سيدمسعود رضوي در گفتوگو با خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، با اشاره به اين كه امكان دارد عنوان «دانشنامه احزاب سياسي» براي اين كتاب انتخاب شود، بيان داشت: مجموعه دادههاي اين طرح پژوهشي را در معرفي احزاب فعال سياسي ايران معاصر به صورت يك فرهنگنامه درآوردهام و قرار است توسط انتشارات فرهنگ معاصر در سال آينده منتشر شود.
نويسنده كتاب «سياستگري و سياستانديشي» كه به تازگي مدخلهاي رجال و احزاب سياسي معاصر دانشنامه دانشگستر از وي منتشر شدهاند، درباره ويژگيهاي اصلي فرهنگنامه سياسياش متذكر شد: در اين اثر كوشيدهام حدود 200 تشكل، نهاد، گروه، جريان و حتي محفل سياسي را كه در تاريخ سياسي اخير ايران مؤثر بودند، معرفي كنم. منظورم از تاريخ اخير ايران، تاريخي است كه به چهار دوره تقسيم ميشود؛ دوره قجر، دوره مشروطه، دوره پهلويها و دوره اول جمهوري اسلامي كه شامل دهه 60 ميشود و يك دوره آن هم از دهه 60 تا زمان حال يعني تا پايان دهه 1380 را دربر ميگيرد.
رضوي با اشاره به اين كه «در اين فرهنگنامه مجموعه اطلاعات احزاب را صرف نظر از اين كه چه گرايشي داشتند و چه ايدئولوژي بر انديشه آنها حاكم بود، بررسي كردهام» گفت: اين اثر مرجع حدود 200 مدخل دارد و احتمال ميرود بر تعداد آن افزوده شود. اين اطلاعات تحقيقي و توصيفياند و من هيچگونه قضاوت و ارزشگذاري درباره آن انجام ندادهام.
وي درباره رويكردي كه در گردآوري اطلاعات اين فرهنگنامه اتخاذ كرده است، عنوان داشت: كوشيدم اطلاعات موثق را همراه با توصيف گردآوري كنم و هيچگونه داوري در اين مسير انجام ندهم. ويژگي فرهنگها موجز بودن و در برداشتن حداكثر اطلاعات است؛ علاوه بر اين كه حالت توصيفي دارند. در نگارش فرهنگنامه، گروهي مانند ماركسيستها با گروه فدائيان اسلام هيچ تفاوتي ندارند.
اين نويسنده درباره تاثير جانبداري محققان بر محتواي كاري آنها عنوان كرد: هر مولف و پژوهشگري جذب مجموعه از شيوهها خواهد شد و امكان دارد به برخي از رجال يا جريانهاي سياسي علاقه بيشتري داشته باشد و اين مسأله ممكن است در نگاه و آثار او تأثير گذارد، در حالي كه من سعي كردهام تا حد امكان چنين چيزي اتفاق نيفتد و مطالب اين كتاب را بدون جانبداري گردآوري و عنوان كنم.
نويسنده و پژوهشگر حوزه سياسي، بيطرفي در نگارش آثار و گردآوري اطلاعات را از جمله ضروريات كارهاي تحقيقي بهوبژه فرهنگنامهها و كتابهاي مرجع دانست و عنوان داشت: با وجود آن كه امكان دارد به برخي از رجال يا جريانهاي سياسي علاقه بيشتري داشته باشيم، اما در انعكاس حقيقت بايد اين جانبداريها را كنار بگذاريم.
رضوي با بيان اين كه نگارش «فرهنگ احزاب سياسي ايران» همچنان به اتمام نرسيده است، اظهار اميدواري كرد تا پايان سال بتواند تدوين آن را به پايان رساند. وي گفت: برخي از مقالات اين اثر مانند جبهه ملي، حزب جمهوري اسلامي يا حزب توده به صورت رساله مفصلي تدوين شدهاند، چرا كه احزاب مهمي بودند. برخي نيز به شكل يك مدخل دايرةالمعارفي تدوين شدهاند، نظير گروه فدائيان خلق يا سكا(نكا) كه دست به فعاليتهاي كوچكي زدند و به سرعت نيز محو شدند.
نويسنده «فرهنگنامه احزاب سياسي ايران» درباره تفاوتي كه در بخشهاي مختلف اين اثر در حوزه محتوايي و نحوه گردآوري دادههاي آن وجود دارد، تصريح كرد: با وجود آن كه زمينه مطالعاتي دوره قجر تا مشروطيت با زمينه مطالعاتي دوره جديد مقداري تفاوت دارد، سعي كردم تا حد امكان از منابع دست اول استفاده كنم و اين تفاوت را به حداقل برسانم تا بتوانم دانشنامهاي موثق و خوب عرضه كنم.
وي درباره ضرورت و اهميت چنين تاليفاتي گفت: جاي چنين اثري واقعاً خالي بود. من مدعي نيستم كه اثري كامل خلق كردهام، اما سعي كردهام تا مقدار زيادي اطلاعات در اختيار ديگران قرار دهم. با توجه به حرفهام، نياز به چنين كتابي را احساس ميكردم، اثري كه با مراجعه به آن بتوان اطلاعات موثق و كاربردي را در اختيار پژوهشگران، مولفان و رزونامهنگاران و ... قرار داد. بر اين اساس تصميم به تدوين اين دانشنامه گرفتم.
رضوي درباره ساير آثاري كه در دست تاليف يا در نوبت انتشار دارد، گفت: همچنين سالهاي زيادي است تاليف كتاب ديگري به نام «تاريخ مفصل شوراي انقلاب» را در دست دارم. به جرأت ميتوانم بگويم اسناد و مداركي كه براي تدوين اين اثر بررسي كردهام، فرد ديگري نديده و بررسي نكرده است. حدود 11 سال است به تدوين اين اثر ميپردازم.
وي ادامه داد: در اين مسير پژوهشي به رسايل، مكاتب و نامههايي كه در دبيرخانه شوراي انقلاب بايگاني شده بودند، دسترسي پيدا كردم و ميكوشم بر اين مبنا تحليلي جديد ارايه دهم. اميدوارم تا پايان سال 1391 بتوانم اين كتاب را نيز آماده كنم. تاكنون بيش از 1000 صفحه از اين اثر تحرير شده است. مطالب قسمت نخست كه درباره پيدايش كارهاي شوراي انقلاب اسلامي است، تا پايان سال 1358 تحليل شده و رويدادهاي سال 1358 تا زمان كه شوراي انقلاب به طور كامل منحل شد و سپس سرنوشت قوانين شوراي انقلاب تغيير يافت، باقي ماندهاند.
نويسنده و پژوهشگر سياسي با اعلام اين كه تأليف «تاريخ قانون اساسي جمهوري اسلامي» را در دست تاليف دارد و پيشبيني ميكند تا پايان سال تحرير آن را به اتمام برساند، گفت: مطالب اين اثر در سه جلد تنظيم خواهد شد. جلد نخست به پيشنويس قانون اساسي و اساسنامه شوراي انقلاب كه حكم قانون اساسي كشور را دارد، اختصاص مييابد. قسمت دوم درباره قانون اساسي مصوب تابستان 1358 و جلد سوم درباره بازنگري و مسايل بعد از آن است.
رضوي در پايان توضيح داد: در تدوين «تاريخ قانون اساسي جمهوري اسلامي» به مباحث و رويكردهاي حقوقي اين مساله توجي نكردهام، بلكه تاريخ قانون اساسي و تبعات سياسي آن را بررسي كردهام.
شنبه ۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۰ - ۱۱:۳۶
نظر شما