به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) قرار است همزمان با نمایشگاه کتاب تهران، پویش «ایران‌خوانی» در کتابخانه‌های عمومی کشور آغاز شود و طی مراسمی از فهرست کتاب‌های برگزیده کودک و نوجوان درباره ایران که در سال‌های ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۳ منتشر شده‌اند، رونمایی شود. به همین مناسبت گفت‌وگویی با داریوش مطلبی دبیر این پویش داشتیم که در ادامه می‌خوانید:
لطفاً برای مخاطبان ما توضیح دهید که ایده پویش «ایران‌خوانی» چگونه شکل گرفت و اهداف آن چیست؟
این پویش از دغدغه مشترک گروهی از فرهیختگان و مسئولان فرهنگی کشور برای تقویت پیوند نسل جوان با هویت ایرانی شکل گرفت. هدف ما ترویج مطالعه آثاری است که به معرفی تاریخ، فرهنگ، جغرافیا و هنر ایران‌زمین می‌پردازند. ما معتقدیم برای داشتن نسلی آگاه به میراث فرهنگی خود، باید منابع مناسب را به آنها معرفی کنیم و فضای گفتگو درباره این آثار را ایجاد کنیم.
گویا قرار است در نمایشگاه کتاب تهران از این پویش رونمایی شود. می‌توانید درباره برنامه‌های پیش‌رو بگویید؟
بله، در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران مراسمی نمادین برای آغاز رسمی پویش ایران‌خوانی خواهیم داشت. در این مراسم، از فهرست کتاب‌های برگزیده کودک و نوجوان که در سال‌های ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۳ با موضوع ایران منتشر شده‌اند، رونمایی می‌کنیم. همچنین به فعال‌ترین نویسندگان، تصویرگران و ناشران در این حوزه، نشان «خلیج فارس» را اهدا خواهیم کرد.
چرا این نشان را «خلیج فارس» نام‌گذاری کرده‌اید؟ آیا این نام‌گذاری با بحث‌های اخیر بین‌المللی درباره نام این آبراه تاریخی ارتباطی دارد؟
ببینید، خلیج فارس یکی از نمادهای هویت تاریخی و جغرافیایی ماست که قدمتی چند هزار ساله دارد. این نام از زمان کوروش کبیر تاکنون بر نقشه‌های جهان ثبت شده و بخشی جدانشدنی از هویت ایرانی است. انتخاب این نام برای نشان فرهنگی‌مان یک یادآوری ساده اما معنادار است.
اتفاقاً در روزهایی که شاهد تلاش‌هایی برای تغییر این نام تاریخی هستیم، چنین اقداماتی اهمیت مضاعف پیدا می‌کند. ما معتقدیم پاسداشت نام‌های تاریخی ما نه با جنجال سیاسی، بلکه با کار عمیق فرهنگی میسر است. وقتی کودکان و نوجوانان ما با ریشه‌های تاریخی و فرهنگی خود آشنا شوند، هویت ملی در وجودشان نهادینه می‌شود.
در اجرای این پویش کدام نهادها همکاری دارند و نقش هر کدام چیست؟
خوشبختانه پنج وزارتخانه فرهنگی کشور شامل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزارت علوم تحقیقات و فناوری، وزارت آموزش و پرورش، وزارت میراث فرهنگی و گردشگری، و وزارت ورزش و جوانان در این پویش مشارکت دارند.
اجرای برنامه‌های عملیاتی پویش به نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور سپرده خواهد شد که شبکه گسترده‌ای در سراسر کشور دارد. همزمان، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی کار رصد، پژوهش و طراحی برنامه‌هایی برای توسعه آثار منتشر شده در این حوزه را بر عهده خواهد داشت. سایر وزارتخانه‌ها نیز هر کدام در حوزه تخصصی خود، پشتیبانی‌های لازم را انجام خواهند داد.
چه برنامه‌هایی برای تداوم این پویش در آینده دارید؟
این تازه آغاز راه است. پس از رونمایی، برنامه‌های متنوعی در سراسر کشور اجرا خواهد شد. نشست‌های کتابخوان، مسابقات کتابخوانی، دعوت از نویسندگان برای گفتگو با مخاطبان، کارگاه‌های داستان‌نویسی با موضوع ایران، و نقد و بررسی کتاب‌های این حوزه از جمله برنامه‌های ماست.
همچنین با همکاری آموزش و پرورش، برنامه‌های ویژه‌ای برای مدارس طراحی کرده‌ایم تا دانش‌آموزان به صورت گروهی به مطالعه و پژوهش درباره تاریخ و فرهنگ ایران بپردازند. ما با نویسندگان و تصویرگران نیز در تماس هستیم تا آنها را به خلق آثار بیشتر در این زمینه تشویق کنیم.
در شرایط کنونی که فضای مجازی و رسانه‌های بین‌المللی گاه تصویری تحریف‌شده از ایران ارائه می‌دهند، این پویش چه نقشی می‌تواند داشته باشد؟
این نکته بسیار مهمی است. ما معتقدیم روایت درست از ایران باید توسط خود ایرانیان و با تکیه بر منابع اصیل شکل بگیرد. کتاب‌های خوب می‌توانند منبعی قابل اعتماد برای شناخت واقعی ایران باشند، چه برای نسل جوان خودمان و چه برای جهانیان.
این پویش با تأکید بر محتوای باکیفیت و مستند، سعی دارد روایتی اصیل از ایران ارائه دهد که فراتر از کلیشه‌های رایج باشد. ما ایران را با تمام پیچیدگی‌ها، زیبایی‌ها، چالش‌ها و دستاوردهایش به تصویر می‌کشیم و معتقدیم این شناخت عمیق، پادزهری مؤثر در برابر تحریف‌های رسانه‌ای است.
به عنوان سؤال پایانی، پیام شما به نویسندگان، ناشران و علاقه‌مندان به فرهنگ و ادبیات ایران چیست؟
پیام من این است که روایت ایران، وظیفه‌ای همگانی است. از همه نویسندگان، تصویرگران، پژوهشگران و ناشران دعوت می‌کنم که در این مسیر فرهنگی قدم بردارند. ایران با تاریخ چند هزار ساله‌اش، گنجینه‌ای از روایت‌های ناگفته دارد که باید به زبانی امروزی برای نسل جدید بازگو شوند.
به مخاطبان هم می‌گویم که شناخت ایران، فقط وظیفه مدرسه یا دانشگاه نیست. هر ایرانی باید این مسئولیت را احساس کند که میراث فرهنگی خود را بشناسد و به دیگران بشناساند. امیدوارم پویش ایران‌خوانی، آغازی برای این حرکت فراگیر فرهنگی باشد.
نظر شما