به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، محمدحسن رجبی دوانی در ششمین برنامه عصرانه‌های علوم انسانی مؤسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم که اختصاص داشت به بررسی اندیشه‌های دکتر موسی حقانی، رئیس پژوهشکده تاریخ معاصر، محقق و نویسنده حوزه تاریخ معاصر ایران گفت: کارنامه علمی و فرهنگی موسی حقانی را باید در کنار کارنامه سیاسی و مدیریت فرهنگی او در سه دهه گذشته بررسی و ارزیابی کرد. من از این سه منظر با شناختی که از آثار علمی منتشر شده، سخنرانی‌هایش در همایش‌ها، میزگردها و برنامه‌های تلویزیونی و ده‌ها جلسه گفت‌وگوی دوستانه که با او داشتم، کارنامه علمی و عملی حقانی را فقط در دو محور اساسی عرض می‌کنم.

او افزود: در نگاه نخست تخصص علمی حقانی تاریخ سیاسی معاصر ایران است. پرداختن به این دوره از نظر او نه یک تعلق رشته‌ای و مشغله علمی بوده، بلکه آگاهی، شناخت و مطالعه آن را یک ضرورت مبرم برای عموم و به ویژه برای مسئولان و دست‌اندرکاران نظام می‌دانند. زیرا به درستی بر این باورند که تاریخ معاصر ایران و بسیاری از کشورهای اسلامی به ویژه کشورهای خاورمیانه در دو سه سده اخیر را باید در چارچوب اهداف و راهبرد استعمار غربی و صهیونیسم بین‌الملل در همه ابعاد سیاسی، نظامی، اقتصادی و فرهنگی آن مورد مطالعه قرار داد. از نظر موسی حقانی تفاوت دوره معاصر با ادوار تاریخ ماقبل آن در همین امر نهفته است.

این پژوهشگر تاریخ بیان کرد: چون تحولات تاریخی کشور تا پیش از آن در نزاع بوده، اما از بدو ورود استعمار غربی به کشور با مطامع استعماری گره خورده است. حقانی این ایده را نفوذ می‌نامد و برای آن دو وجه آشکار و پنهان قائل است. وجه آشکار آن، انعقاد پیمان‌های ننگین سیاسی، اقتصادی و نظامی با دولت‌های قاجار و پهلوی و روی کار آوردن پادشاهان و دولتمردان وابسته به منظور غارت، ثروت و منابع طبیعی و انسانی کشور و متقابلا برکناری رجال مستقل و استعمارستیز از صحنه سیاست بوده که کم و بیش در تاریخ مضبوط است و اهل فن از آن اطلاع دارند.

محمدحسن رجبی دوانی گفت: اما وجه پنهان آن نه تنها بر بسیاری از مردم عادی بلکه برای بسیاری از آگاهان به تاریخ معاصر و فعالان سیاسی نیز پوشیده است. در وجه پنهان نفوذ نقشه‌های کوتاه مدت و درازمدت استعمار غربی و صهیونیسم از طریق محافل به ظاهر علمی و سیاسی غربی نظریه‌پردازی و طراحی می‌شود و با همکاری عوامل پنهان بومی در داخل کشور ساماندهی و شبکه‌سازی شده و توسط رجال وابسته اجرا می‌گردد. از نظر حقانی سازمان فراماسونری ایران (فراموشخانه) در دوره قاجار و پهلوی و بسیاری از سازمان‌ها و احزاب سیاسی به ظاهر ملی و چپ در بسترسازی‌ها و جریان‌های فکری به ظاهر روشنفکرانه و ترقی‌خواه و حتی گروه‌ها و جمعیت‌های به ظاهر اسلامی نواندیش یا سنت‌گرا  جلوه‌های گوناگون وجه پنهان نفوذ در کشور بودند.

او ادامه داد: متاسفانه پس از انقلاب اسلامی با تغییر ادبیات خود بعد از یک دوره فروپاشی و عقب‌نشینی در سال‌های نخست انقلاب، بار دیگر نیرومندتر و سازمان یافته‌تر از گذشته با حمایت فراوان مالی، سیاسی و تبلیغاتی رسانه‌های غربی و رسانه‌های فارسی زبان معاند در کشورهای مرتجع منطقه به ویژه عرصه لجام گسیخته فضای مجازی به نحو وسیعی اهداف استعمار غربی و صهیونیزم بین‌الملل را با دروغ‌پردازی، تحریف و بزرگنمایی و حتی تشویق جوانان، نوجوانان و اراذل و اوباش به آشوب و خرابکاری اهداف خود را در ایجاد ناامنی و ناامیدی در کشور و به حاشیه راندن مردم از صحنه و سرانجام فروپاشی نظام و تجزیه کشور اقدام می‌کنند که متاسفانه این روزها شاهد آن هستیم که گذشته از مخالفان و معاندان نظام و حتی گروهی از شخصیت‌های سیاسی و مستقل که اطلاعی از وجه پنهان نفوذ ندارند، خود آتش بیار معرکه شدند.  

این پژوهشگر تاریخ عنوان کرد: از نظر حقانی در دو سده گذشته تا کنون تنها مسیر مطمئن و قابل اتکاء در تاریخ معاصر ایران برای برون‌رفت از تاروپود نفوذ آشکار و پنهان استعمار غربی شناخت و بازگشت آگاهانه به مبانی استوار دینی تحت رهبری مراجع و علمای دینی آگاه و استعمارستیز بوده است که در برابر همه وجوه آشکار و پنهان استعمار غربی ایستادگی کرده و اهداف آن را برای عموم مردم برملا کرده است و با صدور فتواوا، بیانیه‌ها و سخنرانی‌های خود و غلیرغم همه مرارات‌ها، حبس، تبعید و شکنجه‌ها و حتی ایثار جان از عزت اسلام و مسلمانان کشور و سایر جوامع اسلامی دفاع کردند.

محمدحسن رجبی گفت: همه تلاش و کوشش جناب حقانی اثبات این واقعیت تاریخی با رجوع به گذشته و بهره‌مندی از شواهد مسلم و مکرر تاریخ معاصر برای گروه‌های مختلف جامعه است که یا از نفوذ پنهان استعمار بی‌اطلاع هستند یا بهای لازم را به آن نمی‌دهند یا اصولا از سر آگاهی و اطلاع با شبه‌افکنی و طرح ایده‌هایی چون نظریه توطئه و توهم‌انگاری تاریخی مردم ایران و از این قبیل نظریات سعی در پاک کردن نفوذ پنهان و تطهیر استعمار دارند که البته خود بخشی از خواسته و ناخواسته بخشی از این پروژه نفوذ هستند.   

حساسیت در انتشار کتاب‌های تاریخی
در ادامه این نشست مهدی طالقانی گفت: در مدتی که در موسسه مطالعات معاصر به دیدار حقانی رفتم، نکات بسیاری از او آموختم. من آدمی هستم که خیلی رک حرفم را می‌زنم و اگر با فردی مشکلی داشته باشم با آن فرد مشکل را مطرح می‌کنم. در میان حقانی از افرادی است که در مدت آشنایی با او مطالب و نکات زیادی از او یاد گرفتم.

او افزود: در مدت 10 سالی که موسی حقانی را می‌شناسم و مشاهده می‌کنم افرادی را که به موسسه مطالعات معاصر مراجعه می‌کنند با صبر و مهربانی خاصی راه می‌دازند. به نظرم حقانی محاسن زیادی دارد اما یک عیب او مشهود است و آن، این‌که نمی‌تواند به درخواست کسی نه بگوید یا با فردی که برخورد تندی داشته اند، با لطافت و مهربانی برخورد می‌کند و قصد دارد همه مسائل را با مهر حل کنند. امیدوارم این لطافت را همیشه داشته باشد.

فرزند آیت الله طالقانی بیان کرد: درباره کتاب‌هایی که در موسسه مطالعات تاریخ معاصر به چاپ می‌رسند، حساسیت و دقت خاصی به خرج می‌دهد. کتاب را با دقت می‌خواند و بعد اجازه چاپ آن را می‌دهد. لذا تا خودش به این نتیجه نرسد که کتاب مفید و موثر است اجازه چاپ به آن کتاب نمی‌دهد.