سرویس استان های خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا): برگزاری نشست‌های ادبی در اشاعه فرهنگ و ادب نقش مهمی دارند و سبب پویایی جامعه فرهنگی و همچنین علاقه‌مند شدن جوانان به فرهنگ کهن ایران می‌شود.
نشست‌های «نامه باستان» مدتی است که با ابتکار ندا خوینی در قزوین برگزار می‌شود و به موضوع اسطوره در متون کهن و تاریخ ایران می‌پردازد. با این بانوی اسطوره پژوه به گفت و گو نشستیم.
-در ابتدا بگویید ایده برگزاری نشست‌های اسطوره‌شناسی از کجا آمد؟
سال ۱۳۹۶ پروپوزالی برای حوزه هنری آماده کردم. هدفم از آماده کردن این پروپوزال بررسی شخصیت‌های اساطیری شاهنامه بود. عنوان این کارگاه‌ها شد «قهرمانان شاهنامه از کجا می آیند؟»که در واقع شاهنامه پژوهی با رویکرد اسطوره شناسی بود و بسیار مورد توجه و استقبال مخاطبان به ویژه نسل جوان قرار گرفت.
در این کارگاه‌ها و نشست‌ها علاوه بر داستان‌های شاهنامه، پیرنگ اساطیری آن‌ها مورد بررسی قرار گرفت و همزمان بررسی اساطیری شاهنامه در صداوسیمای استان قزوین هم کلید خورد و نشست‌هایی با عنوان «اسطوره و سینما» برگزار شد که ماحصل همه این برنامه‌ها شروع نوشتن کتاب «از اسطوره تا سینما» را رقم زد.
-این نشست‌ها با چه هدفی برگزار می‌شود؟
هدف این نشست‌ها که در حال حاضر با نام «نامه باستان» برگزار می‌شود آشنا کردن مخاطبان با فرهنگ، هویت، باورها، اعتقادات و آیین‌های ایرانی است که در داستان‌های متون کهن مخصوصاً شاهنامه نهفته است. بررسی اساطیر ما را با گذشته انسان هومو ساپینس (انسان خردمند) آشنا می‌کند و سبب می‌شود راجع به قدم‌های انسان در راه تمدن سازی و حماسه که با مراقبت از تمدن ساخته شده است، بیشتر بدانیم.
در ضمن این نشست‌ها مخاطبان را ترغیب می‌کند تا بیشتر و بیشتر بدانند و جستجوی بی‌پایانی را برای دانستن بیشتر آغاز کنند.
-مخاطب شما در این نشست‌ها بیشتر چه افرادی هستند؟
مخاطب نشست‌های نامه باستان بیشتر جوانان هستند که علاقه‌ای زیادی به دانستن شکل گیری تمدن ایران و اساطیر آن دارند. البته شاهنامه به علت اقبال عام همیشه مخاطبان زیادی داشته و این مجال به من کمک می‌کند تا با استفاده از این علاقه، فرهنگ و تمدن و اساطیر ایران را معرفی کنم.
-در زندگی امروز اسطوره و شناخت اسطوره چه اهمیتی دارد؟
انسان هرگز از نیاز به اسطوره رها نخواهد شد. در دوران معاصر که علم فراگیر شده و پیشرفت بشر بسیاری از مشکلات را مرتفع کرده است انسان بی‌نیاز از اسطوره نیست و علم به عنوان ابزار نقش اسطوره را بازی می‌کند که انسان با تکیه بر آن می‌تواند آسوده‌تر بیاندیشد و خاطر آرامتر داشته باشد.
دقیقاً مثل انسان اولیه که در کنار ابزار سازی، داستان‌های مینوی و قدسی از ایزدان را می‌ساخت تا در شرایط ناساز طبیعی، با اندیشه‌اش و با تکیه بر این داستان‌ها بتواند از شرایط نامساعد عبور کند.
-متاسفانه نسل امروز با بسیاری از هویت‌ها از جمله اسطوره بیگانه است؛ چه راهکاری برای این موضوع پیشنهاد می‌کنید و این بیگانگی چه آسیب‌هایی را به جامعه و هویت ایرانی وارد کرده است؟
به نظرم جامعه امروز ما به مطالعه و پژوهش و جستجو بسیار بی اعتناست. همین کم دانستن و کم خواندن سبب بسیاری از مشکلات است. جامعه‌ای که اساطیر و قهرمانانش را نشناسد در واقع با هویت خود بیگانه است. اساطیر ما بخشی از هویت ما را را تشکیل می‌دهند و ما را با باورها، اخلاقیات، آیین‌ها، رسوم و… آشنا می‌کنند. تاکید بر روی خرد در اساطیر ایران و شاهنامه که جولانگاه اساطیر ایران است برای ما پیامی دارد و می‌گوید تمدن بزرگ با دانش و خرد نیاکان ما ساخته شده است.
به نظرم برگزاری این گونه نشست‌ها و کارگاه‌های آکادمیک و علمی و پرداختن رسانه‌ها به این موضوع می‌تواند آگاهی و علاقه مخاطب را بیشتر نماید.
-در مورد روند برگزاری نشست‌ها توضیح دهید و بگویید موضوعات بر چه اساسی انتخاب می‌شوند؟
روند برگزاری نشست‌ها کاملاً علمی و با زیرساخت‌های پژوهشی به پیش می‌رود.نشست‌ها یک هفته در میان برگزار می‌شود.انتخاب موضوع بر طبق موتیف‌ها و نمادهای پرتکرار متون مثل دیو و پری و اژدها و امشاسپندان و… انجام می‌شود. اگر موضوعی در افکار عمومی مرتبط با اساطیر باشد که پرتکرار است نشست «نامه باستان» به آن می‌پردازد.در این نشست‌ها موضوعات از جنبه علمی مورد بررسی قرار می‌گیرد و بعد پرسش و پاسخ انجام می‌شود.البته اگر موضوعی پیچیدگی بیشتر داشته باشد در دو یا چند جلسه بررسی می‌شود.
-استقبال مخاطبان رضایت بخش است؟
بیشتر مخاطبان نشست‌های «نامه باستان» جوانان هستند که با توجه به برگزاری بیش از ۹ جلسه تعداد مخاطبان در حال افزایش است.
امیدوارم که تعداد این نشست‌ها و مخاطبان دانایی و آگاهی افزایش یابد. به نظر می‌رسد قزوین برای سر و سامان دادن به نشست‌های ادبی از این دست نیاز به یک خانه ادبیات دارد. ما تلاش خودمان را برای ایجاد این خانه خواهیم کرد و امید است که به زودی شاهد تاسیس خانه ادبیات قزوین باشیم. این خانه می تواند سطح هنر نویسندگی و شاعری و پژوهش را در قزوین ارتقا دهد.
-در پایان چند کتاب خوب با موضوع اسطوره به مخاطبان خبرگزاری کتاب معرفی کنید.
کتاب «پژوهشی در اساطیر ایران» تالیف مهرداد بهار، کتاب «تاریخ اساطیری ایران» نوشته استاد ژاله آموزگار و کتاب «شناخت اساطیر ایران» نوشته دکتر جان هینلز با ترجمه ژاله آموزگار و احمد تفضلی از جمله کتاب‌های بسیار خوب در این زمینه هستند که می‌توانند برای مخاطبان مفید باشند.
نظر شما