به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)،نشست نقد و بررسی کتاب «رنگ و معنی در هنر هخامنشی» با حضور نویسنده این کتاب و استادان دانشگاه در خانه کتاب و ادبیات ایران برگزار شد. در این نشست الکساندر ناگل، کوروش محمدخانی و نوشاد رکنی حضور داشتند.
الکساندر ناگل، باستان‌شناس و تاریخ‌نگار هنر آلمانی- آمریکایی است. کتاب وی با عنوان «رنگ و معنی در هنر هخامنشی» در دانشگاه کمبریج در سال ۲۰۲۳ منتشر شده است.
الکساندر ناگل در مورد کتابش عنوان کرد: این کتاب در مورد رنگدانهها در پرسپولیس است. بیش از ۲۰ سال است که در این زمینه پژوهش می‌کنم. من با کمک میکروسکوپ رنگ دانه‌های اصلی را در این بناهای قدیمی و سنگی پیدا و ردیابی کرده‌ام. این کتاب رساله دکتری من است که آن را در دانشگاه میشیگان دفاع کرده‌ام.
وی افزود: در این یافته‌ها ما رنگ آبی، قرمز و طلایی یافته‌ایم. در بعضی قسمت‌ها رنگدانهها به قدری به هم نزدیک بودند که گویی تداخل داشته‌اند. پس از بررسی این رنگدانهها متوجه شدیم بخشی از این رنگدانهها از مس ساخته شده است.
این باستان شناس آلمانی ادامه داد: این رنگ ها نه فقط برای این بناها، که در رنگ آمیزی لباس‌ها نیز مورد استفاده قرار می‌گرفته است.
در ادامه نوشاد رکنی در مورد الکساندر ناگل و تحقیقاتش گفت: ناگل در تیرماه سال ۱۳۸۶ برای انجام تحقیقات نزدیک‌تر به ایران آمد و هنگام بازگشت ۶۰۰ نقطه رنگی در تخت‌جمشید یافته بود. او سال بعد هم تحقیقات خود را ادامه داد.
این استاد پژوهش و معماری افزود: بیشتر کارهای من بر روی نسخ خطی بوده است و با رنگدانهها زیاد سرو کار داشته‌ام. کار با متون خطی نکات جالبی را به من آموخته است. این نسخ اطلاعات زیادی در مورد جهان‌بینی‌های مختلف به من داده است. البته لازم به ذکر است که دید عرفانی بر روی این تحلیل‌ها بیش از هر چیز سایه افکنده است. در واقع دید علمی و آزمایشگاهی کمتر مورد توجه بوده است و تاویلات عرفانی حرف اول را زده است. حال باید در این زمینه به صورت مهندسی معکوس عمل کنیم.
رکنی ادامه داد: در پژوهش‌های ما تاثیر رنگ از طبیعت مغفول مانده است. این نکته نیز حائز اهمیت است که معمولاً کسانی که از بیرون فرهنگ و اندیشه ما را نگاه می‌کنند، خیلی جامع‌تر می‌توانند، آن را بررسی کنند و دقیقاً اهمیت کتاب آقای ناگل به همین خاطر است.
رکنی با اشاره به اینکه انتساب رنگ آبی به آب محصول دوران معاصر است، گفت: تا قبل از این دوران ما رنگ آبی نداشته و از رنگ لاجوردی استفاده می‌کرده‌ایم. در تاریخ ادبیات ما آمده است که ما دریا و آسمان را سبز می انگاشته‌ایم.
به طور کلی یکی از روش‌های شناخت جعل، همین بررسی کارشناسی رنگدانه‌هاست که آیا لاجورد هست یا نه. در واقع تا قبل از صفویه لاجورد زیاد بوده اما پس از صفویه و برخی قطع ارتباطات با معادن، آنچه به عنوان رنگ لاجوردی می‌بینم گرچه لاجوردی است اما لاجورد نیست.
کوروش محمدخانی نیز در این نشست به بیان خاطرات شیرین پژوهشی با الکساندر ناگل در تخت‌جمشید پرداخت و در مورد کتاب «رنگ و معنی در هنر هخامنشی» گفت: شناسایی رنگ ها در پاسارگاد و اطراف آن کار بسیار ارزشمندی است. در این کتاب ناگل منشا رنگ‌های موجود در تخت جمشید را نوشته است و آنها را بازسازی کرده است.
وی افزود: در برخی کاخ‌ها گچ‌بری رنگی دیده شده است که همان رنگ‌ها در تخت‌جمشید نیز به چشم می‌خورد. پدیده فرسایش خیلی زود این رنگ دانه‌ها را از بین برده است. در شوش نیز آجرهای لعاب‌دار رنگی دیده شده است.
نظر شما