به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، ﮐﻮدﮐﯽ و ﻧﻮﺟﻮاﻧﯽ ﯾﮑﯽ از ﺷﯿﺮﯾﻦﺗﺮﯾﻦ و در ﻋﯿﻦ ﺣﺎل از ﺣﺴﺎسﺗﺮﯾﻦ ﻣﻘﺎﻃﻊ زﻧﺪﮔﯽ ﻫﺮ اﻧﺴﺎن اﺳﺖ؛ پس بهتر است این دوره از زندگی هر انسانی با مطالعه هرچه بیشتر و بهتر کتاب‌های مناسب سپری شود. یکی از نشرهایی که در حوزه کودک و نوجوان فعال عمل می‌کند، انتشارت مهرک (سوره مهر کودک و نوجوان) است. انتشارات مهرک ﺗﻼش ﮐﺮده است دﻗﺖ و ﻧﻈﺎرت ﺑﯿﺸﺘﺮی ﺑﻪ ﺧﺮج دهد ﺗﺎ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﮐﺎﻣﻠـــﯽ از ﺷﺎﺧﺺﺗﺮﯾﻦ ﮐﺘاب‌های ﮐﻮدک و ﻧﻮﺟﻮان ﮔﺮدآوری ﺷﻮد. شعار این انتشارات «ناشر کتاب‌های باادب» است. سمانه سادات حسینی، مدیر مهرک، در دیدار صمیمانه‌ای که در ایبنا داشت درباره مهرک و معیار آن برای انتخاب کتاب صحبت کرد. حسینی از حساسیت‌های مهرک درباره انتخاب کتاب توضیح داد و خاطر نشان کرد بررسی هر کتاب از سوی یک تیم انجام می‌شود که این روند را در ادامه و در این گفت‌وگو می‌خوانید:
 
حال و هوای مهرک چطور است؟
حال و هوای مهرک به میانه است؛ تلاش می‌کنیم اتفاقات خوب و کتاب‌های خوبی داشته باشد. در این تلاش‌ها گاهی اوقات موفق هستیم و گاهی اوقات نه! برای همین سعی می‌کنیم میانه‌ و رو به تعادل باشیم.
 
چرا شعار «ناشر کتاب‌های باادب» را برای خود برگزیدید؟ آیا کتاب‌های دیگر برخلاف این هستند؟
مگر شعار بدی است؟ اگر چیزی باادب باشد به این مفهوم است که بقیه خلاف آن هستند؟ تنها فرق مهرک با بقیه ناشران در این موضوع است که روی این شعار تاکید می‌کنیم؛ این تاکید به این معنا نیست که بقیه فاقد آن هستند. تاکید کردن بر این شعار مدل حساسیت ماست. اینکه مهرک چه حساسیت‌هایی روی کتاب‌ها دارد و در نهایت هدف، تولید کتاب با محتوا سالم و سلامت است. برایمان سلامت بودن محتوا کتاب‌ها، اهمیت به‌سزایی دارد.
 
شیوه و مِلاک انتخاب کتاب‌هایتان به چه صورت است و چگونه انتخاب می‌کنید که کدام کتاب‌ها را منتشر کنید؟
مِلاک‌های انتخاب خیلی ساده ولی در عین حال انتخاب کردن با آن مِلاک‌ها کار سختی است. یکی از مِلاک‌ها این است که، آن کتاب از لحاظ محتوایی به فرهنگ ایرانی-اسلامی ضربه نزند. بر این نکته بسیار تاکید داریم. یکی از نکات دیگر این است که از نویسنده کتاب سوال می‌کنیم «اگر نویسنده دیگری این کتاب را نوشته بود، حاضر بودی آن را بخری؟»
معنی این سوال این است که، آن کتاب باید کیفیت خیلی خوبی را از لحاظ ادبیات و محتوا داشته باشد. اگر شعر است، صرفا ارائه متن خوب کافی نیست بلکه باید وزن، فرم، قافیه و ... خوبی داشته باشد؛ اگر برعکس آن یعنی شعر وزن و قافیه خوبی دارد ولی محتوا هر چیزی را انتقال می‌دهد، این برای مهرک مناسب نیست. در داستان و رمان هم مِلاک انتخاب صرفا متن یا موضوع خوب نیست. یک موضوع جذاب باید درست هم پرورانده شود. باید جذاب و هنرمندانه انتقال داده شود. یک اثر خوب باید هم به محتوا و هم به زیبایی‌های ادبی بپردازد. کار باید یک حداقلی از تمام استانداردها را داشته باشد و آن حداقل، حداقل کَف نیست. حداقل‌مان به نسبت، حداقل بالایی است و بیشتر هدف ما، تولید کتاب‌های تالیفی است.
وقتی روی کتاب‌های تالیفی کار می‌کنیم باید منصف باشیم و کتاب‌های تالیفی و نویسندگان آن را با کتاب‌ها و نویسندگان خارجی مقایسه نکنیم. باید به نویسندگان ایرانی این فرصت را بدهیم که کم‌کم شروع به نوشتن کنند و قلم خود را پرورش دهند. ارتقا نوشتاری خودشان را قدم به قدم پیش ببرند. زمانی که یک کتاب برای ترجمه انتخاب می‌شود که آن کتاب به یک حدود خیلی خوب از اتفاقات گوناگون رسیده باشد؛ مثلا جایزه‌های متعدد گرفته باشد یا نقدهای مختلفی روی آن انجام شده باشد. کتاب ترجمه قبل از هر چیز، تصویرسازی کامل دارد و ناشر، متن و تصویر را در کنار هم می‌بیند. برای انتخاب کتاب ترجمه، بهترین‌های یک کشور انتخاب می‌شود نه هر آن چیزی که چاپ شده است. وقتی که بهترین‌های یک کشور را انتخاب می‌کنید، نمی‌توانید آن را با نوشته یک نویسنده نوقلم مقایسه کرد که تازه شروع به نوشتن کرده و در حال ارتقا است.
 
همان‌طور که خودتان هم گفتید، بیشتر کتاب‌های مهرک تالیفی است؛ با این کار چه هدفی را دنبال می‌کنید؟
کار ترجمه حاشیه امنیت خیلی خوبی دارد. یعنی این کار به‌خصوص در حوزه کودک حاشیه سود و امنیت خیلی خوبی دارد. برای همین مورد استقبال تعداد زیادی از ناشران قرار می‌گیرد؛ اما به صورت کلی همان‌طور که قبلا هم گفتم یکی از مِلاک‌های انتخاب کتاب در مهرک، رعایت فرهنگ ایرانی-اسلامی است یعنی فرهنگ این مرز و بوم برای‌مان اولویت دارد. در بهترین کتاب‌های ترجمه نیز، ردپای فرهنگ کشورهای خارجی را می‌بینید. این طبیعی است که نویسنده هر کشور، متناسب با فرهنگ همان کشور می‌نویسد؛ بنابراین تنها نویسنده ایرانی است که می‌تواند متناسب با فرهنگ ایرانی بنویسد.
 
انتشارات مهرک برای دیده شدن آثار فاخر خود چه اقداماتی انجام می‌دهد؟
سعی می‌کنیم برای آثار منتشر شده حتما مراسم جشن امضا و نقد و بررسی کتاب داشته باشیم. حتما جلسه‌ای را با مخاطبان چه کودک و چه نوجوان کتاب برگزار می‌کنیم. این کار باعث می‌شود کتاب را از دریچه دید مخاطب اصلی ببینیم و درک بهتری از کتاب داشته باشیم. یکی دیگر از اقدامات مهرک، ارتباط با رسانه‌هاست. هر رسانه‌ای که در دسترس است؛ اگر ابزار دیگری هم پیدا کنیم، سعی می‌کنیم استفاده کنیم. خیلی با صدا‌وسیما و شبکه پویا کار نکردیم. البته جز گزینه‌هایمان هست؛ اما متاسفانه در حال حاضر ارتباط خوب بین مهرک و صداوسیما شکل نگرفته است.
 
چطور شد که با سماوا شروع به همکاری کردید و این ایده از کجا شکل گرفت؟
ایده همکاری با سماوا به قبل از جداسازی مهرک از سوره مهر باز می‌گردد. چند سال است که مهرک (سوره مهر کودک و نوجوان) از سوره مهر جدا شده است. مهرک سعی می‌کند تخصصی‌تر به حوزه کودک و نوجوان بپردازد؛ اما از سال‌های قبل‌تر، سوره مهر از ناشران سردمدار در حوزه کتاب‌های صوتی بوده و با سماوا شروع به همکاری کرده است؛ بنابراین زمانی که مهرک نیز از سوره مهر جدا شد، طبیعتا با همان تیم برای صوتی کردن کتاب‌های کودک و نوجوان ادامه داد. البته لازم به گفتن است که در گذشته با تیم‌های مختلفی برای صوتی کردن کتاب‌ها کار می‌کردیم؛ اما در حال حاضر، سماوا تنها تیمی‌ است که با مهرک و سوره مهر همکاری دارد. تیم سماوا از افراد خوش‌ایده، کارآمد، فعال و ... تشکیل شده است و ما نیز رضایت کامل از این همکاری داریم به همین خاطر به این همکاری ادامه دادیم.
 
آیا کار کردن به عنوان مدیر مهرک برای شما به عنوان یک خانم جوان سخت نیست؟
سخت؟ کارهای آسان را بشمارید!
سخت به این معنا که این فعالیت، فعالیت پرانرژی است و وقت زیادی را می‌طلبد و ساعت‌های مختلفی از زندگی را تحت‌تاثیر خودش قرار می‌دهد، بله کار سختی است. کار وقت‌گیر و لذت‌بخشی است. کار کردن به عنوان مدیر مهرک را دوست دارم. به طور کلی کار در مهرک، فعالیت و سختی زیاد با لذت را به همراه دارد. البته نکته قابل توجه این است که مهرک، کاری است که انتخاب کردم و مورد انتخابم بوده است. کار کردن با بچه‌ها، بخش لذت‌بخش کار است؛ اما قسمت‌های دیگری هم وجود دارد که بخش‌های غیرلذت‌بخش کار است. این کار با درصد زیادی از تعاملات سروکار دارد؛ کار با نویسنده، تصویرگر، شاعر، ویراستار و .... و این یعنی مجموعه گسترده‌ای از روابط انسانی و همواره روابط انسانی چالش‌ها و سختی‌های خودش را نیز دارد. در کنار این مسائل محدودیت‌های مالی و زمانی نیز از دیگر سختی‌های این کار است؛ اما شخصا به این موضوع معتقدم که تا زمانی که کاری را مفید و مثمر بدانم، فعالیت در آن کار لذت‌بخش می‌دانم و کار کردن در مهرک را مثمر می‌دانم. ‌
امیدوارم کتاب‌هایی که تولید می‌شود، منشا اثر خوب و خواندن آن برای بچه‌ها لذت‌بخش باشد. هدف ما تولید کتاب‌ با کوله‌باری از بایدها و نبایدها نیست بلکه دوست داریم کتاب‌هایی که لذت‌بخش و در عین حال محتوای خوبی را دارند، به بچه‌ها عرضه کنیم. زمانی که محتوا خوب با ادبیات خوب در یک کتاب در کنار هم قرار می‌گیرد، یک شیرینی لذت‌بخشی را ارائه می‌کند. زمانی‌که یک ناشر از تولید ناامید نباشد، طبیعتا سختی‌های کار نیز برای او لذت‌بخش می‌شود.
 
آیا تولید محتوا برای کودکان و نوجوانان سخت‌تر از بزرگسالان است؟
اگر به رده سنی‌های مختلف نگاه کنیم می‌بینیم که اثرگذاری آثار در رده سنی خردسال و کودک بسیار بیشتر، ماندگارتر و عمیق‌تر از رده سنی‌های دیگر است. ناخودآگاه بخشی از زندگی و تصمیمات ما در بزرگسالی ناشی از تاثیرات آن چیزی است که در کودکی خواندیم و آن را دوست داشتیم. به طور غیرمستقیم آموزشی را به همراه داشته است. در بزرگسالی کتاب‌های مختلف با ژانرهای مختلف را می‌خوانیم؛ اما تاثیرات مطالعه در بزرگسالی در زندگی ما غالبا قلیل و با اثر کم هستند. چیزی که کودک یا خردسال در سن کم یاد می‌گیرد مانند نوشتن بر لوح سنگی است. در کودکی اثرگذاری مطالعه بلندمدت است در صورتی که در بزرگسالی این اثر عمر خیلی کوتاهی دارد. با این توضیحات توجه کردن به محتوا در حوزه کودک خیلی مهم است.
در دوران نوجوانی نیز، یک نوجوان کم‌کم پا به دنیای بزرگسالی می‌گذارد و قواعد این دنیا را یاد می‌گیرد. نوجوان آهسته‌آهسته تمام مواردی را که در ارتباطش موثر را یاد می‌گیرد؛ خودش را کشف می‌کند؛ بنابراین داشتن منابع متفاوت که رنگ‌وبوی این کشف را ارتقا دهد بسیار مهم و تاثیرگذار است.
همچنین ادبیات کودک و نوجوان بسیار مهم است چون باید صمیمانه و در عین حال طبق استانداردهای خاصی باشد. اگر کودک و نوجوان یک ادبیات ساده بخواند، پس کجا ادبیاتش ارتقا پیدا کند؟ اگر ادبیات سخت هم بخواند، دیگر به سراغ متن نمی‌رود؛ پس باید ادبیات کودک و نوجوان بین این دو در حرکت باشد. بنابراین مهارت ادبیات کودک و نوجوان بسیار سخت است باید در عین حال که نزدیک می‌نویسیم، فاخر هم بنویسیم. متاسفانه ادبیات کودک و نوجوان در کشور سن زیادی ندارد که در این میان سن ادبیات کودک از سن ادبیات نوجوان بیشتر است. علاوه بر این نوجوان امروزی خیلی تغییر کرده است و یک نویسنده یا شاعر نمی‌تواند نوجوانی خود را با نوجوان امروز مقایسه کند.
 
آیا در تولید آثار کودک و نوجوان از روانشناس این حوزه کمک می‌گیرید؟
بله، زمانی که کتابی انتخاب می‌شود و وارد فرآیند تولید می‌شود، در این مسیر از ارزیاب‌های متخصصی استفاده می‌کنیم که محتوای کتاب را پالایش کنند و نظر خودشان را به ما اعلام کنند. در مهرک تیم ارزیابی محتوا داریم. این تیم از تعدادی منتقد، نویسنده، شاعر و روانشناس تشکیل شده است. تاکید مهرک به حضور یک روانشناس که خودش هم اهل مطالعه باشد و در حوزه ادبیات کودک و نوجوان اطلاعات داشته باشد، است؛ صرفا کسی که روانشناسی کودک و نوجوان خوانده است مدنظر نیست.
متاسفانه زمانی‌که به کتابی نقد می‌کنیم جمله‌ای که می‌شنویم این است که: «ما سال‌هاست که می‌نویسیم و در این حوزه تخصص داریم.» اینکه یک نویسنده یا شاعر داستان خوب یا شعر خوبی را تعریف می‌کند، به این معنا نیست که روانشناس کودک و نوجوان خوبی است. کمااینکه روانشناسی مداوم خودش را تغییر می‌دهد. وقتی که به بهترین کتاب‌های کودک و نوجوان کشورهای مختلف نگاه کنیم می‌بینیم که آن اثر ناشی از تلاش یک تیم است؛ همزمان روی تصویر و متن آن یک تیم متخصص نظر می‌دهند. البته که تعداد نویسندگانی که نسبت به نقد و بررسی پذیرش دارند، بیشتر از مخالفان است.
 
موفقیت نشر مهرک را در چه می‌بینید؟ اگر به عنوان مدیر مهرک نقدی به خودتان هم دارید، بگویید.
موفقیت مهرک در گستره خیلی از کارها و فعالیت‌هاست. شاید مهم‌ترین بخش آن تولید کتاب در چارچوب آن استانداردهایی است که می‌خواهیم.
انتقادی که نسبت به مهرک دارم این است که بعد از تولید مهم‌ترین کار، درست عرضه کردن و در دسترس بودن آن است. از خودم در زمینه معرفی و عرضه کتاب راضی نیستم. شاید در بعضی مواقع نتوانستیم کتاب‌هایمان را به خوبی معرفی کنیم یا در دسترس مخاطب برای انتخاب بهتر قرار دهیم.