خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)؛ سمیه سیدیان- «اگر کتاب بودم»، کتابی است شاعرانه درباره کتاب‌ و خواندن. این اثر، بیان‌کننده‌ سودمندی‌های کتاب است که از زبان یک کتاب در قالب آرزوهایش بیان می‌شود. نکته قابل تامل آن‌که این سودمندی‌ها، بیان‌کننده ویژگی‌های یک کتاب خوب است؛ کتابی که هم آگاهی می‌بخشد و هم لذت. در هر صفحه، کتابی که بر روی نیمکتی رها شده است، یکی از آرزوهایش را بیان می‌کند.

مترجم اثر، رضی هیرمندی در دانشگاه مشهد زبان و ادبیات انگلیسی خوانده و دوره کارشناسی ارشد زبان‌شناسی همگانی را در دانشگاه تهران گذرانده است. او سال‌ها معلم رسمی آموزش و پرورش بود و هم‌زمان به تدریس زبان انگلیسی (در دانشگاه تهران) و اصول ترجمه (در دانشگاه آزاد اسلامی) اشتغال داشت. هیرمندی تاکنون بیش از ۸۰ اثر ترجمه یا تألیف کرده است که برخی از آنها برگزیده یا تقدیر شده‌اند. 

گفت‌وگو با وی به بهانه چاپ دوم «اگر کتاب بودم» فراروی شماست:

 ترجمه اغلب کتاب‌های تصویری از زبان دیگر به زبان فارسی، چالش‌برانگیز است، اولین چالشی که در ترجمه «اگر کتاب بودم» با آن روبه رو شدید، چه بود؟
طبیعی است که اولین چالشم در ترجمه if I were book  پیداکردن زبان این کتاب بود که کولاژی از قطعه‌های شاعرانه به‌هم‌پیوسته بود. این زبان باید ساده، موجز، بااحساس و رسا می‌بود. در همین حال باید متوجه این نکته می‌بودم که کتاب از نوع «همگانی» است. بنابراین باید طوری متن را ترجمه می‌کردم که بچه‌ها از خواندنش خوششان بیاید و بزرگ‌ترها نیز از مطالعه آن لذت ببرند.
 
 خلاقیت در این کتاب هم در خلال روایت هست و هم تصاویر. برای انتقال این مفهوم ساده و در عین حال پیچیده چه تمهیدی اندیشیدید؟
برای انتقال حال‌وهوای متن و تصویرها سعی کردم زبانی شاعرانه اما نه رمانتیک برگزینم، تا حد ممکن واژه‌های ساده و دستچین شده فارسی را به کار گیرم و از حشو و زواید پرهیز کنم.
  
تأثیر کتاب و مطالعه بر روان و روح در دورنمایی که از دنیاهای دیگر به کودکان می‌دهد، چگونه است؟
به گمان من کودکان به محض تمام‌کردن هر گزاره مجذوب تصویر مربوط به آن می‌شوند و سعی می‌کنند چیزهایی را که تصویر به متن اضافه کرده، درک کنند و این اتفاق خوبی است که به مهارت‌های هوشی و پالایش ذوق هنری بچه‌ها کمک می‌کند.
 

آثار «ژوزه ژورژی لتریا» اغلب چه مفاهیمی را در بر می‌گیرند؟
«ژوزه ژورژی لتریا» و پسرش آندره توجه خاصی به مفاهیم بنیادی فرهنگی و اجتماعی دارند. همین مسئله کتاب و کتاب‌خوانی از موضوعات مهم دنیای امروز است. کتاب دیگر ژوزه در مورد جنگ است که آن هم در دستور کارم قرار دارد. آگاهی کودکان و نوجوانان از جنگ و عوامل پیدایش آن باعث می‌شود در آينده دنیای روشن‌تری داشته باشیم.
 
لطافت و طنازی کتاب «اگر کتاب بودم» چه اثری بر کودکان می‌گذارد؟
 طنز یا به عبارتی عام‌تر شوخی و شوخ‌طبعی با روحیه کودکی سازگار است و هوش و حواس آ‌نها را برای جذب‌شدن به کتاب به کار می‌اندازد. طنز سر به سر وضع موجود می‌گذارد و به قصد سازندگی تخریب می‌کند. بچه‌ها هم چیزی را که ساخته‌اند، خراب ‌‌می‌کنند و باز به دلخواه خود از نو می‌سازند.
 
هر صفحه از کتاب، تخیل کودک را به نوعی قلقلک می‌دهد و دری از آگاهی را به روی او باز می‌کند، این آگاهی را چطور می‌توان برای کودک تثبیت کرد؟
آگاهی از رهگذر هنر قرار نیست چیزی را در جا تثبیت کند. همین که یک اثر هنری ایده‌ها را در ذهن خواننده به جریان بیندازد و ذهن او را درگیر موضوع (سوژه) کند، خودش کم چیزی نیست!