار او در قرن بیستم را نشان دهد.
و بالاخره به عنوان بخشی از برنامه های گرامیداشت 200 سالگی لیر، پروژه دیکشنری لیمریک هم در راه است که در قالب آن قرار است تا سال 2039 تمامی کلمات انگلیسی به شیوه ای جالب و آموزنده به صورت لیمریک بیان شود.
نظر شما