سرویس تاریخ و سیاست خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، محمدامین ناصح، دانش‌آموختۀ پیشین دانشگاه علامه طباطبایی و عضو هیئت علمی دانشگاه بیرجند: خبر تلخ درگذشت استاد فقید دکتر منوچهر حقیقی؛ عضو هیأت علمی فاضل و پُرسابقۀ دانشکدۀ ادبیات و زبانهای خارجی دانشگاه علامه طباطبایی در غربت، چونان بهمنی سرد بر سر دانش‌آموختگان ده‌ها دورۀ رشتۀ زبان و ادبیات انگلیسی آن دانشگاه در بهمن ماه سال جاری فروربخت و شاگردان پُرتعداد آن استاد نیک‌مرام و دانشور را در غم فقدانش فرو برد.
استاد نیکوخصالی که دروس مهم زیادی چون مکتب‌های ادبی، سیری در تاریخ ادبیات انگلیسی، شعر انگلیسی، رُمان و … با ایشان برای دانشجویان دوره‌های کارشناسی و نیز تحصیلات تکمیلیِ ادبیات انگلیسی ارائه می‌شد و از این رو حق زیادی به گردن دانشجویان این رشته در آن دانشکدۀ نامدار داشت. خداوند ایشان را مورد رحمت واسعۀ خویش قرار دهد که استادی به غایت مبادی آداب، متین، آرام، باشخصیت، مهربان، نظیف و دانادل بود و خاطرات اغلب دانشجویان آن زمان با کلاس‌های آرام و پُربار ایشان در پیوندی عمیق است.
اگر استاد دانشگاه باید شخصیتی الگو، الهام‌بخش و تأثیرگذار برای دانشجویانش باشد، نمونۀ عینی چنین منشی را در زنده‌یاد دکتر منوچهر حقیقی می‌شد سراغ گرفت. مجموعه‌ای از فضائل اخلاقی و انسانی، منظومه‌ای از علم و وقار و خدمت. تمام زندگی ایشان در آموزش و شاگردپروری گذشت. کتاب مکتب‌های ادبی وی که توسط انتشارات همان دانشگاه در دهۀ ۱۳۷۰ به زیور طبع آراسته شد، هنوز هم به عنوان منبعی مرجع و قابل اعتنا مطرح است. آن فقید در همان گرایش، سابقۀ همکاری با استادان بنامی چون دکتر سعید ارباب شیرانی و دکتر آذر نفیسی را داشت و مجموعاً سطح علمی مقبولی را برای آن شاخه دانشگاهی در آن دانشکده فراهم آورده بودند. وجود ایشان از برکات دانشگاه بود. دریغ که در آن زمان امکانات سمعی و بصری به گونة امروز سهل‌الوصول و دراختیار نبود که بتوان این کلاس‌های درس کم‌نظیر و ارزنده را ضبط و ثبت نمود تا سلوک یک استاد سلیم‌النفس را که حتی شیوۀ گام برداشتن و راه رفتن او نیز متمایز و انحصاری بود، به تصویر کشد.
آری، دانشگاه محفل انسان‌های علاقه‌مند، عاشق، خدمتگزار و مطلع است. این نهاد آموزشی مکتبی است که باید انسان پرورش دهد و فضایل انسانی در آن ظهور و نمود پیدا کند. سئوال اینجاست که آیا این کانون مترقی در دهه‌های اخیر توانسته است انگیزه‌های دانشجویان را به سمت‌وسوی کمال مطلوب هدایت کند؟
بسیاری در این باره معتقدند در سنوات اخیر، دانشگاه‌ها از حیث کمّی با پیشرفت مواجه بوده و رشته‌های جدید پایه‌گذاری شده است ولی در حیطه‌های کیفی، اخلاقی و انگیزشی پیشرفتی در کار نبوده یا بعضاً شاهد انحراف از معیار بوده‌ایم.
دریغ که امروز در سالن‌ها یا راهروهای آن دانشکده نامدار که روزگاری محل رفت و آمد بزرگانی چون سیروس شمیسا، میرجلال‌الدین کزاری، اصغر دادبه، سعید حمیدیان، محمود عبادیان، سعید ارباب شیرانی، آذر نفیسی، سعید نجفی اسداللهی، محمد دبیرمقدم، کورش صفوی و … بود حتی عکسی از آن ستارگان برای تجلیل و معرفی ایشان به نسل بعد نداریم تا چه رسد به تدوین و نشر ارج‌نامه‌ای برای ایشان به اهتمام انتشارات آن دانشگاه.
سوگندنامه سقراط پس از چند هزار سال در همه محافل علمی و دانشگاهی موضوعیت دارد زیرا جوهره‌ای از ایمان و بابی از خدمت به انسانیت دارد که نمی‌شود آن را انکار کرد. تأکید این مقال بر سیره علمی و آموزشی و حرفه‌ای استادان پیش‌کسوتی چون دکتر منوچهر حقیقی است. انتظار این است که نسل جدید هم با همان مسئولیت‌شناسی استادان قدیم رفتار کند و از این اسوه‌های معنوی، الگو گرفته و به آنها اقتدا کند. باید سیره و سلوک آنان را زنده نگه‌داشت. این‌ها آداب دانشگاهی است. تعریف اینجانب از دانشگاه، جایی است که استادانش شبیه مصادیق مزبور باشند. این عاشقان علم و اسوه‌های خدمت، همیشه و با اشتیاق در دانشگاه حاضر بوده و عمر و سلامت خود را وقف راهنمایی و تعالی دانشجویان کرده‌اند.
دانشگاه علامه طباطبایی مجموعه‌ای از چند مدرسة عالی پیش انقلاب است که به هم محلق شده‌اند و دانشکده ادبیات آن نیز در ساختار مدرسة عالی ترجمة قدیم سامان یافته است و لذا حدود ۶۰ سال قدمت دارد و اینک در جایگاه معتبرترین دانشگاه علوم انسانی کشور و انتخاب نخست اغلب دانشجویان تحصیلات تکمیلی محسوب می‌شود و دارای ظرفیت‌های علمی زیادی است و از این رو سالانه جمع زیادی از جوانان متقاضی کنکورهای کشور، آرزو پذیرفته شدن و تحصیل در دانشگاه علامه طباطبایی را دارند.
لذا این دانشگاه میراث گران‌بهای تاریخ معاصر و عصاره‌ای از فضیلت‌های ملی است. برای دستاوردهای آن رنج‌ها برده شده و خون‌دل‌ها خورده شده و عمرهای گرانباری صرف شده است. همه دانشگاهیانی که مسئولیت دارند، به قدر وسع خود باید مترصد حفظ و تعالی آن دستاوردها باشند. بزرگداشت استادان نامدار و مدیران خدوم، ترویج سیره و سلوک زندگی آنها تلقی شده و این قبیل حق‌شناسی‌ها و قدردانی‌های انسانی، آغازگر فرهنگ‌سازی در دانشگاهی با آرمان «تمدن‌سازی» است.
دکتر منوچهر حقیقی استاد دانشگاه علامه طباطبایی ۸ بهمن ۱۴۰۳ در آمریکا درگذشت. وی در طول ۴۰ سال فعالیت فرهنگی خود به تالیف کتاب‌ها و مقالات متعددی در زمینه ادبیات و ترجمه پرداخت. از تالیفات وی می‌توان به کتاب «مکتب‌های ادبی» ، «درآمدی بر ادبیات» ، و and the Iranians in English literature of the 16th, 17th and 18th centuries اشاره کرد. از جمله مقالات او نیز می‌توان از «مفاهیم واقع گرایی در ادبیات» ، «شعر مدرن و تفکر علمی» ، «ظهور و افول مکتب‌های ادبی» ، و Supra-lingual aspects of literary translation نام برد. وی افزون بر تدریس و پژوهش مدتی ریاست دانشکده ادبیات فارسی و زبانهای خارجی را نیز بر عهده داشت.
نظر شما