فلسفه
-
نجف دریابندری در محضر برتراند راسل؛
مردی که وجدان بیدار قرنی پر آشوب بود
دریابندری: راسل را تنها از طریق کتابهایش میشناختم؛ مردی منطقی، شجاع و روشنگر. اما اکنون، انسانی واقعی، خونگرم، متواضع و صادق را دیده بودم که در پایان عمرش، هنوز به آینده بشر میاندیشد و نگران سرنوشت دنیاست.
-
نشر نی منتشر میکند؛
«آزادی و ضرورت در تفکر مارکس»
این کتاب در سی و ششمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران رونمایی خواهد شد.
-
گفتوگو با ناتاشا محرمزاده در سالروز تولد فروید؛
بازگشت به فروید را جدی بگیریم
بیاییم فکر کنیم به ریشۀ مشترک مسئولیت و سؤال. لکان به ما میآموزد که چگونه با اضطراب پاسخ نداشتن کنار بیاییم، چگونه به ناباوری و حیرت مجال بروز بدهیم و به رسمیت بشناسیمشان. به وقت مواجهه با بنبستها و تناقضهای بنیادین به گرهها احترام بگذاریم و به سکسکههای ضمیر ناآگاه توجه کنیم.
-
گزارش تصویری
دکتر شریعتی در ایبنا
دکتر احسان، پسر"دکتر علی شریعتی" مشهور، عصر (یکشنبه ۲۴ فروردین) به ایبنا آمد تا دربارهی کتابش با سرویس اندیشه گفتوگو کند، پای پیاده و با تیپ اسپرت. باورش سخت است که ۶۵ سال سن دارد، یعنی ۲۲ سال بیشتر از پدرش وقتی درگذشت، حتی حالا که ریش گذاشته و قاعدتا باید مسنتر بنماید. در طول گفتوگو با حامد زارع و محسن آزموده مثل همیشه پر جنبوجوش بود، دستهایش را تکان میداد و با شور و هیجان صحبت میکرد، خصالی که بیشک از شریعتی فقید به ارث برده است. /عکاس:معصومه احمدی
-
به همت شهر فلسفه ایران؛
برگزاری نشست «دیوید بناتار و مخمصۀ انسانی»
ما متولد می شویم، زندگی میکنیم، در طول مسیر رنج میبریم و سپس میمیریم - برای باقیِ ابدیت محو میشویم. وجود ما اما یک دمِ کوتاه است در زمان و فضای کیهانی. این شگفتآور نیست که بسیاری از مردم میپرسند: «همۀ این ها برای چیست؟» پاسخ درست که من در این کتاب دربارهاش استدلال میکنم این است: «نهایتاً هیچ».
-
درباره «تحلیل و متافیزیک»؛
فلسفه به روایت استراوسون
استراوسون کتاب پیش رو را در سال ۱۹۹۲، در هفتادوسه سالگیاش منتشر کرد؛ زمانی که فیلسوف فرازونشیب های بسیاری را پشت سر گذاشته است و میکوشد در کتابی کمابیش کوچک، به پرسشهای بنیادین یک عمر زندگی فکریاش بپردازد.
-
نشر کرگدن منتشر کرد؛
بازیها، تمرینها و فعالیتهای فکری - فلسفی
اکنون در زمانی زندگی میکنیم که سطح هیجانی که بچهها در کلاسهای دیگر و نیز بیرون از مدرسه و در فضای مجازی و در بازیهای رایانهای تجربه میکنند به قدری بالا است که صرف گفتوگوی کلاسی، دیگر بچهها را سر شوق نمیآورد.
-
نشر برج منتشر کرد:
شر در اندیشه مدرن
این انگاره مهم که آنچه در جهان روی داده در مطابقت با عقل نیز بوده است، یعنی آنچه در وهله نخست دغدغه حقیقی تاریخ فلسفه بوده است، چیزی نیست جز اعتماد به مشیت، صرفاً در شکلی دیگر (هگل، مقدمهای بر درسگفتارهای تاریخ فلسفه).
-
بازار داغ کتابهای فلسفی در گفتوگو با جلال پیکانی؛
فلسفهخوانی، فلسفهدانی نیست
هر سال شمار زیادی کتاب فلسفی در ایران منتشر و خریداری میشود، اما خواندن آنها الزاماً به فهم عمیق فلسفه نمیانجامد. فلسفهخوانی لزوماً به فلسفهدانی و فلسفهدانی لزوماً به فلسفهورزی منجر نمیشود.
-
کتاب «در باب جمهوری و در باب قوانین»:
راوی زوال روم
کیکرو در زمانی میزیست که جمهوری روم در بحران بود و نهادهای قدیمی آن به دلیل نفوذ فزاینده افراد قدرتمند مانند ژولیوس سزار، رو به زوال رفته بود. این شرایط بحرانی باعث شد کیکرو بهرغم کنارهگیری موقت از سیاست فعال، تلاش کند با تألیف آثاری چون «در باب جمهوری» و «در باب قوانین» به بازاندیشی در مورد مبانی یک حکومت عادلانه بپردازد.
-
به همت دانشگاه شهیدبهشتی؛
برگزاری نخستین همایش فرافلسفه در ایران
در این همایش ضمن آشنایی با مباحث جدید در فرافلسفه، امکان برقراری ارتباط نزدیکتر میان اساتید و علاقهمندان فراهم میآید.
-
به همت نشر طه منتشر شد؛
فایده «کانت برای الاهیات»
این کتاب به عناصر اساسی موجود در هر دو نوشتار نظری و عملی کانت توجه میکند.
-
مروری بر «اسطورهی دولت» ؛
کاسیرر علیه اسطورههای مدرن
ارنست کاسیرر در کتاب «اسطوره دولت» به بررسی این موضوع میپردازد که چگونه سیاست مدرن با کنار گذاشتن اخلاق سنتی، در واقع اسطورههای جدیدی را در پوشش عقلانیت ابزاری پنهان میکند.
-
بازار داغ کتابهای فلسفی در گفتوگو با البرز حیدرپور؛
از مارکسزدگی تا مولویزدگی
طیف غالب روشنفکران ما، با مداحی درباره آرمانهای خودساخته و دگرساخته، کسب و کاری راه انداختهاند و بسیاری از این سلبریتیهایی که آنها ساختهاند، از نیچه گرفته تا فوکو و دریدا و آدورنو و هایدگر و مابقی، حکم امامزادههایی را دارند که اگر دردی را شفا نکنند، نان و عنوانی را عطا میکنند.
-
به مناسبت زادروز ایمانوئل کانت؛
بزرگترین فیلسوف دوران مدرن
کانت در یک تقسیمبندی کلی عقل را به عقل نظری و عقل عملی تقسیم میکند. در عقل نظری، دیگر عقل تنها ابزار شناخت نیست، بلکه شناخت علمی بدون عقل سالبه به انتفاء موضوع است.
-
به بهانه سالروز درگذشت محسن جهانگیری؛
از ابنعربی تا اسپینوزا
محسن جهانگیری را میتوان یکی از برجستهترین مفسران و معرفان فلسفه اسپینوزا در ایران دانست. تألیف او درباره ابنعربی نیز اثری ماندگار و تاملبرانگیز است.
-
بازار داغ کتابهای فلسفی در گفتوگو با سید جواد میری:
ذهن متافیزیکی ایرانیان از دید اقبال لاهوری
از منظر علامه اقبال، رویکرد متافیزیکی، هستیشناختی و فلسفی، به نوعی خمیرمایه اصلی تفکر ایرانی را تشکیل میدهد. این اقبال و توجه به مباحث فلسفی در ایران، دارای ریشهای تاریخی، بسیار قدرتمند و استوار است.
-
«مفهوم علوم انسانی در اندیشه دیلتای» در گفتوگو با فخری ملکی؛
علیه پوزیتویسم
علوم انسانی با همه اهمیتش، از فلسفه برآمده و خاستگاهش اندیشه فلسفی بوده است. بنابراین اگر قرار است تأملی در امکان علوم انسانی شود به فلسفه و مباحث فلسفی مرتبط است.
-
بازار داغ کتابهای فلسفی در گفتوگو با علی معظمی؛
جامعه ما زاینده پرسشهای فلسفی است
توجه به فیلسوفان در محافل روشنفکری ایران، بیشتر به دلیل تأثیرات سیاسی و اجتماعی آنهاست و نه به خاطر آراء فلسفی متمایزشان.
-
بازار داغ کتابهای فلسفی
بازار کتابهای فلسفی در ایران، بهویژه در میان جوامع کتابخوان، از رونق نسبی برخوردار است؛ رونقی که در مقایسه با بسیاری از حوزههای دیگر علوم انسانی، توجهبرانگیز به نظر میرسد. ناشران فعال در این عرصه نیز اذعان دارند که آثار فلسفی، برخلاف تصور، نهتنها کماقبال نیستند، بلکه برخی از مشهورترین آثار کلاسیک این حوزه، حتی آنهایی که خواندنشان نیازمند تسلط بالای فلسفی است، به چاپهای متعدد رسیدهاند.
-
بازار داغ کتابهای فلسفی در گفتوگو با سعید تقوایی ابریشمی؛
زوال اندیشه فلسفی در ایران
شاید از فلسفه کاری که اصحاب ایدئولوژی انتظار دارند ساخته نباشد، اما آنقدرها هم که عقل سلیم عمومی میپندارد، بیخاصیت و بیدستوپا نیست!
-
به مناسبت چهل و پنجمین سالروز درگذشت؛
بار دیگر سارتر
امروز و با گذر نزدیک به چهل و پنج سال از درگذشت سارتر، با توجه به اتفاقها و رخدادهایی که در ایران و جهان در جریان است، برخی معتقدند که ما بار دیگر نیازمند احیای سارتر روشنفکر هستیم.
-
مروری بر زندگی ژان پل سارتر در سالروز درگذشت او؛
محکومیم به آزادی
چهل و پنج سال از درگذشت ژان پل سارتر می گذرد، فیلسوفی که در روزگار خود مشهورترین روشنفکر نه فقط در فرانسه که در سراسر دنیا بود. سارتر نویسندهای خوشاقبال و پر مخاطب بود و این استعداد را داشت که ایدهها و اندیشههای انتزاعی فلسفی را در قالب آثار جذاب ادبی و به صورت رمان و داستان و نمایشنامه عرضه کند. در کنار اینها سارتر روشنفکری متعهد و همواره حاضر در صحنه بود و در جهت بسط ایدههای آزادی و انسانباوری گامهای اساسی برداشت.
-
نگاهی به «آتلانتیس نو؛ اثری ناتمام» از فرانسیس بیکن؛
اتوپیای دانشمندان
فرانسیس بیکن پیش از ورود به آرمانشهر خود، بر لزوم کنار گذاشتن پیشداوریها، خطاهای شناختی و روشهای قیاسی کهنه (بتها) با اتکا به روش استقرایی و تجربه نظاممند تاکید میکند.
-
فراخوان سیمون وی در کتاب «نیاز به ریشهها»
نقد بتهای مدرنیته
سیمون وی استدلال میکند که مدرنیته از طریق صنعتیشدن لجامگسیخته، شهرنشینی بیرویه و نظامهای آموزشی سکولار، انسان را در وضعیت بیگانگی با خود و دیگران قرار داده است. بیریشگی در این کتاب به معنای جدایی انسان از جامعه و امر معنوی به کار میرود
-
نگاهی به «نوشتههای دیگر» بابک احمدی؛
گذرا درباره مارکس، مارکوزه، بلوخ، آرنت و سایر رفقا
بابک احمدی در مقالات این کتاب مثل سایر نوشتههای مطبوعاتی خود به معرفی اجمالی و سریع و گذرای متفکران و اندیشمندان و هنرمندان غربی پرداخته و با مروری سریع بر زندگی و آثار آنها تصویری شاید بتوان گفت سادهسازی شده از آنها ارائه میدهد. تنوع و تکثر علایق و آگاهیهای احمدی در کنار نثر روان و ساده او سبب میشود که خواننده از مطالعه جستارها خسته نشود و لابلای بازخوانی اندیشهها و ایدههای انتزاعی با شمار زیادی از آثار هنری و سینمایی و ادبی آشنا شود
-
بازار داغ کتابهای فلسفی در گفتوگو با حمیدرضا محمدی؛
نگاه ماکسیمالیستی به فلسفه نداشته باشیم
حمیدرضا محمدی میگوید: فلسفه میتواند نردبان مهمی برای صعود به بحثهای بنیادی مرتبط با مسائل عینی جامعه باشد. اما نکته مهمتر نه در بالا رفتن از نردبان که در این نکته نهفته است که پس از بالا رفتن از نردبان، آن را به کناری نیفکنده و دوباره از آن پایین آمده و با نگاهی دقیقتر به مسائل انضمامی بپردازیم.
-
گذری بر زندگی هوسرل به مناسبت زادروزش؛
پدر پدیدارشناسی
هیچ درکی از فلسفه قرن بیستم بدون شناخت ادموند هوسرل کامل نیست و آثار او بر برخی از فیلسوفان بزرگ قرن بیستم مانند مارتین هایدگر و ژان پل سارتر تأثیر گذاشته است.
-
راهنمای جامع اسلوگا برای اندیشه فرگه؛
معمار منطق مدرن
فرگه نهتنها معمار منطق مدرن، بلکه یکی از اصلیترین بنیانگذاران فلسفه تحلیلی و فلسفه زبان است. درک تحولات فکری قرن بیستم و بیستویکم بدون آشنایی با سنگبنایی که او نهاد، ناقص خواهد بود و کتاب اسلوگا بهترین راهنما در این مسیر است.
-
کاوشی در مفهوم محوری «ذات فلسفه» دیلتای
پیوند ناگسستنی فلسفه و زندگی
محوریترین و ماندگارترین ایده در «ذات فلسفه»، درک دیلتای از فلسفه به مثابه فعالیتی عمیقاً انسانی و ریشهدار در کلیت زندگی است. او فلسفه را نه یک بازی فکری مجرد، بلکه پاسخی ضروری به پرسشها و معماهایی میداند که از متن تجربه زیسته انسان سر بر میآورند