به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در اصفهان، آیین گرامیداشت امیرهوشنگ جزیزاده، از چهرههای شاخص و ماندگار هنر نگارگری ایران، شامگاه جمعه در عمارت سعدی حوزه هنری اصفهان برگزار شد. این مراسم، با حضور جمعی از استادان، هنرمندان، پژوهشگران، مسئولان فرهنگی و دوستداران هنر اصیل ایرانی برگزار شد.
در این مراسم، از کتاب «کمال حسن» شامل گزیده آثار نگارگری و طراحیهای استاد جزیزاده و مستند پرترهای «بهای عشق» که روایت تصویری زندگی و مسیر هنری وی است، رونمایی شد. در کنار این دو رونمایی، نمایشگاه «اتاق من در ۹۲ سالگی» نیز با بازسازی فضای کارگاه شخصی وی، بهعنوان بخشی از این آیین افتتاح شد.
کمال حسن؛ حاصل یک قول، عشق و تعهد هنرمندانه
یحیی دانشبندی، پدیدآورنده کتاب «کمال حسن» در این آیین گفت: شکلگیری این اثر از یک دیدار صمیمی و یک قول عاشقانه آغاز شد.
وی اظهار کرد: دو سال پیش در سفری به اصفهان، به دعوت استاد جزیزاده به منزل ایشان رفتم. آثارشان را دیدم و از سطح و کیفیت بالای کارها شگفتزده شدم. همانجا پیشنهادی برای گردآوری مجموعهای از آثارشان مطرح کردم. استاد با تواضع همیشگی گفت که توان این کار را ندارد. اما در کنار استاد اردشیر مجرد تاکستانی، قول دادم که این پروژه را به انجام برسانم و بر همان قول ماندم.
دانشبندی افزود: چند روز بعد استاد تماس گرفت و گفت که پیشنهاد را پذیرفته است. کار جمعآوری آثار آغاز شد و تعدادی از تابلوهای اصلی از خود ایشان خریداری شد. روند عکاسی، ادیت و آمادهسازی کتاب با کمک دکتر پارسا، از دوستان هنردوست، انجام شد. وی بدون هیچ چشمداشتی از مرحله عکاسی صنعتی تا آمادهسازی نهایی برای چاپ همراه ما بود و اگر همکاری او نبود، این کتاب به سرانجام نمیرسید.
وی با اشاره به اینکه کتاب «کمال حسن» حاصل دو سال تلاش مستمر است، اظهار کرد: این اثر توسط انتشارات رواق هنر و در تیراژ هزار نسخه منتشر شده است. در کنار آثار شناختهشده استاد، آثار کمتر دیدهشدهای از وی در زمینه طراحی فرش، قلمکاری، معرق، طراحیهای معماری و تزئینات هتل عباسی نیز گردآوری شده است تا تصویری جامع از ابعاد گوناگون هنر وی ارائه شود.
پدیدآورنده کتاب «کمال حسن» تأکید کرد: این کتاب تنها یک مجموعه تصویری نیست، بلکه سندی فرهنگی از یک عمر تلاش و عشق است. هنرمندی که عمرش را صرف اعتلای نگارگری اصفهان کرده، شایسته چنین اثری بود. این پروژه هیچ انگیزه مادی برای من نداشت و هدف اصلیام پاسداشت نام استاد و معرفی هنر ایرانی در سطح جهانی بود.
وی ادامه داد: نسخهای از این کتاب بهصورت دو زبانه آماده شده تا در موزههای معتبر جهان مانند متروپولیتن نیویورک، گالریهای لندن و پاریس معرفی شود. باور دارم هنر استاد جزیزاده ظرفیت جهانی دارد و این کتاب میتواند سفیر هنر اصفهان در عرصه بینالمللی باشد.
دانشبندی با اشاره به ظرفیتهای هنری اصفهان گفت: اصفهان شهری است که اگرچه ثروتمند و تاریخی است، اما برتری اصلیاش در هنر است. اگر این شهر میخواهد جایگاه جهانی خود را تثبیت کند، باید به هنر بهعنوان مزیت نسبی خود تکیه کند. هنر اصفهان میتواند موتور توسعه اقتصادی و فرهنگی شهر باشد.
وی در پایان از نگاه حمایتی استاندار اصفهان نسبت به هنرهای سنتی تشکر کرد و گفت: بسیار امیدبخش است که مدیریت استان به اهمیت میراث هنری واقف است و امیدوارم این مسیر به گسترش توجه به هنرمندان پیشکسوت و تقویت زیرساختهای فرهنگی بینجامد.
جزیزاده در نگاه استاد محمود فرشچیان؛ بازتاب اصالت نگارگری اصفهان
در مقدمه کتاب «کمال حسن»، محمود فرشچیان یادداشتی صمیمی نگاشته و در آن از جایگاه معنوی و هنری امیرهوشنگ جزیزاده یاد کرده است. وی جزیزاده را یکی از شریفترین و دقیقترین هنرمندان نسل خلاق نگارگری ایران دانسته و نوشته است: اگر هنر اصیل ایرانی یا دقیقتر از آن، هنر اصیل اصفهان را میخواهید بشناسید، باید آثار امیرهوشنگ جزیزاده را تماشا کنید. این نوشته، تأیید بزرگی است از سوی یکی از چهرههای بیبدیل نگارگری معاصر بر جایگاه معنوی جزیزاده.
این بخش از کتاب بهنوعی پیوندی میان دو نسل از نگارگران بزرگ ایران را بازتاب میدهد؛ نسلی که میراث مکتب اصفهان را زنده نگاه داشته و آن را با بیانی تازه در روزگار ما تداوم بخشیده است.
جزیزاده، هنرمندِ شاعرِ رنگها
در ادامه آیین، استاد اردشیر مجرد تاکستانی، نگارگر پیشکسوت در سخنانی گفت: آثار استاد جزیزاده از دوران دانشجویی برای ما الهامبخش بود. رنگهای لطیف، ترکیببندیهای استوار و روح زندهای که در آثار وی جریان دارد، او را به شخصیتی کمنظیر در نگارگری ایران بدل کرده است.
وی اظهار کرد: سالها پیش در موزه هنرهای ملی ایران، آثار استادان بزرگی را مرور میکردم و در میان آنها، کارهای جزیزاده همیشه جایگاه ویژهای داشت. حتی استاد فرشچیان همواره از دقت و تخیل جزیزاده سخن میگفت و توصیه میکرد شاگردان، آثار وی را با دقت بررسی کنند.
مجرد تاکستانی افزود: در دیدارم با استاد جزیزاده در سال گذشته، بار دیگر همان عشق و آرامش را در چشمانش دیدم. او با وجود سالخوردگی، همچنان با شور و انرژی درباره طرحها و رنگها سخن میگفت. این عشق به زندگی و آفرینش است که از وی هنرمندی استثنایی ساخته است.
وی ادامه داد: جزیزاده در آثارش فراتر از نقاشی عمل میکند. هر خط و رنگ در کار او معنا دارد، همانگونه که شاعر از واژه برای بیان جهان درون خود بهره میگیرد. آثارش نهفقط تزئین، بلکه تفسیر زندگی است.
این هنرمند پیشکسوت تأکید کرد: جسارت استاد در استفاده از ابعاد بزرگ بوم و ترکیب رنگها، سنت نگارگری را وارد مرحلهای تازه کرده است. او توانسته است میان سنت و نوآوری توازن برقرار کند؛ کاری که کمتر نگارگری در آن توفیق یافته است.
وی در پایان گفت: جزیزاده نهتنها استاد نگارگری، بلکه الگویی انسانی و اخلاقی است. تواضع، صبر و مهربانیاش همانقدر آموزنده است که مهارت قلم و رنگ او. خوشحالم که امروز در زادگاه هنر ایرانی، اصفهان، شاهد بزرگداشتی در شأن این هنرمند هستیم.
جزیزاده، گنجینه زنده هنر ایران
در بخش دیگر این آیین، مهدی جمالینژاد، استاندار اصفهان، ضمن گرامیداشت مقام علمی و هنری استاد جزیزاده اظهار کرد: صادقانه اعتراف میکنم که در معرفی و پاسداشت چهرههایی مانند استاد جزیزاده کوتاهی کردهایم. اصفهان سرشار از مفاخر و هنرمندان بزرگی است که هر یک سهمی در فرهنگ ایران دارند و ما باید آنان را به نسل جدید بشناسانیم.
وی افزود: در دیدارهایی که با استاد جزیزاده داشتم، هر بار احساس میکردم در برابر انسانی ایستادهام که خودِ هنر است. عشق او به اصفهان و ایران در همه آثارش جاری است. جزیزاده هنرمندی است که هنر را نه برای نمایش، بلکه برای زیستن میآفریند.
استاندار اصفهان با اشاره به برنامههای حمایتی دولت محلی از هنرهای سنتی گفت: در تفاهمنامه اخیر میان استانداری و سازمان فنی و حرفهای، مقرر شد اصفهان به عنوان پایتخت مهارت کشور معرفی شود. این فرصت میتواند زمینهساز احیای رشتههای هنری بومی و نگارگری ایرانی باشد.
وی اظهار کرد: باید از هنرمندان زنده خود بهره ببریم. استاد جزیزاده در نودودوسالگی همچنان با شور جوانی کار میکند و این یعنی هنر در اصفهان زنده است. پیشنهاد من تشکیل بنیاد ملی پاسداشت هنرهای سنتی و نیز بنیاد استاد جزیزاده است تا آثار و سبک او مستند و برای نسل آینده حفظ شود.
جمالینژاد در پایان گفت: بیتوجهی به مفاخر، خسارتی جبرانناپذیر است. هنرمندان، حافظان روح فرهنگاند. امروز اگر از جزیزاده تجلیل میکنیم، در حقیقت از اصالت هنر ایران پاسداری کردهایم.
مستند بهای عشق و موسیقیِ روایت ماندگاری
در بخش پایانی مراسم، مستند «بهای عشق» به نمایش درآمد. این فیلم حاصل بیش از ۲۰ سال فیلمبرداری از زندگی و کار هنری استاد جزیزاده است و با نگاهی شاعرانه، پیوند عشق، رنج و آفرینش را در زندگی او به تصویر میکشد.
در این مستند، بیننده نهتنها شاهد خلق آثار ماندگار نگارگری است، بلکه با جهان درونی و فلسفه زیست استاد نیز آشنا میشود؛ جهانی که در آن، هنر ادامه زندگی و عشق، جوهر جاودانگی است.
پس از نمایش فیلم، گروه موسیقی «کهن» به سرپرستی کامیار فانیان قطعهای ویژه با مضمون عشق و خلاقیت اجرا کرد. شعر اثر از یکی از شاعران اصفهان بود و پارسا حسندخت با صدایی گرم آن را اجرا کرد.
نمایشگاه اتاق من در ۹۲ سالگی؛ بازسازی جهان ذهنی استاد
همزمان با این آیین، نمایشگاه «اتاق من در ۹۲ سالگی» در گالری تماشا، واقع در عمارت سعدی، افتتاح شد. این نمایشگاه، بازسازی دقیق فضای کارگاه شخصی جزیزاده است؛ اتاقی که طی دههها، بسیاری از آثار درخشان نگارگری ایران در آن خلق شدهاند.
در این نمایشگاه، تابلوها، طرحها، قلمموها، میز کار، عصا و وسایل شخصی استاد چنان چیده شدهاند که بیننده احساس میکند وارد ذهن و دنیای درونی وی شده است. این بازسازی نمادی از استمرار خلاقیت در پیری و نمایش تصویری از هنرمندی است که تا واپسین لحظات زندگی، در پی کمال بوده است.
نظر شما