دكتر محمود اماني‌تهراني در گفت‌وگو با خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، اظهار كرد: اغلب مولفان كتاب‌هاي كمك درسي و آموزشي در يك چارچوب محدود و بسته به توليد اين كتاب‌ها اقدام مي‌كنند و بيشتر به دنبال نگارش كتاب‌هاي تمرين با شكل تكراري‌اند. در اين مقوله بيشترين تاثيري كه مولفان اين حوزه مي‌توانند داشته باشند، ارايه تمرين‌هاي مناسب‌تر است، در حالي كه اين كافي نيست.
وي ادامه داد: اگر با يك ديد بازتر به كتاب‌هاي كمك درسي و آموزشي بنگريم، مي‌توانيم سوژه‌هاي مناسب‌تري را براي تاليف آن‌ها كه همان كمك فني محسوب مي‌شوند، پيدا كنيم. به طور مثال در اين حوزه مي‌توان به تاليف محتواي تكميلي، متصل ساختن يادگيري به زندگي و يادگيري تلفيقي ميان دروس مختلف اشاره كرد.
دبير شوراي هماهنگي علمي سازمان پژوهش و برنامه‌ريزي آموزشي افزود: كمك فني كه همان آموزش تاليف است، از ديگر راهكارهاي توليد كتاب‌هاي كمك درسي و آموزشي مناسب به شمار مي‌رود. هر تاليفي سه نوع سازماندهي دارد؛ سازماندهي فكري، سازماندهي شكلي و سازماندهي شكل چاپي.
اماني‌تهراني در ادامه سخنانش گفت: مولف بايد با معاني اين سه نوع سازماندهي آشنا شود و آموزش‌هاي لازم درباره آن‌ها را بياموزد. ناشران، نظام آموزش و پرورش، افراد با تجربه، نهادها و موسساتي كه در آن‌ها به نوعي تغذيه فكري صورت مي‌گيرد، مي‌توانند اين آموزش‌ها را به عهده گيرند. اگر كتاب‌هاي كمك درسي و آموزشي از اين سه قابليت برخوردار باشند، به سمت مناسب‌تر شدن محتوا پيش مي‌روند.
وي با اشاره به مفهوم سازماندهي فكري كتاب عنوان كرد: در اين نوع سازماندهي مولفان بايد قبل از اقدام به تاليف كتاب آموزشي، برنامه‌اي براي تاليف آن آماده كنند و سپس بر اساس اين برنامه، به سازماندهي مطالب كتاب آموزشي بپردازند. اين برنامه شامل اهداف و رويكرد كتاب‌ها، محتواي آموزشي، مفاهيم اصلي و روش ارايه محتواي كتاب‌ها است.
مولف كتاب‌هاي درسي علوم مقطع ابتدايي افزود: فصل‌بندي مناسب محتواي كتاب بر اساس سن مخاطبان، سطح يادگيري آن‌ها و اقتضائات موضوع علمي كتاب، تنوع در طراحي فعاليت‌هاي يادگيري،
استفاده همزمان از رسانه‌هاي گوناگون (عكس، تصوير، نمودار، متن، جدول و ...) براي پردازش يك مفهوم، توجه به تناسب بين حجم اختصاص يافته به آموزش يك مفهوم و اهميت آن مفهوم در كل محتواي كتاب از جمله نكاتي‌اند كه مولف كتاب‌هاي آموزشي بايد در سازماندهي شكلي مطالب كتاب مورد توجه قرار دهد.
وي افزود: توجه به تناسب فعاليت‌هاي ياددهي ـ يادگيري موجود در كتاب با توان مخاطبان، ايجاد هماهنگي بين بخش‌هاي گوناگون كتاب (هماهنگي در سبك نگارش و سازماندهي محتوا)؛ ايجاد عناصر مشترك در سازماندهي شكلي مطالب كتاب مانند سرصفحه، علايم اختصاري، فعاليت‌هايي با عنوان‌هاي معين، توجه به زبان كتاب و گويش مناسب آن در ارتباط با سن مخاطب و موضوع كتاب از جمله ديگر نكاتي‌اند كه مولف كتاب‌هاي آموزشي بايد در سازماندهي شكلي مطالب كتاب مورد توجه قرار دهد.
دبير شوراي هماهنگي علمي سازمان پژوهش و برنامه‌ريزي آموزشي يادآور شد: در سازماندهي شكل چاپي كتاب (صفحه آرايي) هماهنگي بين مولف و مدير هنري كتاب ضروري است. به كارگيري قطع، فونت، صفحه‌آرايي و تصويرهاي مناسب در كيفيت كتاب تا حد زيادي موثرند.
اماني‌تهراني اظهار كرد: كمك اطلاعاتي از ديگر راهكارهاي تاليف كتاب‌هاي كمك درسي و آموزشي مناسب براي مولفان محسوب مي‌شود. در اجراي اين راهكار بايد مولفان را از آخرين تغييرات محتواي كتاب‌هاي درسي مطلع و آن‌ها را با تازه‌ترين يافته‌هاي حوزه كتاب آشنا كرد. همچنين بايد مولفان را با نمونه‌هاي خوب موجود در كشورهاي پيشرفته آگاه كرد تا از آن‌ها به عنوان الگويي براي توليد كتاب مناسب استفاده كنند.
وي در پايان سخنانش با اشاره به كمك اجرايي به مولفان كتاب‌هاي كمك درسي و آموزشي گفت: در اين حوزه بايد زمينه‌هاي لازم براي اتصال تمام ناشران و نه فقط اتصال يك سري از ناشران بزرگ و ويژه با مولفان براي فروش كتاب فراهم شود. مولفان بايد با ناشراني كه مي‌خواهند كتاب‌ها را بهتر و با كيفيت‌تر چاپ كنند و تنها جنبه اقتصادي چاپ كتاب را در نظر نمي‌گيرند، براي چاپ كتاب‌هايشان آشنا شوند.
سه‌شنبه ۵ اردیبهشت ۱۳۹۱ - ۱۶:۲۱
نظر شما