به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، سومین رویداد «تا کتاب» با حضور محمدحسام جاچیفرجاله، مترجم، محمدمهدی اسلامی و سعید فخرزاده، پژوهشگران، دوشنبه ۲۴ آذرماه در حوزه هنری برگزار شد.
محمدحسام حاجیفرجاله، مترجم کتاب «بحران روایت بحران» گفت: بررسی فهرست بحرانهای طبیعی و غیرطبیعی در جهان نشان میدهد که ایران بیش از ۸۰ تا ۹۰ درصد این حوادث را تجربه کرده و از این منظر میتوان کشور را در زمره مناطق بحرانخیز دانست. در چنین شرایطی، پرداختن به تجربههای بهدستآمده از بحرانها و ثبت آنها در قالب روایت، ضرورتی انکارناپذیر است.
او ادامه داد: در ادبیات ژورنالیستی و ناداستان، ژانری با عنوان وقایعنگاری یا روایت بحران وجود دارد که تلاش میکند تجربههای حاصل از بحرانها را در قالب روایت به مخاطب منتقل کند و از دل آن، راهکارهای مواجهه، مدیریت و کاهش آسیبها استخراج شود. از طرفی انباشت این روایتها در طول زمان، موجب تربیت مخاطبانی آگاهتر و مقاومتر در برابر بحرانها میشود و در نهایت به شکلگیری جامعهای با توانمندی بالاتر در مدیریت ریسک و بحران میانجامد.
این مترجم عنوان کرد: با وجود ظرفیتها و تجربههای متعدد، روایت بحران در ادبیات ایران به غنای لازم نرسیده و تعداد آثار شاخص در این حوزه به تعداد انگشتان دست هم نمیرسد. برای توسعه روایت بحران، همکاری میان دستگاههای مدیریت بحران، هلال احمر، اورژانس، آتشنشانی و اهالی ادبیات امری ضروری است؛ موضوعی که انگیزه شکلگیری مجموعه «روایت بحران» در مؤسسه مدرسه نوشتن شد.
حاجیفرجاله درباره کتاب «بحران روایت بحران» گفت: در این اثر دو استاد ارتباطات، به بررسی چیستی و چگونگی بحران و گونههای مختلف روایت در مواجهه با آن پرداختند و نشان میدهد روایت بحران پدیدهای پیچیده، چندلایه و نیازمند دانشهای متنوعی همچون روانشناسی، جامعهشناسی، روایتشناسی و جغرافیاست. اگرچه این کتاب ماهیتی دانشگاهی دارد، اما بهگونهای نوشته شده که برای مخاطب عمومی نیز قابل استفاده است و میتواند بهعنوان راهنمایی عملی برای دانشجویان روزنامهنگاری، خبرنگاران میدانی و علاقهمندان این حوزه مورد استفاده قرار گیرد.
مسیر بومیسازی فناوری ساخت مترو
حجتالاسلام سعید فخرزاده، مولف کتاب «شهر زیرزمینی چگونه ساخته شد؟» گفت: در چهار دهه گذشته، مجموعهای از اتفاقات مهم در کشور رخ داده که ایران را به کشوری قدرتمند و متکی بر توان داخلی تبدیل کرده است؛ اتفاقاتی که حاصل تلاش نیروهای متعهد و متخصص در حوزههای مختلف از جمله صنعت، عمران، مسائل نظامی و پزشکی بوده و پرداختن به روایت این دستاوردها، یک ضرورت جدی به شمار میآید. این دغدغه بهتدریج در حوزه هنری شکل گرفت و با ورود محمدمهدی دادمان، زمینه آغاز پروژههای جدی در این حوزه فراهم شد. در همین مسیر، چند پروژه روایتمحور تعریف شد که از جمله آنها میتوان به تدوین خاطرات شهید حسین امیرعبداللهیان اشاره کرد که در قالب کتاب «صبح شام» منتشر شد.
او افزود: یکی دیگر از این پروژهها، پرداختن به موضوع مترو بود؛ موضوعی که در ابتدا شاید کمتر بهعنوان یک دستاورد دیده میشد، اما با ورود به گفتوگو با مهندسان و مدیران اجرایی، مشخص شد ساخت مترو یکی از مهمترین و پیچیدهترین پروژههای ملی کشور بوده که بهطور کامل توسط نیروهای داخلی به سرانجام رسیده است.
این پژوهشگر درباره چالشهای ساخت مترو در ایران اظهار کرد: طرح مترو در دوران پهلوی و با مشارکت شرکتهای خارجی آغاز شد، اما بهدلیل بحرانهای سیاسی و اعتصابات سالهای منتهی به انقلاب، پروژه در همان مراحل ابتدایی متوقف ماند. پس از پیروزی انقلاب نیز بهدلیل شرایط خاص کشور، نبود قوانین تثبیتشده و هزینههای بسیار بالای مترو، این پروژه با چالشهای جدی مواجه بود و حتی در مقطعی، ساخت مترو بهعنوان یک پروژه لوکس شهری تلقی میشد.
فخرزاده گفت: با وجود این شرایط، در نهایت و با پیگیریهای انجامشده، تصمیم بر ادامه پروژه گرفته شد؛ آن هم بدون اختصاص بودجه مستقیم دولتی. این در حالی بود که کشور نه توان فنی لازم، نه تجربه مهندسی کافی و نه زیرساختهای لجستیکی مورد نیاز برای اجرای چنین پروژهای را در اختیار داشت. با انتخاب یک مدیر جهادی و تکیه بر تدبیر و خلاقیت داخلی، مسیر بومیسازی فناوری ساخت مترو آغاز شد و طی حدود ۱۲ تا ۱۳ سال، بخش عمدهای از خطوط و تونلهای مترو احداث شد. در ادامه، با آغاز بهرهبرداری از خطوط مترو در دولت خاتمی، این شبکه به جریان زندگی شهری وارد شد و امروز آثار آن بهوضوح قابل مشاهده است.
شوک گم شدن بالگرد رئیس جمهور
محمدمهدی اسلامی، مولف کتاب «راز پرواز» گفت: یکشنبه ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳، حدود ساعت ۴ صبح، خبر گم شدن بالگرد رئیس جمهور، شوکی بزرگ برای همه ما بود. من در یکی از ساختمانهای ایرنا حضور داشتم و تماسهای متعدد از دوستان و رسانهها برای کسب خبر تکمیلی دریافت میکردم. ابتدا گمان کردم که شوخی است، اما اخبار ضد و نقیض بعدی نشان داد که واقعیت تلخی رخ داده و بخشهایی از آن هنوز مبهم است. برای پاسخ به پیگیریها، مهدی مجاهد، معاون پیگیری ویژه رئیس جمهور، یکی از کانونهای اصلی خبر بود و آخرین اطلاعات از طریق او به دست ما رسید. چند روز بعد، محمد دادمان پیشنهاد داد مجموعهای از روایتهای نزدیکان شهید رئیسی در دستور کار باشگاه روایت انقلاب اسلامی قرار گیرد. باشگاهی که تازه تأسیس شده و هدفش ثبت نقاط مغفول مانده تاریخ انقلاب و تربیت راویانی برای پر کردن این خلأهاست.
مولف کتاب «راز پرواز» بیان کرد: او اصولاً رسانهگریز بود و تنها یک عکس از وی با شهید رئیسی وجود دارد که آن هم تصادفی ثبت شده است. راضی کردن او برای مصاحبه تفصیلی دشوار بود، اما نقطه قوت ما جایگاه ویژه و نزدیکی او به رئیس جمهور بود که امکان ارائه روایتهای منحصر به فرد را فراهم میکرد.
محمدمهدی اسلامی گفت: اخبار ضد و نقیضی منتشر شد، از جمله دست داشتن اسرائیل یا برخی کشورهای همسایه، اختلالها و نویزهایی در منطقه که بعد از پیدا شدن پیکر شهید رئیسی پایان یافت، چرخش غیرمنتظره بالگرد، احتمال هک تبلت ناوبری خلبان و حتی فرضیه استفاده از سلاح فراصوتی. این حوادث جذابیت روایت را افزایش میداد و نشاندهنده ابعاد پرابهام حادثه بود. با این حال، روایت کتاب از دو روز قبل از شهادت آغاز شد و تا تشییع شهید امتداد یافت. خاطراتی از انتخابات ۹۶، آستان قدس، قوه قضاییه، دوره ریاست جمهوری و همراهان شهید مانند شهید موسوی نیز ضبط شد.
نظر شما