به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب (ایبنا) در نیشابور، پیکر محمدعلی اسلامی ندوشن امروز پنجشنبه در باغ مشاهیر نیشابور در خاک آرام گرفت تا خاکِ این کهن‌شهر را ارزشمندتر کند. از دقایق آغازین صبح آرامگاه خیام رفته‌رفته آکنده از سیل مشتاقان و دلباختگان او شد. همه آمده‌اند تا با اشکی در چشم و بغضی در گلو پرکشیدنِ سیمرغ از «ندوشن» به «نیشابور» را به نظاره بنشینند تا آخرین دیدارها را با فرزند ایران، این ادیب و متفکر بزرگ داشته باشند.

مسیر آرامگاه خیام تا عطار با هم‌خوانی سرود «ای ایران» رنگ و بو گرفت، وقتی این سرود به مصرعِ «دور از تو نیست اندیشه‌ام» رسید، گویی این مصرع همان ترجمانِ یک قرن فعالیت قلمی اسلامی ندوشن بود چرا که چشم‌های همه را خیس کرد، او جز برای ایران نخواست و ننوشت، وفادار به ایران و مردمش بود و ماند.

پس از رسیدن پیکر او به جایگاهِ ابدی‌اش، اصغر دادبه، چهره ماندگار و برجسته ادبیات عرفانی و فلسفه اسلامی ضمن اشاره به شعری از خواجه شیراز، مخاطبِ این شعر را با توجه به شمولِ معنایی آن «ایران» دانست و اظهار کرد: این شعر تمام دغدغه دکتر اسلامی ندوشن، این ایران‌دوستِ بزرگ را می‌تواند بیان کند:

جز آستان توام در جهان پناهی نیست.. سرِ مرا به جز این در، حواله گاهی نیست
عدو چو تیغ کشد، من سپر بیندازم… که تیغِ ما به جز از ناله‌ای و آهی نیست
چرا ز کوی خرابات روی برتابم.. کز این بِه‌اَم، به جهان هیچ رسم و راهی نیست
زمانه گر بزند آتشم به خرمنِ عمر… گو بسوز که بر من به برگ کاهی نیست
غلام نرگسِ جَماش آن سَهی سَروم..که از شرابِ غرورش به کس نگاهی نیست

مباش در پی آزار و هر چه خواهی کن…که در شریعتِ ما غیر از این گناهی نیست

 

مدیر گروه زبان و ادبیات فارسی در دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی عنوان کرد: این حکمت عملی ایران است، بی‌آزاری در جایی به تفسیر در خصوص این شعر که «مباش در پی آزار و هرچه خواهی کن که در شریعت ما غیر از این گناهی نیست». چندی قبل فردی در خصوص دکتر ندوشن گفته بود که چرا ایشان که اینقدر از ایران می‌گفت، خودش خارج از کشور زندگی می‌کرد. متاسفانه ما همواره زود داوری می‌کنیم.

این چهره ماندگار ادبیات عرفانی در جواب بدخواهان او گفت: دکتر ندوشن برای دیدار فرزندانش به خارج از کشور می‌رفت و هربار در چند دانشگاه از ایران و ایرانی سخن می‌گفت، اما بار آخر طبیب‌اش اجازه نداد طولانی مدت سوار هواپیما شود، برای همین چند سال طول کشید و سرنوشت‌اش این طور رقم خورد، لذا او بقیه عمر را اینجا نفس کشید و رنج کشید و دیگر هیچ.

اصغر دادبه ادامه داد: من حامل سلامِ همشهریانِ دکتر ندوشن و خودم به اهالی نیشابور هستم و این امانت را به شما می‌سپارم، اگربه قول نظامی «همه عالم تن است و ایران دل» اما یزدِ ما در وسطِ کویر دلِ ایران است که از چند سرچشمه، فرهنگ گرفته. یک از خراسان بزرگ که بعد از اسلام فرهنگ و شعر ما بی مبالغه در اینجا دوباره قد راست کرد.

این استاد برجسته فلسفه اسلامی و ادبیات عرفانی ادامه داد: بعد از آن یزد من و یزدِ دکتر اسلامی ندوشن بود که فرهنگی از باستان داشت که همه در کنار هم آسوده زندگی می‌کردیم. درب خانه‌هایمان را نمی‌بستیم و زندان نداشتیم، من تکثر دینی را در این شهر دیدم.

دادبه گفت: سومین سرچشمه از فارس بود که با دو قنات مادی و معنوی که بزرگان و مفاخر ما هستند تمدن ساخت و اسلامی ندوشن یکی از گل‌های سرسبد همین قنات‌های معنوی بود که در کودکی به قول خودش سعدی خواند و سعدی آغاز او بود، در نوجوانی فردوسی خواند و این‌چنین با فردوسی می‌آمیزد.

وی افزود: سعدی از فارس و فردوسی از خراسان. اسلامی ندوشن اگر به تعبیر ابن‌سینا، خودش را در لحظاتی از خاطر برده باشد، «ایران» را هرگز از یاد نبرد در آخرین ویدئویی که از او پخش شد هم ذهنش آکنده از ایران و خاکِ سرشار از فرهنگش بود چراکه با آن حالِ نزار و نحیف گفت «ایران هیچوقت تنها نیست».

پس از آن حق شناس، نماینده قانونی خانواده اسلامی ندوشن خطاب به حجت الاسلام سید قاسم یعقوبی، امام جمعه نیشابور گفت: امام جمعه ندوشن، آیت‌الله جوادی گفتند وقتی دکتر محمدعلی اسلامی ندوشن برای تحصیلات رفته بودند، هرگاه مادرشان می‌خواستند چیزی برای ایشان بفرستند یک سید را پیدا می‌کردند تا آن سوغات با دست آن سید متبرک شود.

وی افزود: ندوشن را بشناسید و بعد او را قضاوت‌کنید، او فرزند راستینِ ایران بوده است.

به گزارش ایبنا؛ در باغ مشاهیر فریدون گرایلی، یغمای نیشابوری، پهلوان یعقوبعلی شورورزی، پرویز مشکاتیان و مشاهیر دیگری نیز به خاک سپرده شده‌اند.

شایان ذکر است اسلامی ندوشن سه‌شنبه ۶ اردیبهشت ۱۴۰۱ در سن ۹۷ سالگی در کانادا به علت کهولت بدرود حیات گفت اما خانواده پیکرش را همان‌جا به امانت به خاک سپردند تا در فرصت مناسب، طبق وصیت خودش به ایران برگردد و در نیشابور در جوار آرامگاه عطار و خیام آرام گیرد. هرچند زادگاهش یزد بود و از ندوشن برخاسته بود.