به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) – رضا دستجردی: سیدرضا صالحیامیری وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی روز بیستوچهارم اردیبهشتماه، میهمان نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران بود. وی در هشتمین روز از برگزاری نمایشگاه به پرسشهای ایبنا در خصوص برگزاری نمایشگاه کتاب و کم و کیف حضور خود در آن توضیح داد.
کلیت نمایشگاه را چطور دیدید؟
نمایشگاه جلوهای از فرهنگ مردم ایرانزمین است که به یک برند و نماد در کشور تبدیل شده است. منهای اینکه مردم تا چه میزان به نمایشگاه میآیند و خرید میکنند، خود نمایشگاه یک هویت پیدا کرده است که باید آن را تثبیت کنیم. بعد از انقلاب، یکی از نمادهای حوزه فرهنگ، نمایشگاه بود و کارهای زیادی انجام شد تا به این جایگاه رسید. من یک ایده داشتم که هنوز هم بر آن اصرار دارم و آن اینکه دولت از فضاهای تصدیگری خارج شود، از جمله نمایشگاه و آن را به دست نهادهای صنفی و بخش خصوصی نشر بدهد، در نتیجه، جهش و کوشش صنف نشر و چاپ بیشتر خواهد شد. باید بپذیریم که دولت از نظام تصدیگری به نظام تولیگری بیاید. من زمانی که در وزارت ارشاد بودم تصمیم داشتم که مجموعه نمایشگاهی را منحل کنم و آن را به بخش خصوصی واگذار کنم. الان هم همین اعتقاد را دارم. به هر میزان که نمایشگاه مردمیتر و عمومیتر شود، همچنین نهادهای مدنی و فرهنگی در آن مداخله داشته باشند مطمئناً رقابت شکل میگیرد و وقتی رقابت شکل میگیرد هرکسی تلاش میکند بحثهای جدید را رونمایی کند و مردم هم در رقابت، سود بیشتری میکنند.
در خصوص محتوا هم باید عرض کنم که کتاب یکی از مفاصل جدی فرهنگ جامعه ایران است و ما اگر بخواهیم فرهنگ را در جامعه تبیین و تحلیل کنیم باید ببینیم میزان کتابخوانی در جامعه چقدر است. یکی از شاخصهای توسعه فرهنگی، کتابخوانی است. متأسفانه میزان کتابخوانی در سالیان اخیر کم شده اما معتقد نیستم که کتابخوانی کم شده، بر این باورم که نوع و سبک مطالعه تغییر کرده است. در جامعه ایران، مثل سبک پوشش، تغذیه یا زبان، سبک مطالعه هم تغییر کرده است. معیار دیگر خرید کتاب کاغذی نیست. معیار، میزان افزایش آگاهی جامعه خصوصاً نسل جوان است. من معتقدم نسل جوان به مطالعه علاقمند است، اما الزاماً این مطالعه، کاغذی نیست. مطالعه نزد نسل جوان میتواند الکترونیک یا در بسترهای دیگر باشد. مطالعه میتواند در بستر فیلم اتفاق بیفتد یا این افزایش آگاهی از مسیر شعر، موسیقی، فیلم یا سینما رخ دهد. فیلمهایی که امروز در شبکههای نمایش خانگی پخش میشوند، همان سینماست. به جای آنکه مخاطب روی صندلی سینما بنشیند روی صندلی در منزل مینشیند و فیلم میبیند. سینما تضعیف نشده، سبک مصرف در آن تغییر کرده است. موسیقی هم اینطور است، در همین تلفنهای همراه میتوانید به فایلهای موسیقی بسیاری دسترسی داشته بلشد و نیاز ندارید به کنسرت بروید. باید بپذیریم که از کاغذ به سمت فضای الکترونیک حرکت کنیم، بهخصوص اینکه دسترسی را راحت کنیم تا هر وقت هرکسی در هر جایی تصمیم گرفت در تلفنهمراه خود، کتاب مطالعه کند با حداقل هزینه این اتفاق برایش بیفتد. به نظر من، جهتگیری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اینگونه است، اما معتقدم باید سرعت بیشتری پیدا کند. من در ۱۰ سال گذشته بر این باور بودم که دولت باید به سمت تولیگری، به معنای سیاستگذاری، حمایتگری و نظارت حرکت کند، همچنین باقی آن را به نهادهای صنفی و مدنی، انتشارات، مولفین و مترجمین واگذار کند تا بین آنها همکاری معناداری دیده شود و دولت در آن کمتر و مردم بیشتر دیده شوند.
کتاب خاصی هم در نمایشگاه نظرتان را جلب کرد؟
این کتابها مجموعه وسیعی را شکل داده که همگی با ارزشاند و چون خود من سالهای زیادی است که در قالب دانشگاهی و صاحبقلم فعالیت کردهام و در حقیقت، با کتاب زندگی میکنم و بخشی از تغذیهام، مصرف کتاب است، معتقدم که ناشران خوبی به نمایشگاه آمدهاند که البته اسم نمیبرم که به کسی اجحاف نشود. اما آخرین جایی که آمدم انتشارات امیرکبیر بود که همیشه در ذهنم، یک انتشارات سنتی بود. امروز دیدم آثار جدید آورده، وارد حوزه ایرانشناسی شده و آثار خوبی منتشر کرده است که به دوستانم گفتم از این آثار برای همایشها خریداری کنند تا در دسترس علاقمندان قرار گیرد. در خصوص تاریخ شفاهی هم کار کردهاند که قابل تقدیر است.
چه کتابی را به مخاطب معرفی میکنید؟
جلال آلاحمد خیلی گل کرده است. ورود انتشارات امیرکبیر در حوزه تاریخ شفاهی، نوشدگی است، چون کار انتشارات کهنگی به دنبال دارد. وقتی ناشران در فضای نو حرکت کنند، جذابیتهای جدید شکل میگیرد. چند مجموعه مذهبی را دیدم. خوب بود و دارند تلاش میکنند. مجموعههای سیاسی کمرنگتر شده و آنچه من امروز میبینم این است که تصویر ایراندوستی تقویت شده است و دلبستگی و وابستگی به ایران در حال ظاهر شدن در آثار است. ما چهل سال گذشته در مورد ایران کمکاری کردیم، در معرفی فرهنگ و تمدن ایران کار زیادی انجام ندادیم. به باور من همه باید بر ظرفیت نخبگان، ناشرین و مجموعه نشر کشور تمرکز کنیم. معرفی ایران به نسل جوان که هم دلبسته، هم وابسته به ایران شوند، چیزی است که ما امروز بیش از هر زمان دیگری به آن نیاز داریم.
نظر شما