كتاب «امر واقع لاكاني» منتشر شد. اين اثر يكي از سخنراني «اسلاووي ژيژك» درباره تلويزيون است. به گفته مترجم اين اثر، ژيژك معتقد است تلويزيون با تلقين و تصديق محتواي مورد نظرش، ما را از معنا تهي ميكند و حتي وظيفه خنديدن و گريستن را نيز از ما ميگيرد.-
وي به استفاده نظريات «ژاك لاكان»(پزشک،
فیلسوف و روانکاو فرانسوی) از سوي ژيژك در اين سخنراني اشاره كرد و گفت: این متن در عین کوتاهی، خوانش تقريبا خوبی از مراحل فکری لاکان به دست میدهد. براي مثال، در این متن با مفهوم «ساحت امر واقع» در سه دوره فکری لاکان آشنا میشویم. همچنين نگاه تیزبینانه ژیژک در پرداختن به «امر روزمره» و تشریح این مفهوم و مفاهيم ديگر با توسل به پدیده عامهپسند تلویزیون، راهی است که بار ديگر وفاداري او را به مکتب «اسلوونی» در روانکاوی اثبات ميكند.
سليمي درباره اين مكتب توضيح داد: پيروان مكتب اسلووني خوانشهاي سياسي از روانكاوي دارند و در عين حال، از پديدههاي روزمره براي بيان نظرياتشان كمك ميگيرند. ژيژك با اين روش، سویههای سیاسی و فلسفی نظریه روانکاوی لاکان را ميكاود. ژيژك ميكوشد از اين طريق، يك خوانش راديكال سياسي را از لابهلاي نظريات لاكان ارايه دهد. او همچنين از خوانش «ژاك آلن ميلر» از لاكان نيز كمك ميگيرد.
وي درباره روش ژيژك در توصيف پديدههاي مورد نظرش گفت: اين نظريهپرداز اسلوونيايي، همیشه یک مدل فکری خوب را برای توصیف پدیدهها به کار میبرد. در واقع، او اين مدل را از دل همان پدیده بیرون میکشد.
سليمي ادامه داد: ژيژك بنیه تئوریک خوبی دارد و بر این امر تاکید ميكند که گاهي حتی به مبتذلترین مسايل زندگی روزمره میاندیشد. مقصودم اين است كه او اگرچه گاهي به دام پوپولیسم و آسانانديشي میلغزد اما ميتوان روش فکری مشخص و سیر اندیشهاش را به عنوان یک اندیشمند مستقل و انتقادی دنبال کرد.
سليمي براي روشن شدن مقصود ژيژك در اين كتاب مثالي از گفتههاي وي ذكر كرد و گفت: تلويزيون برنامههاي طنز با قطعات كوتاه پخش ميكند و پس از هر قطعه فيلم طنز، صداي خنده نيز همراه آن پخش ميشود. ژيژك ميگويد كه در اجراي تراژديهاي يوناني نيز همسراياني بودند كه همين نقش را به هنگام نمايش صحنههاي خندهدار يا گريهآور عهدهدار بودند. به اعتقاد ژيژك، انگار تلويزيون با اين كار، وظيفه خنديدن را نيز از دوش ما برميدارد و به نوعي ما را از معنا تهي ميكند، معنايي كه ميتوانستيم خودمان از صحنه مورد نظر دريافت كنيم.
اين مترجم ادامه داد: اين كار تلويزيون به معناي تلقين و تصديق محتوا به مخاطبان است. تلويزيون با اين كار، مخاطبان را از معنا خالي ميكند و در راستاي «حذف ديگري بزرگ» گام برميدارد.
وي با اشاره به ارايه تفسير پستمدرنيستي از تلويزيون از سوي ژيژك در اين كتاب گفت: به اعتقاد ژيژك، تلويزيون يك پديده آشنا نيست كه مخاطبانش در دريافت پيام آن هيچ مشكلي ندارند، زيرا در پس اين پديده آشنا ميتوان مفاهيمي از لاكان را كشف كرد كه به ما براي درك درست ساز و كار تلويزيون كمك ميكنند. كار ژيژك در اين كنفرانس، بررسي مفاهيم لاكاني با ارجاع به پديده تلويزيون نيست، بلكه «غريبهگرداني» محتواي دمدستي و پيش پا افتاده پديدهاي مانند تلويزيون است.
سليمي در پايان به لزوم ترجمه نظريهپردازان و انديشمندان مبتكر اشاره كرد و گفت: ضرورت چنين ترجمههايي، از این باور حاصل ميشود که ما برای یاد گرفتن راههای فکر کردن باید مدام روشهای فکری دیگران را بیاموزیم.
چاپ نخست كتاب «امر واقع لاكاني» با شمارگان 1150 نسخه، 94 صفحه و به بهاي 25000 ريال از سوي انتشارات رشد آموزش منتشر شد.
نظر شما