به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، این برنامه نخستین نشست از سلسله نشست‌های نقد بنیاد ادبیات داستانی است که «عصر داستان» نام گرفته و از این پس در این مرکز برپا خواهد شد.

نشست اخیر که دیروز، سه‌شنبه، 21 تیر در محل بنیاد ادبیات داستانی ایرانیان برگزار شد به نقد رمان «وقتی دلی» محمدحسن شهسواری اختصاص داشت.

در ابتدای این نشست قاسمعلی فراست نگاهی اجمالی به وضعیت نقد در ایران را مطرح کرد و گفت: اهمیت نداشتن نقد در ایران در دیدگاه نخست به این موضوع باز می‌گردد که ادبیات مساله عمده و اصلی کشور ما نیست و جایگاه والایی ندارد. از سوی دیگر کمبود منتقد حرفه‌ای در ایران نیز از مسایل دیگر این عرصه است.

وی افزود: سال‌ها قبل شخصی مانند عبدالعلی دستغیب در این حوزه کارهایی کرد و بعد از آن نیز حسن میرعابدینی و در سال‌های اخیر نیز محمد رضا گودرزی، اما به طور کلی مساله انتقاد و منتقد در حوزه ادبیات را جدی نگرفتیم؛ در حالی که جریان نقد می‌تواند پا به پای ادبیات داستانی کشور جلو برود و به همه چیز آگاه بماند.
 
این داستان‌نویس در ادامه با قدردانی از مدیریت بنیاد ادبیات داستانی که شرایطی را برای برپایی جلسات نقد فراهم آورده، اضافه کرد: نمی‌دانم چرا این تصور ایجاد شده که نقد باید لزوما بگویید که چه کاری خوب است. از سوی دیگر سیاسی نگاه کردن به فرهنگ نیز سبب شده نقد در ایران جان نگیرد در حالی‌که اگر فرهنگ در جریان نقد صحیح بتواند صداهای مخالف خود را بشنود قادر است به خوبی از خود دفاع کند.

این نویسنده افزود: اگر شمارگان کتاب در کشور ما حتی به اندازه‌ کشورهای جهان سوم نیز بود، مشکلی وجود نداشت. ولی با وجود وضعیت فعلی باید به جای ترویج یک سیاست فرهنگی، نوعی فرهنگ سیاسی را رواج دهیم.

فراست همچنین افزود: فرهنگ، قاموس و ناموس ما در ایران به شمار می‌رود و نباید آن را به نگاه‌هایی آلوده آمیخته کرد. وقتی با نگاه دولتی و کارگزاری به جریان نقد نگاه کنیم کارمان پیش نمی‌رود. امیدوارم بنیاد ادبیات داستانی بتواند فصلی نو به جریان نقد ادبی ایران بیفزاید.
 
در ادامه این نشست علی‌اصغر عزتی‌پاک به سخنرانی پرداخت و درباره شخصیت اصلی رمان شهسواری گفت: در زبان فارسی درباره «مصعب ابن عمیر» اطلاعات کمی داریم. البته  سال‌ها پیش محمود حکیمی داستانی درباره آن نوشته است. رمان آقای شهسورای درباره این شخصیت در نگاه کلی اثری است مومنانه که با باورهای دلی نوشته شده است.
 
عزتی‌پاک در ادامه با اشاره به این‌که ادبیات و رمان معاصر ایران با باورهای مذهبی مردم ما قرین و عجین شده‌اند، گفت: این کتاب نیم‌ نگاهی به حضور مومنانه مردم ما در ادبیات دارد. این یک واقعیت است که اگر مردم ما داستان و سوژه آن را از خود ببینند به آن رجوع می‌کنند و بی‌شک «وقتی دلی» نیز چنین اثری است. 

سمیعی از منتقدان حاضر در جلسه نیز با نگاه به وضعیت رمان تاریخی به آرای جرج لوکاچ و پل ریکور اشاره کرد و گفت: زندگی و تاریخ یک فرآیند بی‌وقفه است و فرجام مشخصی دارد و رمان تاریخی نیز بر همین مبنا بازتاب دهنده واقعیات هر دوره است.

این منتقد افزود: «وقتی دلی» به نظر من برداشتی نوستالژیک از مسلمانی دارد و این صحیح نیست.
 
وی همچنین نثر این رمان را ترکیبی از نثر آرکائیک و آرگو دانست.

 «وقتی دلی» سال گذشته (1390) از سوی انتشارات موسسه شهرستان ادب راهی بازار کتاب شده است.