سرویس ادبیات خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) - مرضیه نگهبان مروی: فیض شریفی، شاعر، نویسنده و منتقد ادبی ایرانی، در ۱۴ آذر ۱۳۳۴ در بهبهان، خوزستان متولد شد. او پس از تحصیل در رشته ادبیات فارسی، به تدریس مشغول شد، اما در سال ۱۳۸۵ این حرفه را کنار گذاشت تا بر فعالیت‌های ادبی و نوشتاری تمرکز کند. شریفی عضو هیئت علمی کانون شعر ایران است و با نشریاتی چون نیم‌نگاه و اتحاد جنوب شیراز همکاری داشته. او بیش از ۵۰۰ مقاله در زمینه شعر و نقد ادبی منتشر کرده و در آثارش به تحلیل شعر معاصر ایران و نقد تطبیقی ادبیات و سینما پرداخته است. انتخاب رشته ادبیات توسط او در خانواده‌ای با گرایش‌های پزشکی و مهندسی، نشان‌دهنده روحیه هنجارشکن و علاقه عمیقش به ادب فارسی است.
از مهم‌ترین آثار شریفی می‌توان به مجموعه «شعر زمان ما» اشاره کرد که به بررسی آثار شاعران برجسته معاصر مانند سیمین بهبهانی، سیاوش کسرایی، منوچهر آتشی، سیدعلی صالحی، نادر نادرپور، فریدون مشیری و شمس لنگرودی می‌پردازد. از دیگر کتاب‌های او می‌توان به «ساختارگرایی نوین»، «نقد تطبیقی سینما و ادبیات»، «غم دونده در همراهی با موراکامی»، «خیام و پساخیامیان»، «کیمیای رحمانی»، «جدار شیشه‌ای»، «ترانه‌های پرتشویش»، «عشق بر آستانه»، «برای نشستن کنار تو» و «زیباترین زمین» و نیز مجموعه داستان زمانه‌ی ما اشاره کرد.شریفی با نگاهی عمیق و تحلیلی، به بازتاب فرهنگ و ادبیات معاصر ایران پرداخته و آثارش منبعی ارزشمند برای علاقه‌مندان به شعر و نقد ادبی است.
فیض شریفی در بازدید از سی‌وششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، از غرفه خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) دیدن کرد و این فرصتی شد برای گفت‌وگو با او.
امسال کتاب جدیدی در نمایشگاه کتاب ارائه کرده‌اید؟
بله، امسال چند کتاب جدید در نمایشگاه کتاب ارائه کرده‌ام، از جمله مجموعه شعرهایی با عناوین «فاصله»، «عزلت ازلی»، «بورس دست‌های تو» و «شعر چیست؟ نظریه‌پردازی». همچنین دو کتابم درباره شعر معاصر ایران، یکی درباره احمدرضا احمدی و دیگری درباره شاپور جورکش، منتشر شده است.
نظر شما درباره وضعیت شعر معاصر ایران چیست؟
شعر معاصر ایران آثار زیادی تولید می‌کند، اما بسیاری از این آثار بدون مشورت با منتقدان و شاعران برجسته منتشر می‌شوند. برخی از این مجموعه‌ها فاقد اندیشه، تفکر و آهنگ هستند و ممکن است شاعر پس از مدتی از انتشار آن‌ها پشیمان شود یا حتی از شعر فاصله بگیرد. توصیه می‌کنم شاعران جوان با صبر و تأمل، مطالعه عمیق و شرکت در کارگاه‌های معتبر شعر، مهارت خود را تقویت کنند.
چه توصیه‌ای به شاعران جوان برای پیشرفت در شعر دارید؟
شاعران جوان باید حداقل چندین ماه روی استعداد خود کار کنند، کتاب بخوانند، در کارگاه‌های شعر معتبر شرکت کنند و از جوشش‌های کنترل‌نشده پرهیز کنند. شعر نیازمند آموزش، تمرین و ریاضت است. شاعر باید توانایی تحلیل شعر خود را داشته باشد، از ابزارهایی مانند تشبیه و کنایه به‌درستی استفاده کند و خیال‌پردازی خود را تقویت نماید.
تعریف شعر در دوران معاصر چگونه تغییر کرده است؟
تعریف شعر از گذشته تا امروز تغییر کرده است. شعر امروز صرفاً جوشش احساسی نیست، بلکه نیازمند فرم و کنترل است. شعر مانند آینه‌ای است که مخاطب خود را در آن می‌بیند، همان‌طور که در شعر حافظ این ویژگی دیده می‌شود. شاعر باید با فرم و محتوا به‌گونه‌ای کار کند که اثرش عمیق و ماندگار باشد.
نظر شما درباره ترجمه شعر چیست؟
ترجمه شعر کار بسیار دشواری است و نیازمند تسلط بر زبان مبدأ و مقصد است. مترجمان برجسته مانند مهشید کشاورز و آقای پوری توانسته‌اند زبان و حس شاعرانه را به‌خوبی منتقل کنند. برای مثال، در ترجمه آثار شاعرانی مانند لنگستن هیوز، مترجم باید بتواند روح شعر را در زبان مقصد بازآفرینی کند.
نظر شما درباره مجموعه‌های شعر شاعران جوان در نمایشگاه کتاب چیست؟
برخی از مجموعه‌های شعر شاعران جوان، مانند اولین دفتر شعر آقای بصیرت، آثار قابل‌قبولی هستند و نشان‌دهنده تلاش و استعداد هستند. بااین‌حال، بسیاری از این آثار تحت تأثیر کارگاه‌های شعر به‌صورت کلیشه‌ای و شبیه به هم تولید می‌شوند. شاعران جوان باید غریزه خود را حفظ کنند و از کپی‌برداری پرهیز کنند.
چرا برخی شاعران جوان شعرهای تکراری تولید می‌کنند؟
برخی شاعران جوان به دلیل عدم تعامل با جامعه، طبیعت و تجربه‌های واقعی، در اتاق‌های بسته شعر می‌سرایند که منجر به تولید آثار تکراری و کلیشه‌ای می‌شود. در مقابل، شاعرانی مانند نصرت رحمانی، شاملو و سهراب سپهری هر یک سبک متمایزی داشتند. شاعران جوان باید از تقلید پرهیز کنند و زبان و تجربه شخصی خود را توسعه دهند.
چه کتاب‌هایی را برای مطالعه به شاعران جوان توصیه می‌کنید؟
مطالعه کتاب‌های فلسفه با ترجمه‌های خوب، مانند آثار عبدالله کوثری و علی معصومی، بسیار مفید است. همچنین، آثار شاعران برجسته و مجموعه‌های شعر معاصر می‌توانند به تقویت نگاه شاعرانه کمک کنند.
احساس شما درباره نمایشگاه کتاب چیست؟
نمایشگاه کتاب مانند دریایی است که هر سال ما را به خود جذب می‌کند. با وجود مشکلات چاپ و نشر، این رویداد فرصت خوبی برای تجدید دیدار با آثار و مخاطبان است. من معمولاً چاپ‌های اولیه کتاب‌هایم را بررسی می‌کنم و در چاپ‌های بعدی، با توجه به نظرات محققان و خوانندگان، ضعف‌های احتمالی را برطرف می‌کنم.
نظر شما