محسن كاظمي، در نشست سراي اهل قلم گفت: ثبت و ضبط خاطرات دوران انقلاب و دفاعمقدس در قالب تاريخ شفاهي، تا زماني كه ذهنها پويا و زندهاند بايد صورت گيرد، زيرا اين خاطرات حكم سند دست اول و خامي را دارند كه بعدها ميتوان داستانهاي جذاب و مستندي را از آنها خلق كرد./
در آغاز اين نشست، سعيد فخرزاده، مسوول واحد تاريخ شفاهي دفتر ادبيات انقلاب اسلامي درباره سير ثبت و ضبط خاطرات دوران انقلاب و دفاعمقدس اظهار داشت: مقوله خاطرهنويسي و خاطرهنگاري از ابتداي جنگ تحميلي آغاز شد. بنيادي با عنوان "واحد ثبت خاطرات جنگ" به دستور مقام معظم رهبري تاسيس و خاطرات در قالب كتابچههاي كوچكي به چاپ رسيدند.
وي ادامه داد: بنياد حفظ آثار و نشر ارزشهاي دفاعمقدس، بنياد شهيد و امور ايثارگران، مركز اسناد انقلاب اسلامي و انجمن تاريخ شفاهي انقلاب اسلامي حوزه هنري بعدها در جمعآوري، ثبت و ضبط خاطرات فعاليتهاي خود را در اين زمينه شروع كردند.
فخرزاده خاطر نشان كرد: اطلاعات دقيق و مستندي كه براساس خاطرات و زندگي شخصيتهايي كه در مهمترين جريانهاي دوران انقلاب اسلامي و دفاعمقدس حضور داشتند، منابع خام و دستاولي را در اختيار محققان و پژوهشگران حوزه ادبيات و تاريخ قرار ميدهد.
مسوول واحد تاريخ شفاهي دفتر ادبيات انقلاب اسلامي تصريح كرد: متاسفانه مهمترين ضعف در ثبت و ضبط خاطرات، تحليلهاي سليقهاي براساس اطلاعات ذهني مصاحبه كنندگان از مباحث خاطرات است.
در ادامه نشست "سي سال زندگينامه و خاطرهنويسي انقلاب"، محسن كاظمي، نويسنده و تاريخنگار، تاريخ شفاهي را مقولهاي نوپا در كشور دانست و افزود: خاطرات دوران انقلاب اسلامي و دفاعمقدس در تقابل باهم و درهم تنيده شدهاند. بسياري از كساني كه حماسه دفاعمقدس آفريدند، در جريان مبارزات دوران انقلاب اسلامي حضور داشتند كه سير خاطراتشان در يك سو حركت ميكرد.
وي ادامه داد: خاطرهنگاري در سه دهه ظهور و رشد پيدا كرد. دهه اول، بسياري از سفيران، وزيران و مستشاران نظامي بعد از خروج از ايران به ثبت و ضبط خاطرات خود پرداختند.
كاظمي خاطر نشان كرد: دهه دوم، بسياري از رزمندگان بعد از پايان جنگ تحميلي خاطرات خود را نوشتند و اين خاطره ها بدون هيچ ويرايش و تنظيمي منتشر شدند. دهه سوم كه زمان حال است، پيشرفتهاي بسياري در عرصه خاطرهنويسي و خاطرهنگاري بدون هيچ تحريفي، صورت گرفته است.
نويسنده كتاب "خاطرات عزت شاهي" تصريح كرد: ثبت و ضبط خاطرات شخصيتهاي داخلي در كشورمان، نبايد ما را از سير پيشرفت خاطرهنگاري در خارج از كشور غافل كند. بسياري از بنيانهاي پژوهشي در خارج از كشور مانند؛ "مركز تاريخ شفاهي هاروارد" و "بنياد مطالعات تاريخ دانشگاه كلمبيا"، اقدام به جمعآوري خاطرات شخصيتهاي سياسي و مبارز در دوران حكومت رژيم پهلوي ميكنند.
وي اظهار داشت: خاطرات، "حميد شوكت، "حميد احمدي"، "ايرج كشكولي"، " محسن رضواني" و "شعبان جعفري (شعبون بيمخ)" از جمله آثاري اند كه در مراكز مطالعاتي و پژوهشي تاريخ در خارج از كشور تهيه و تنظيم شدند.
نويسنده كتاب "احمد احمد" يادآور شد: ثبت و ضبط خاطرات در قالب تاريخ شفاهي، تا زماني كه ذهنها پويا و زندهاند بايد صورت گيرد، زيرا اين خاطرات حكم سند دست اول و خامي را دارند كه بعدها ميتوان داستانهاي جذاب و مستندي از آنها خلق كرد.
عزتالله الوندي، نويسنده انقلاب و دفاعمقدس، زندگينامه داستاني را قالبي جوان و نوپا دانست و اظهار داشت: بسياري از نويسندگان تمايل به نگارش داستانهايي براساس مستندات زندگي مهمترين شخصيتهاي دوران انقلاب و دفاعمقدس دارند.
وي ادامه داد: طي سي سال پس از پيروزي انقلاب اسلامي، تعداد آثار در حوزه زندگينامه داستاني چشمگير نبوده و بحثهاي تئوريكي در اين زمينه صورت نگرفته، به طور مثال؛ اين كميت آثار را ميتوان در جشنواره ربع قرن كتاب دفاعمقدس مشاهده كرد، تعداد آثار نشان دهنده كمكاري در اين حوزه است.
الوندي خاطر نشان كرد: زندگينامه داستاني بايد براساس مستندات و قوه تخيل تدوين شود. مهمترين بخش در نگارش زندگينامه داستاني به كار بردن مستندات مربوط به زندگي شخصيتهاي داستاني است.
وي درباره مهمترين آسيبهايي نگارش و تدوين زندگينامه داستاني تصريح كرد: عدم ثبت ديدگاههاي تئوريك درباره تدوين زندگينامه داستاني، پرگويي همراه با خشم و شعار در اثر، از مهمترين آسيبهاي عرصه زندگينامه داستاني اند.
نشست "سي سال زندگينامه و خاطرهنويسي انقلاب اسلامي" صبح امروز(20 ارديبهشت) در سراي اهل قلم برگزار شد.
نظر شما