فلسفه
-
درباره کتاب «فیلسوفان بزرگی که در عشق شکست خوردهاند»؛
وقتی عقل از عشق شکست خورد
کتاب «فیلسوفان بزرگی که در عشق شکست خوردند» در عین سرگرمکننده بودن، لایهای عمیق از تامل را هم با خود دارد. شفر تلاش نمیکند فیلسوفان را تمسخر کند؛ بلکه با نگاهی انسانی و گاه همدلانه، نشان میدهد که پشت چهره عقلانی آنان، انسانهایی ایستادهاند با ترسها، دلبستگیها و شکستهای واقعی.
-
بههمت معاونت پژوهشی و فناوری دانشگاه شهید مطهری برگزار میشود؛
نشست علمی رونمایی و نقد کتاب «فلسفه تطبیقی»
نشست روز چهارشنبه ۱۴ آبان 1404 از ساعت ۱۰ الی ۱۲ در مدرسه عالی و دانشگاه شهید مطهری، مدرس شهید دهقان برگزار میشود.
-
پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار میکند؛
کودکی و تفکر در فرهنگ ایرانی
این نشست روز ۱۳ آبان ۱۴۰۴ ساعت ۱۱ الی ۱۵ در سالن اندیشه پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار میشود.
-
پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار میکند؛
دومین همایش ملی فلسفه برای کودک و نوجوانان
مهلت ارسال چکیده مفصل و مقاله برای این همایش سیام آذر ۱۴۰۴ است و نتایج ۱۰ دی ۱۴۰۴ اعلام خواهد شد.
-
نشست فلسفه به وقت جنگ (۲)
انجمن حکمت و فلسفۀ ایران و مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفۀ ایران در روز سهشنبه ۱۳ آبان ۱۴۰۴ دومین نشست «فلسفه به وقت جنگ» را برگزار میکنند.
-
بهمناسبت انتشار جشننامه سیدحسین نصر؛
در این آتش همیسوزم ولی فانی و خاموشم
کتاب ادای احترام به یکی از تأثیرگذارترین پیشگامان حوزه مطالعات اسلامی است. سیدحسین نصر طی هفت دهه، با بیش از ۹۰ عنوان کتاب و ۶۰۰ مقاله، سهم توجه قابل توجهی در غنای میراث فکری اسلامی، از تصوف و فلسفه از یک سو، تا علم و هنر از سوی دیگر ایفا کرده است.
-
فیلم
ماجرای دعوت پادشاه ایران از فیلسوف یونان
نصرالله پورجوادی نویسنده و پژوهشگر در گفتوگو با ایبنا ماجرای دعوت داریوش کبیر از هراکلیتوس فیلسوف یونانی جهت حضور در دربار هخامنشی را شرح میدهد.
-
نگاهی به «درباره شر» اثر تری ایگلتون؛
اراده شریرانه یا نهادهای شرور
تری ایگلتون مینویسد:بیشتر شرارتها نهادیاند؛ نتیجه منافع مستتر و فرایندهای ناشناخته، نه ناشی از اعمال بدخواهانهی افراد. مطمئناً نباید اهمیت چنین اعمالی را دستکم گرفت به همان اندازه که نباید بیش از حد پیچیدهشان کرد، چنان که به توهم توطئه بینجامد.
-
گزارش تصویری
«چرا به باورهایمان باور داریم؟»
نشستی به مناسبت انتشار کتاب «چرا به باورهایمان باور داریم؟» عصر سهشنبه (۶ آبان ۱۴۰۴) در مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران برگزار شد.
-
گفتوگو با شیرزاد گلشاهیکریم در سالمرگ جان لاک؛
ضرورت بازگشت به درکی انسانی از آزادی
لیبرالیسم لاک بر آزادی، عقل و اخلاق استوار بود، نه بر سود اقتصادی یا رقابت صرف. او آزادی را همزادِ مسئولیت میدانست و مالکیت را نه امتیاز، بلکه حق طبیعیای که از کار و تلاش برمیخیزد. نئولیبرالیسمِ امروز اغلب این بُعد اخلاقی و معرفتی را از یاد برده است. احیای لیبرالیسم لاک یعنی بازگشت به درکی انسانی از آزادی.
-
نگاهی به کتاب «جستارهایی فلسفی درباره دوستی»؛
دوستی، امکانی برای درک خویشتن و دیگری
این کتاب تلاشیست برای اندیشیدن به دوستی فراتر از احساس و عاطفه. نیرا بدوار نشان میدهد که دوستی، امکانی برای درک خویشتن و دیگری است؛ پیوندی که در مرز میان اخلاق و آزادی قرار میگیرد و فلسفه را به زندگی روزمره نزدیک میکند.
-
درباره کتاب «در نگاه ایرانشهری»؛
ایرانشهر به روایت پورجوادی
بهروایت نویسنده، ایرانشهری بر این باور بود که هر ملت و تمدن باید دین و فلسفه خاص خود را داشته باشد؛ همانگونه که اعراب دین خود را از طریق پیامبر اسلام یافتهاند، ایرانیان نیز باید به دین و فلسفهای دست یابند که با روح، زبان و اسطورههایشان سازگار باشد.
-
گفتوگو با یاسر پوراسماعیل در زادروز جان دیویی؛
فیلسوف دموکراسی
حقیقت نزد دیویی امری عملی است که میتواند دگرگون شود و در بسترها یا زمینههای گوناگون تغییر میکند، در حالی که فلسفۀ سنّتی حقیقت را مفهومی ازلی و ابدی و مطلق میداند که مستقل از فعالیت انسانی وجود دارد.
-
در دانشگاه تربیتمدرس برگزار میشود؛
در باب پیشرفت فلسفه
گروه و انجمن علمی دانشجویی فلسفه دانشگاه تربیتمدرس، نشستی تحت عنوان «در باب پیشرفت فلسفه» برگزار میکند.
-
سالروز تولد نیچه در گفتوگو با امین مدی پژوهشگر فلسفه؛
انسان نیستم، دینامیتم
نیچه در «اینک انسان» نوشته است: «از تقدیرم آگاهم. روزی نامِ من با یاد و خاطرهی چیزی هراسانگیز همراه خواهد شد _با بحرانی بیسابقه در زمین، با ژرفترین درگیریِ وجدان، با تصمیمی برانگیختهشده علیه همهی چیزهایی که تا آن زمان متعلقِ باور و طلب و تقدیس بودهاند. من انسان نیستم، من دینامیتم.»
-
نگاهی به کتاب «فلسفهورزی» اثر تیموتی ویلیامسن ؛
ایستاده در مرز علم و عقلانیت روزمره
ویلیامسن در این کتاب نشان میدهد که فلسفه هنوز در قلب تفکر بشری میتپد؛ دانشی که با کنجکاوی آغاز میشود، با منطق ادامه مییابد، و با امید به حقیقت زنده میماند.
-
نگاهی به کتاب«درباره زنان» اثر آرتور شوپنهاور؛
فیلسوف ضد زن
شوپنهاور در جامعهای مردسالار رشد یافته بود و طبعاً بخش مهمی از نگرش او، بازتاب همان زمانه است. بهباور مترجم، بسیاری از شارحان شوپنهاور بر این باورند که نگاه زنستیزانه او ریشه در تجربههای شخصی وی دارد.
-
«پرسیدن مهمتر از پاسخ دادن است» در گفتوگو با حمیده بحرینی؛
فلسفه را از آسمان به زمین آوردن
حمیده بحرینی گفت: اگر به فلسفه بهعنوان یک فن، که قدرت تفکر را ورز میدهد و دستوپنجه نرم کردن با مسئلهها را ممکن میکند، نگاه کنیم ربط آن را با زندگی مردم عادی در مییابیم. به اضافۀ اینکه فیلسوفانی هم بودهاند که کوشیدهاند بهقول سیسرو «فلسفه را از آسمان به زمین بیاورند»، مثل خود سقراط، اپیکور، مونتینی، شوپنهاور و …
-
گفتوگو با محمد زارع شیرینکندی در سالروز تولد فیلسوف آلمانی؛
تشنه هایدگر هستیم
محمد زارع شیرینکندی گفت: بدترین کار ممکن درباره هایدگر، کشیدنِ پای او به وسط نزاعها و دعواهای سیاسی «خاورمیانهای» در اینجاست. نه منازعات ایدئولوژیک و جاروجنجالهای سیاسیِ اغلب بیثمر و گاه خانمانسوز و خطرناک در کشور ما نیازی به هایدگر دارند و نه تفکر هایدگر استعداد این کار را دارد
-
«فلسفه شر» نوشته لارس اسوندسن در گفتوگو با احسان سنایی اردکانی؛
ایدئولوژی ضامن اخلاق نیست
در نگاه اسوندسن، فردْ هرچه بیشتر خودش را نه شخصیتی مستقل بلکه عضوی از یک سیستمِ «خیر»، بداند، احتمال بروز شرْ بیشتر خواهد بود؛ چراکه به همان اندازه، احتمال دوراندیشی فرد و تأمل در پیامدهای متغیر اعمالش نیز کمتر میشود. سیستم همچنان به عملکرد خود ادامه خواهد داد، اما چون جامعه و شرایط اجتماعیْ مدام در حال تغییرند، پیامدهای عمل افراد ذوبِ در آن سیستم نیز تغییر میکند. دقیقاً به همین دلیل هم پایبندی به هیچ ایدئولوژی صلب و ثابتی در نهایت ضامن اخلاقی بودن افراد نیست
-
گزارش نشست نقد و بررسی کتاب «چرا از تاریخ درس نمیگیریم»؛
جنگ و صلح در تاریخ
ملایی توانی گفت:در هیچ رویداد تاریخی جستوجوی حقیقت و نگارش یک روایت، بیطرفانهتر از واقعه به اندازه تاریخ جنگها و تاریخ نظامی نیست و این دلایل بسیاری دارد چون نویسنده نظامی بوده است ممکن است یکسری اسناد و مدارک دم دستی داشته باشد اما نمیدانیم که در ذهن فرماندهان چه میگذشت و چه دغدغههایی در سر داشتند؟ و چه چیزهایی برای آنها مهم بود
-
معرفی و تحلیل مجموعه چهارجلدی راهنمای فلسفه و فیلم راتلج در دوشنبههای بخارا
به مناسبت روز سینما، چهلوسومین عصر دوشنبههای بخارا به معرفی و تحلیل مجموعه چهارجلدی راهنمای فلسفه و فیلم راتلج اختصاص یافته است؛ اثری که فلسفه و سینما را در پیوندی نو بررسی میکند.
-
نگاهی به کتاب «نظریه سیاسی و فیلم؛ از آدورنو تا ژیژک»/ داستانهای درون فیلمها و آگاهی سیاسی تماشاگران
کتاب «نظریهی سیاسی و فیلم؛ از آدورنو تا ژیژک» نوشته ایان فریزر را نشر لِگا به چاپ رسانده است. این کتاب، یکی از آثاری است که به شکلی میانرشتهای به پیوند میان نظریهی سیاسی و هنر سینما میپردازد و میکوشد میان این دو حوزهی بهظاهر متفاوت، گفتوگویی زنده و پویا برقرار کند.
-
رمان جدید مادلین تین؛
«کتاب سوابق» افسانهای خیرهکننده درباره مهاجرت
در رمان تازه مادلین تین، «دریا» شهری است که خاطرهها را زنده نگه میدارد و مهاجران را کنار هم جمع میکند تا گذشته فراموش نشود. «کتاب سوابق» با ترکیبی از داستان، فلسفه و تاریخ، سفری پرماجرا میان تبعید، جستوجوی هویت و اهمیت نجات همدیگر را روایت میکند.
-
بازخوانی «نامهای درباب تساهل» اثر جان لاک به سالروز تولد او؛
بنیانگذار لیبرالیسم مدرن
جان لاک (۱۶۳۲-۱۷۰۴ میلادی)، از بنیانگذاران تجربهگرایی و لیبرالیسم مدرن، در دوران پرتلاطم انگلستان زندگی میکرد و شاهد انقلاب شکوهمند ۱۶۸۸ بود که منجر به سرنگونی جیمز دوم، پادشاه کاتولیک شد و ویلیام سوم پروتستان را بر تخت نشاند.
-
بازخوانی «عقل در تاریخ» هگل به مناسبت زادروز او؛
ایران، پلی میان شرق و غرب
هگل شکست ایران از یونان را نه شکست نظامی، بلکه پیشرفت روح جهان میداند که در آن، آزادی شرقی به آزادی یونانی تبدیل میشود. بهباور هگل: «ایران، پلی میان شرق و غرب است».
-
دیدگاههای ویلیام جیمز درباره دین در گفتوگو با حسین کیانی:
به سوی هسته اصلی دین
ویلیام جیمز میخواهد ساده و مستقیم به سراغ نحوه مواجهه انسان با امر دینی برود و ببیند از منظر روانشناسی چه اتفاقی برای انسان در تجربه احوال دینی رخ میدهد.
-
«بحران علوم اروپایی» در گفتوگو با طالب جابری؛
بازگشت به زیست جهان
طالب جابری، مترجم آثار فلسفی، در گفتوگویی درباره کتاب بحران علوم اروپایی و پدیدارشناسی استعلایی تأکید کرد: فهم آثار هوسرل بهسبب قلم سنگین و تحولات مداوم مفاهیم او کار سادهای نیست، اما شاید همین تحول و گشودگی پروژۀ فکری او بخشی از جذابیت پدیدارشناسی باشد؛ روشی که بیش از آنکه پاسخ بدهد، خواننده را با پرسشهای بنیادین مواجه میسازد.
-
نگاهی به دانشنامه علایی به مناسبت روز بزرگداشت ابنسینا؛
پزشک فیلسوف، حکیم جامعالاطراف
در روزگاری که غزنویان فلسفه را سرکوب میکردند، ابنسینا با نوشتن «دانشنامه علایی» بهزبان فارسی، آن را به اطلاع عموم مردم رساند. این کتاب بر فیلسوفان غربی مانند توماس آکویناس تأثیر گذاشت و در دوران رنسانس اروپا ترجمه شد.
-
سی و یکمین سالگرد فیلسوف شفاهی در گفتوگو با بهروز فرنو؛
دعوت فردید به بازجست اصالت حکمت ذوقی قدیم
بهروز فرنو گفت:پرسش حکمی و دعوت به تفکر در نزد مرحوم فردید، تکلیفی تاریخی بوده است که در سیر گذشت از فلسفههای قدیم و جدید غرب و با باز جست اصالت حکمت ذوقی قدیم و باز تعریف آن در وضع کنونی تفکر مابعد مدرن، مباحث به تحقق رسیده است.