خجسته کیهان، مترجم و منتقد، در شصت و هفتمین سالمرگ جیمز جویس، وی را نویسندهای دانست که از راه ادبیات در پی تغییر جهان بود. به باور این منتقد، جویس به خلق جهانی نوین و عاری از پلشتیها میاندیشید.
به باور این منتقد، زندگی جویس در مقطعی از زمان و مکان جریان داشت که با آرمانهای جهانوطنی و صلحدوستانه او تفاوت داشته و این امر به سرخوردگی او افزوده است.
وی در این مورد توضیح داد: زندگی جویس با جنگ جهانی اول و سالهای آغازین جنگ دوم جهانی همزمان بوده است. همچنین دوران جوانی او در مدرسهای منصوب به فرقهای از مذهبیان کاتولیک گذشته و او سختیها و سختگیریهای فراوانی را در جوانی خود تجربه کرده است. این مسائل برای جویس نوعی سرخوردگی به وجود آورد و او را ترغیب کرد تا آرمانهای خود را در ادبیات پیگیری کند.
جیمز آگوستین آلوی ژیوس جویس، نویسنده ایرلندی و برنده جایزه نوبل ادبیات، ۶۷ سال پیش در ۱۳ ژانویه ۱۹۴۱ میلادی دیده از جهان فروبست. در ایران اکثر آثار داستانی و رمانها این نویسنده با ترجمه افرادی چون منوچهر بدیعی، پرویز داریوش و صالح حسینی، به فارسی ترجمه و منتشر شدهاند.
جویس از نویسندگانی به شمار میرود که در طول زندگی خود کنکاش در پنهانیترین زوایای روح را به داستاننويسي اضافه کرد. وی پس از سالها ضعف و درد چشم و پس از بارها عمل جراحی، در سن ۴۰ سالگی تقریبا قدرت بینایی خود را از دست داد و در ۱۳ ژانویه ۱۹۴۱ در حالی که از درد چشم و فقر و بیماری رنج میبرد، در زوریخ چشم از جهان فروبست.
کیهان در مورد این نویسنده افزود: جویس نویسندهای جستجوگر بوده. او تلاش میکرده تا تکنیکی نوین خلق کند و با زبانی متفاوت بنویسد. او در برخی از رمانهایش ترکیبی از چند زبان و لهجه متفاوت را ارائه داده است. در واقع جویس تلاش داشته تا زبانی نوین خلق کند و با این زبان تازه، تصویر جدیدی از جهان را بازسازی و بازگو کند.
به باور کیهان ترجمه آثار جویس بسیار دشوار است. او در این مورد تصریح کرد: برخی از آثار جویس همچون «اولیس» در واقع قابل ترجمه نیستند. زبان و ترکیبهای متفاوت زبانی از این اثر کتابی غیرقابل ترجمه ساخته است. اما شاید بتوان با دشواری سایر آثار این نویسنده را به زبانهای دیگر ترجمه کرد.
وی افزود: تمام رمانها و داستانهای جویس در زادگاهش (دوبلین، پایتخت ایرلند) میگذرد. اما او انسانی جهانوطنی بوده و در اصل، شهر دوبلین در آثار این نویسنده، نمادی از تمام جهان است.
این مترجم، جویس را با ویرجینیا وولف (نویسنده انگلیسی) و مارسل پروست (رمان نویس فرانسوی) مقایسه کرد و در این مورد گفت: جویس، همانند وولف و پروست، هر سه تقریبا در یک زمان زندگی میکردند و از نظر استفاده از سبك سیالذهن، رئالیسم ظاهری و ذهنگرایی درونی در رمان، شباهتهایی با یکدیگر دارند.
نظر شما