سرویس استانهای خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا): ادبیات هر سرزمینی آینهای است از فرهنگ، تاریخ و زندگی مردم آن دیار. وقتی داستانها و رمانها از مرزها عبور میکنند و به زبانهای دیگر ترجمه میشوند، پلی میسازند میان فرهنگها و به مخاطبان فرصت میدهند تا با زندگی و دغدغههای مردمانی دیگر آشنا شوند.
کتاب سرگذشت عزیزبیک نوشته آیفر تونچ، نویسنده برجسته ترکیهای، نمونهای درخشان از این تبادل فرهنگی است که با ترجمه روان مژگان دولتآبادی به فارسی منتشر شده و نشان میدهد چطور ادبیات میتواند درک مشترک میان دو ملت ایران و ترکیه را عمیقتر کند.
ستار جلیلزاده، مترجم ادبیات عرب و پژوهشگر در مراسم رونمایی از این کتاب در کرج به اشتراکات فرهنگی ایران و ترکیه اشاره کرد و گفت: دو ملت در بسیاری از مراسم، مناسک و آیینها اشتراک دارند و حتی افسانههای مشترک یا مشابهی میان آنها وجود دارد؛ موضوعی که باعث میشود خوانندگان ایرانی با آثار نویسندگان ترک همذاتپنداری کنند.
آیفر تونچ نویسندهای با بیش از ۳۵ سال سابقه نگارش
وی با مروری بر تاریخچه داستاننویسی در ترکیه توضیح داد: این جریان از اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم، با تلاش «رفیق خالد کارآی» و همراهی «یونس نادی» شکل گرفت. یونس نادی بعدها جایزهای ادبی در زمینه داستان کوتاه به نام خود بنیانگذاری کرد که آیفر تونچ در یکی از دورهها موفق به کسب آن شد.
جلیلزاده درباره روند شکلگیری سرگذشت عزیزبیک گفت: این اثر ابتدا به صورت داستان کوتاه نوشته شده، چرا که تبحر اصلی نویسنده در همین قالب است، اما در سال ۲۰۰۶ به یک رمان کوتاه ۸۸ صفحهای در زبان ترکی تبدیل شد و ترجمه فارسی آن در ۹۷ صفحه منتشر شده است. این کتاب با خرید کپیرایت از ناشر اصلی در ایران به چاپ رسیده است.
در ادامه، علی دولتآبادی، برادر مترجم کتاب، یادداشتی را به نیابت از مژگان دولتآبادی که در استانبول اقامت دارد، قرائت کرد. در این یادداشت، آیفر تونچ بهعنوان نویسندهای با بیش از ۳۵ سال سابقه در نگارش داستان کوتاه، رمان، مقاله و فیلمنامه معرفی شده است. از آثار او در حوزه داستان کوتاه میتوان به سرگذشت عزیزبیک، «دوستان غار»، «هتل پنهان» و «عذاب سرخ» و در حوزه رمان به «تاریخ مختصر و تحریفشده تیمارستانی برای دیوانگان»، «دختر روی جلد»، «درد جهان»، «عثمان» و «شبِ پریِ سبز» اشاره کرد.
همچنین کتاب زندگینامهگونه او با عنوان «اگر مانعی نیست، مادرم این هفته به دیدنتان میآید» که در سال ۲۰۰۱ منتشر شد، بازتابی از زندگی دهه هفتاد میلادی است.
ادبیات فراتر از مرزها، ما را به هم نزدیکتر میکند
در این یادداشت آمده است که تونچ در قالبهای متنوعی همچون داستان کوتاه، رمان، فیلمنامه، پژوهش و یادداشتهای زندگینامهای آثار قابلتوجهی خلق کرده است.
سرگذشت عزیزبیک نخستینبار در سال ۲۰۰۰، همراه با داستانهایی که بعدها در کتاب عذاب سرخ گرد آمدند، منتشر شد و در سال ۲۰۰۶ به صورت ناولای مستقل در ۸۸ صفحه به چاپ رسید. این تغییر قالب باعث افزایش استقبال مخاطبان شد؛ بهطوری که در قالب مجموعهداستان ۱۷۶ صفحهای، طی شش سال تنها سه بار تجدید چاپ شد، اما پس از انتشار جداگانه، تا زمان نگارش این یادداشت به چاپ سیام رسید.
در پایان یادداشت، از انتشار این اثر با ویراستاری تازه و همت نشر آنیک ابراز خرسندی شده و بازگشت دوباره آن به بازار کتاب فارسیزبانان مثبت ارزیابی شده است.
کتاب سرگذشت عزیزبیک نه تنها اثری داستانی است که خواننده را با روایتی جذاب همراه میکند، بلکه پلی است فرهنگی که میان ایران و ترکیه کشیده شده است. این کتاب با ترجمهای دقیق و ویراستاری تازه، بار دیگر به بازار کتاب فارسیزبان بازگشته تا مخاطبان ایرانی را به دنیای متفاوتی دعوت کند؛ دنیایی که در آن اشتراکات فرهنگی و انسانی، زبان مشترک ما را شکل میدهد و یادآور میشود که در نهایت، ادبیات فراتر از مرزها، ما را به هم نزدیکتر میکند.
نظر شما