به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، سازمان «Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı» که غالباً به اختصار TÜYEK یا «نهاد نسخ خطی ترکیه» گفته میشود، نهادی دولتی در ترکیه با نظارت Kültür ve Turizm Bakanlığı (وزارت فرهنگ و گردشگری) است. این مؤسسه به منظور «گردآوری، نگهداری، حفاظت، پژوهش و ارائه خدمات» درباره نسخ خطی (yazma eserler) و کتابهای نادر در ترکیه تأسیس شده است.
تار یخچه
براساس ماده قانونی شماره ۶۰۹۳ که ۲۸ دسامبر سال ۲۰۱۰ تصویب شده، این نهاد رسماً تأسیس شد. یکی از مأموریتهای اولیه این نهاد، همگن کردن فعالیتها و دستگاههای مرتبط با نسخ خطی در ترکیه زیر یک چتر واحد است.
ساختار و بخشها
این مؤسسه دارای بخشهای مختلف است که وظایف متفاوتی بر عهده دارند. ازجمله:
Daire Başkanlıkları (ریاست بخشها) مانند «Yazma ve Nadir Eserler Dairesi Başkanlığı» (ریاست نسخ خطی و نادر)
Başkanlığı» (ریاست ترجمه و انتشار)
«Kitap Şifahanesi ve Arşiv Dairesi Başkanlığı» (ریاست کارگاه کتاب و بایگانی)
وظایف اصلی
برخی از مهمترین وظایف TÜYEK عبارتاند از:
مدیریت و هماهنگی کتبخانههای نسخ خطی در استانهای مختلف ترکیه و ارائه خدمات کتابخانهای بر اساس استانداردهای کُتبخانهای.
خرید یا دریافت اهدایی نسخ خطی و غنیسازی مجموعههای نسخ خطی.
حفاظت، مرمت، بازسازی نسخ خطی آسیبدیده یا در معرض آسیب.
تهیه و انتشار فهرستها، کاتالوگها، کتابشناسی نسخ خطی، بانکهای اطلاعاتی و فراهم کردن دسترسی پژوهشگران به این منابع.
ترجمه آثار مهم، نشر متون انتقادی یا تصحیحشده نسخ خطی و نشر علمی در زمینه نسخ خطی.
همکاری با دستگاهها و مؤسسات داخلی و بینالمللی در زمینه پژوهش، آموزش، نمایشگاه و همایش درباره نسخ خطی و میراث فرهنگی مرتبط.
فراهم کردن زیرساختهای فیزیکی و دیجیتالی جهت حفظ و دسترسپذیری نسخ خطی (کتابخانهها، دیجیتالسازی، آرشیو)
اهمیت
این نهاد نقش بسیار مهمی در حفاظت از میراث مکتوب اسلامی، عثمانی و ترکی ایفا میکند — نسخ خطی که گاه چند قرن قدمت دارند.
برای پژوهشگران داخلی و بینالمللی منبعی ممتاز فراهم میآورد تا نسخ خطی را مطالعه، فهرست و منتشر کنند.
همچنین به انتشار آثار تحقیقاتی، ترجمهها و ترویج علمی در حوزه نسخ خطی کمک میکند، که برای تاریخ علم،
یادآوری
این سازمانی است که لزوم تأسیس آن، در ایران هم وجود دارد، اما متأسفانه نه کتابخانههای بزرگ تمایل به آن دارند و نه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ساختاری متناسب با این شرح وظایف. نتیجه آنکه بینظمی و رویههای کاملاً متفاوت حاکم است و هر مدیر کتابخانهای به یک نحو، درباره نسخ خطی تصمیم میگیرد. نتیجه آن ستم به شماری از پژوهشگران است که هدفی جز تحقیق درباره فرهنگ اسلام و ایران ندارند.
نظرات