سرویس استان‌های خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا): مستندات تاریخی نقش بی‌بدیلی در حفظ و حراست از رویدادهای تاریخی را دارند و این مهم بر کسی پوشیده نیست. اگر یک کشور یا علاقه‌مندان به یک آئین و مرام خاص اتفاقات آن آئین را روایت نکنند، بی‌تردید دیگران آن را برای آینده روایت خواهند کرد و ای‌بسا آنگونه که خود می‌خواهند، تاریخ را ثبت کنند. بنابراین نقش ثبت تاریخ توسط افراد نزدیک و وابسته به آن رویداد تاریخی از اهمیت بسزایی برخوردار است و می‌تواند جلوی تحریف و انحراف را بگیرد.
 
در این میان نقش کتاب در نقل صحیح وقایع تاریخی، نقشی بی‌بدیل است و از دیرباز این اتفاق در دو قطب مثبت و منفی آن رقم خورده است، و نتایج آن پیش‌روی ما قرار دارد.
 
از جمله مسائلی که توانست موضوع مهم اربعین را حفظ و مصون کند، نقل مهم نقل تاریخی - دینی این مسئله است. بی‌راه نیست اگر بگوییم آئین اربعین مرهون نقل مطالب مهم تاریخی و دینی است. درباره این موضوع، اهمیت زیارت امام‌حسین(ع)، جایگاه پیاده‌روی اربعین و اهتمام به این موضوعات در روایات اهل‌بیت(ع) با حجت‌الاسلام محسن اکبری شاهرودی استاد سطوح عالی حوزه علمیه قم و پژوهشگر عرضه دین گفت‌وگو کردیم.
 
- نقش کتاب در نقل صحیح وقایع تاریخی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
 
آغاز شروع شور و شعور پیاده‌روی عظیم اربعین مرهون نقل مطالب مهم تاریخی و دینی درباره اهمیت زیارت امام حسین(ع) و نیز اهمیت زیارت اربعین و پیاده‌روی در این مسیر و بیان وقایع تاریخی اربعین است. از این منظر نقل صحیح وقایع بی‌تردید می‌تواند نقش مهمی را ایفا کند.
 
ببینید کتاب‌های روایی ما پر است از احادیثی که بر اهمیت زیارت امام حسین(ع) دلالت می‌کند؛ مثل روایتی که می‌فرماید: مَنْ أَرَادَ اللَّهُ بِهِ الْخَیْرَ قَذَفَ فِی قَلْبِهِ حُبَّ الْحُسَیْنِ(ع) وَ حُبَّ زِیَارَتِهِ؛ هر کسی که خداوند خیرش را بخواهد، دوستی امام حسین(ع)  و دوستی زیارتش را در قلب او می‌اندازد یا روایت دیگری که در کتاب‌های حدیثی شیعه آمده است: مَا مِنْ أَحَدٍ یَوْمَ الْقِیَامَةِ إِلَّا وَ هُوَ یَتَمَنَّى أَنَّهُ زَارَ الْحُسَیْنَ بْنَ عَلِیٍّ لَمَّا یَرَی لِمَا یُصْنَعُ بِزُوَّارِ الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیٍّ مِنْ کَرَامَتِهِمْ عَلَی اللَّهِ؛ یعنی هیچ کسی نیست در روز قیامت مگر اینکه آرزو می‌کند ای کاش امام حسین(ع) را زیارت کرده بودم آن هنگامی که می‌بیند که با زوّار امام حسین علیه السلام چه می‌کنند، و چقدر نزد خداوند مورد کرامت واقع می‌شوند.
 
این کتاب‌ها هستند که احادیث پیامبر و اهل‌بیت(ع) را نسل به نسل به ما می‌رسانند، و اگر این روایات در آثار روایی نبود چطور مردم از فضل زیارت حضرت سیدالشهدا(ع) مطلع می‌شدند و این‌طور در طول سال سر از پا نشناخته، کربلا را لبریز از جمعیت می‌کردند؟!
 
-روایت‌هایی که بیان فرمودید درباره اصل زیارت بود، آیا روایتی درباره زیارت اربعین داریم؟
 
روایات بسیاری در فضل اصل زیارت حضرت وارد شده است، که دو نمونه را در بالا ذکر کردیم؛ امّا در خصوص زیارت اربعین، نیز روایاتی داریم در فضل زیارت آن؛ مثل روایتی که در کتب حدیثی ما آمده است و زیارت اربعین را از علامات مؤمن دانسته: «عَلَامَاتُ الْمُؤْمِنِ خَمْسٌ: صَلَاةُ الإحدی والْخَمْسِینَ وَزِیارَةُ الْأَرْبَعِینَ وَالتَّخَتُّمُ فِی الْیمِینِ وَتَعْفِیرُ الْجَبِینِ وَالْجَهْرُ بِبِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیم» یعنی نشانه‌های مؤمن پنج چیز است: 51 رکعت نماز واجب و مستحب؛ زیارت اربعین؛ انگشتر به دست راست کردن؛ پیشانی بر خاک نهادن و بلند گفتن بسم الله الرحمن الرحیم.
 
- بر ثواب پیاده رفتن برای زیارت حضرت سیدالشهد (ع) در این روایت‌ها تاکید شده است؟
 
بله. در مرحله سوم، آثار و کتب احادیث شیعه، روایات بسیاری در فضیلت پیاده‌روی برای زیارت حضرت اباعبدالله‌الحسین(ع) نقل کرده‌اند. از جمله اینکه فرمودند:  مَنْ أَتَی الْحُسَینَ علیه السلام مَاشِیاً کتَبَ اللَّهُ لَهُ بِکلِّ خُطْوَةٍ أَلْفَ حَسَنَةٍ وَ مَحَا عَنْهُ أَلْفَ سَیئَةٍ وَ رَفَعَ لَهُ أَلْفَ دَرَجَةٍ ... یعنی هر کسی پیاده به زیارت قبر حسین(ع) برود، خداوند برای هر قدمی هزار حسنه نوشته و هزار گناه از او پاک می کند و رتبه‌اش هزار درجه بالا می رود.
 
-راهپیمایی اربعین چگونه به یک رویداد جهانی تبدیل شد؟
 
وقتی این همه روایات در کتب ما نقل شده؛ اولاً در فضل اصل زیارت حضرت سیدالشهدا(ع) ، ثانیاً در فضل زیارت اربعین و ثالثاً در فضیلت پیاده‌رفتن برای زیارت امام حسین(ع) ؛ مجموع این سه مؤلفه که به واسطه کتب روایی به ما منتقل شده، رویداد جهانی «راهپیمایی اربعین» را می‌سازد که امروز این طور در جهان، مخابره می‌شود و همه را انگشت به دهان و متحیّر کرده است.
 
بنابراین می‌توانیم این کنگره عظیم اربعین حسینی را مدیون کتب روایی بدانیم؟
 
بله. این واقعه عظیم به عبارتی مدیون کتب روایی است که انگیزش و تشویق روایات اهل‌بیت(ع) در آن، موجب به راه افتادن این سیل عظیم جمعیت شده است.
 
راه‌اندازی این رویداد عظیم الهی به برکت کتاب‌های روایی آغاز شد و به اینجا رسید. باید ادامه این رویداد را هم در همین راستا تحلیل و دنبال کرد؛ یعنی نقل همین روایات به طور دقیق و نقل این شور و شعور در طول تاریخ که بر اساس فهم و درک روایات اتفاق افتاده است؛ باید این مسیر را ادامه دهد.
 
-با توجه به توضیحاتی که به آن اشاره کردید، نقش اهل قلم و نویسندگان را در این زمینه چگونه ارزیابی می‌کنید؟
 
نقش نویسندگان و اهالی قلم در ادامه این رویداد به خوبی روشن است. اهل قلم با زبان‌های مختلف و قالب‌های گوناگون باید وارد میدان شوند؛ هم آن روایات معتبر را باز نقل و باز نشر کنند و هم اتفاقات این رویداد عظیم سالانه را در قالب کلمات در کتاب‌ها نقل کنند تا سال به سال به برکت این آثار مکتوب روایت‌گونه، انگیزه‌ها و تمایل‌ها با معرفت کامل، بیشتر و بیشتر شود و در نتیجه، این رویداد، وسیع تر و گسترده‌تر گردد.
 
نتیجه اینکه راهپیمایی بزرگ اربعین به برکت نقل کتاب‌ها آغاز شد و با همان آثار مکتوب متعهد معتبر، ادامه پیدا خواهد کرد و این نویسندگان متعهد خوش ذوق هستند که فرصت طلاییِ نقش‌بازی در این رویداد را مغتنم خواهند شمرد و مردم را در مسیر شور و شعور حسینی(ع)، متحدتر خواهند کرد.