نگاهی به فعالیت‌های حوزه کتاب و کتاب‌خوانی در سال 95

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، برگزاری بیست‌ و‌ نهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، شانزدهمین جشنواره ملی صنعت چاپ، گرامیداشت روز کتاب و کتابدار و کتابخوانی، سومین دوره جشنواره «مروجان کتابخوانی»، سیزدهمین جشنواره نقد کتاب، بیست و سومین نمایشگاه چاپ و بسته‌بندی، امضاء تفاهمنامه ارشاد و اتحادیه ناشران برای مقابله با تکثیر غیرقانونی کتاب، گشایش نمایشگاه کتاب دهلی‌نو با حضور ایران، امضاء تفاهمنامه همکاری میان وزارتخانه‌های ارشاد و صنعت، معرفی برگزیدگان جایزه جهانی کتاب سال، گرامیداشت ۷۹ سالگی پیشکسوت صنعت چاپ، برگزاری جشنواره روستاهای دوستدار کتاب و نخستین جام باشگاه‌های کتابخوانی کودک و نوجوان، مهمترین فعالیت‌های معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت یازدهم در سال 1395 بوده است.

همایون‌ امیرزاده، مشاور معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به همین فعالیت‌ها، معتقد است که معاونت فرهنگی وزارت ارشاد، معدل خوبی در حوزه فعالیت‌های ترویجی کتاب و کتابخوانی در سال 1395 به دست آورده است.

امیرزاده در گفت‌وگو با «ایبنا» درباره اهم فعالیت‌های این معاونت در حوزه نشر و کتاب، اظهار کرد: سال 1395 در حوزه فعالیت‌های مرتبط با کتاب چندین اقدام خوب در سطح کشور صورت گرفته است به‌گونه‌ای که می‌‌توان با صراحت گفت در سال 1395 شاهد معدل خوبی در حوزه فعالیت‌های ترویجی کتاب و کتابخوانی بودیم.

وی با بیان اینکه نخستین طرح ترویجی کتاب و کتابخوانی (کتابفروشی به وسعت ایران) زمینه رشد حداقل 50 درصدی کتابخوانی را باعث شد، ادامه داد: به دلیل اجرا و برگزاری طرح‌های خوبی مانند «کتابفروشی به وسعت ایران»، «عیدانه کتاب»، «تابستانه کتاب» و «پاییزه کتاب» در سال 1395، میزان کتاب‌های خریداری‌شده از سوی مردم نسبت به سالیان گذشته رشد خوبی داشته است.

مشاور معاون فرهنگی وزیر ارشاد توضیح داد: در نخستین دوره طرح «کتابفروشی به وسعت ایران» 239 کتابفروشی مشارکت کردند اما این تعداد در «عیدانه کتاب2» به 745 کتابفروشی رسید. یعنی در این دوره شاهد رشد چهار برابری تعداد کتابفروشی‌ها بودیم.

امیرزاده افزود: همچنین تعداد خریداران در نخستین دوره طرح «کتابفروشی به وسعت ایران» 144 هزار نفر بود اما این تعداد در «عیدانه کتاب2» به 210 هزار نفر رسید. در مجموع در طول برگزاری این طرح‌ها 90 میلیارد ریال یارانه مصرف‌کننده در کل کشور توزیع شد.

وی در ادامه درباره اهمیت برگزاری طرح‌های از این دست، توضیح داد: اجرای این طرح‌ها علاوه بر این‌که جنبه حمایتی در حوزه نشر داشته‌اند و دارند، باعث شده‌اند بانک اطلاعاتی مناسب و جدیدی از میزان اقبال مردم به نوع کتاب‌ها و موضوعات مرتبط به دست آید. همچنین در این طرح‌ها مشخص شد که چه استان‌هایی در جایگاه‌های نخست این طرح‌ها قرار دارند که می‌توان بر اساس این ارزیابی (ارزیابی کمی و کیفی) به رتبه‌بندی استان‌ها در حوزه کتاب دست پیدا کرد.

این مسئول حوزه فرهنگ درباره اقدام‌های این معاونت در حوزه نمایشگاه‌های استانی کتاب، گفت: اقدام‌هایی که در این حوزه صورت گرفته است، بسیار قابل توجه‌اند. نمایشگاه‌های استانی کتاب به عنوان بزرگ‌ترین و پُرنفوذترین فعالیت فرهنگی هر استانی، جایگاه خود را میان آحاد جمعیت و مخاطبان نشر اعم از ناشران، توزیع‌کنندگان و مصرف‌کنندگان کتاب پیدا کرده‌اند.

امیرزاده توضیح داد: در سه‌ سال گذشته، 90 نمایشگاه استانی کتاب در سراسر کشور برگزار شد که چهار میلیون عنوان کتاب در این نمایشگاه‌ها عرضه شده‌ است. همچنین نزدیک به 37 هزار ناشر در این نمایشگاه‌ها(با احتساب تکرارها) حضور داشتند و حدود 700 میلیارد ریال کتاب در این نمایشگاه‌ها به فروش رسیده است. علاوه بر آن در این مدت، قریب به 60 میلیارد ریال یارانه به نمایشگاه‌ها اختصاص پیدا کرد. همچنین هم‌زمان با برپایی نمایشگاه‌های استانی کتاب امکان استفاده از بُن‌کارت‌های الکترونیکی این نمایشگاه‌ها در کتابفروشی‌های استان‌ها فراهم شد؛ این موضوع بخشی از دغدغه‌های کتابفروشان استانی را برطرف کرد.

وی ادامه داد: خدمات الکترونیک، وجه دیگری از تقویت نمایشگاه‌های استانی کتاب را شامل می‌شود؛ در این زمینه می‌توان به راه‌اندازی سیستم ثبت‌نام آنلاین، فعال شدن اپلیکیشن اطلاع‌رسانی و راه‌اندازی سامانه پیش‌فروش بُن نمایشگاه‌های استانی کتاب اشاره کرد.

مشاور معاون فرهنگی وزیر ارشاد افزود: در برگزاری نمایشگاه‌های استانی کتاب شاهد مشارکت چشمگیر بخش خصوصی و تشکل‌های نشر بودیم. همچنین در سال 1395 با درک درست این موضوع که شهرهای دوم استان‌ها نیز می‌توانند میزبان نمایشگاه‌های استانی کتاب باشند، چهار نمایشگاه کتاب به شهرهای دوم استان‌ها منتقل شد که عبارتند از نیشابور، کاشان، شاهرود و آبادان.

امیرزاده بیان کرد: موضوع تقویت فعالیت‌های مربوط به نشست‌های فرهنگی ـ ادبی اهل‌ قلم در نمایشگاه‌های استانی کتاب نیز بُعد دیگر تقویت این نمایشگاه‌ها به شمار می‌آید؛ در این زمینه طی سه سال گذشته بیش از یک‌هزار نشست فرهنگی حول محور کتاب در نمایشگاه‌ استانی کتاب برگزار شد که 40 درصد آن‌ها مربوط به سال 1395 می‌شود.

وی افزود: از دیگر اقدام‌‌های معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در حوزه کتاب در سال 1395 می‌توان به توجه ویژه‌ به کتاب کودک و نوجوان چه در حوزه فعالیت‌های ترویجی و در سازوکار توزیع یارانه‌ها و چه در سطح هیئت خرید کتاب و اجرای برنامه‌های حمایتی مانند عیدانه کتاب اشاره کرد.

امیرزاده ادامه داد: در این میان می‌توان به توجه به نقد کتاب کودک در قالب اختصاص یک عنوان از فصلنامه‌های نقد کتاب به کتاب کودک اشاره کرد. همچنین برگزاری 25 نشست در حوزه کودک و نوجوان در سرای اهل قلم، برگزاری جایزه کالاهای فرهنگی با رویکرد مخاطبان کودک و نوجوان، برپایی 73 نشست با موضوع کودک و نوجوان در 21 استان، برپایی سه دوره جشنواره کتاب تصویری از دیگر اقدام‌های این معاونت در حوزه‌ توجه به کتاب‌های کودک و نوجوان به حساب می‌آیند.

وی اظهار کرد: در همین زمینه می‌توان به عضویت 25 هزار نفر کودک و نوجوان در 2 هزار باشگاه کتابخوانی در 17 شهر کشور و عضویت 2 هزار و 462 نفر از اهالی قلم که در زمینه کودک و نوجوان صاحب اثر هستند، در سایت اهل‌ قلم اشاره کرد. همچنین تصویب حمایت از 468 عنوان کتاب کودک و نوجوان در طرح «گرند» از دیگر اقدام‌های معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در حوزه کودک و نوجوان محسوب می‌شود.

امیرزاده در پایان درباره سایر اقدام‌های معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در بخش حمایتی، گفت: سال 1395 در حوزه حمایتی، بیش از 80 میلیارد ریال کتاب در استان‌های کشور اهدا و 30 میلیارد ریال برای حمایت از ناشران و مؤلفان استانی در قالب تفاهمنامه‌های فرهنگی به استان‌های کشور تزریق شد. همچنین این معاونت در سال 1395 در راستای حمایت از برگزاری جایزه‌های کتاب سال استانی حرکت کرد.