سه‌شنبه ۲۴ مرداد ۱۴۰۲ - ۰۸:۰۴
شاعران بزرگ اردوزبان تحت تأثیر شعر فارسی بوده‌اند

احمد شهریار، شاعر و مترجم پاکستانی گفت: زبان فارسی حتی بر شاعران اردو تأثیر زیادی گذاشته و شاعرانی مانند میر تقی میر، میرزا رفیع سودا، حیدرعلی آتش، امام بخش ناسخ، غالب دهلوی و اقبال لاهوری همه در اشعارشان از زبان فارسی تأثیر پذیرفته‌اند.

احمد شهریار در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) با تاکید بر اینکه ایران را به‌دلیل حافظ، سعدی، مولانا، فردوسی و خیام می‌شناسند، عنوان کرد: بسیاری از شاعران ایرانی مثل عرفی شیرازی، نظیری نیشابوری، طالب آملی، کلیم کاشانی و دیگران در مقطعی از تاریخ به شبه قاره سفر کردند و با حضور این بزرگواران و شعرا بود که یک سبک جدید و جداگانه‌ای که به نام سبک هندی آنجا پای گرفت و معروف شد.

وی با اشاره به اینکه فارسی زبان اردو را که زبان رسمی و ملی پاکستان است تحت تأثیر قرار داده و  بیش‌از 60 درصد این زبان از فارسی گرفته شده، گفت: برخی زبان اردو را دختر زبان فارسی می‌دانند و شاعرانی مانند میر تقی میر، میرزا رفیع سودا، حیدرعلی آتش، امام بخش ناسخ، غالب دهلوی و اقبال لاهوری همه در اشعارشان از زبان فارسی تأثیر پذیرفته‌اند. درواقع اساس و پایه شعر این شاعران همان شعر فارسی بوده است.  

شهریار درباره جایگاه فعلی زبان فارسی در پاکستان عنوان کرد: اردو زبان رسمی کشور و زبان رسمی مردم پاکستان است. زبان فارسی یک دوره طلایی را در این منطقه گذرانده است ولی متأسفانه آن جایگاه قبلی و قدیمی خودش را از دست داده است.

مترجم کتاب «گل‌های بنفشه» شامل داستان‌های کوتاه منتخب زنان ایرانی با تاکید بر ضرورت افزایش ارتباط فرهنگی میان ایران و پاکستان گفت:  وقتی خبر انتشار این کتاب در پاکستان منتشر شد خیلی از دوستان با من تماس گرفتند و تعجب کردند ‌که در ایران خانم‌ها داستان می‌نویسند و شعر می‌گویند. این یک فاجعه است که یک کشور در همسایگی ایران باشد ولی از همسایه خودش بی‌اطلاع بماند و نداند که در ایران بعد از انقلاب اسلامی چه می‌گذرد و چه خبری است؟

مترجم رمان‌های «روی ماه خداوند را ببوس» و «من او» افزود: اگر کتاب‌های ارزشمند نویسندگان و ناشران ایرانی به زبان اردو ترجمه شود با استقبال پاکستانی‌ها همراه خواهد بود.

شهریار با اشاره به اینکه تاکنون دو مجموعه شعر فارسی از وی منتشر شده است، درباره «قرار بی‌قراری» توضیح داد: در این مجموعه حدود 50 قطعه شعر آمده‌است که در موضوعات مختلف مذهبی هستند و مجموعه طوری دسته‌بندی شده‌ که اول با شعر مناجات و شعر توحیدی شروع می‌شود، بعد شعرهای درمورد قرآن کریم آورده شده‌اند، بعد شعرهایی که به حضرت رسول (ص) تقدیم شده‌اند و بعد به حضرت امیرالمؤمنین (ع) و بعد شعرهایی فاطمی آورده شده‌اند و معصوم به معصوم ادامه دارند تا آخرین شعرهایی که به حضرت حجت (عج) تقدیم شده‌اند:
 بگیر کلک درختان را، بگیر جوهر دریا را
به نام حضرت حق بنویس صفات حضرت زهرا را
صفات نور ازل انشا، صفات حور بشر سیما
صفات سادگی مطلق، صفات عمق معمّا را
صفات معجزۀ داور، صفات عصمت پیغمبر
صفات آینۀ حیدر، صفات نور هویدا را
به رنگ‌زار خیال تو همیشه دامن گل، خالی‌ست
ز بویِ منعِ پرافشانی صدای بلبل شیدا را
و ذرّه ذرّه درگاهت که باغ رویش آیینه‌ست
گرفته است به حیرانی ز دیده اذن تماشا را
به آتش نفسم، عمری‌ست که خاک سوخته‌ام قمری‌ست
که نقش پای کدامین سرو شدست طوق گلو، ما را؟
محمّد و علی و آل‌اش خدای فاطمه را خواندند
خدای آن شرف‌الابناء، خدای«امّ ابیها» را
خدا کسی است که از زهرا هزار معجزه می‌سازد
به طور، مظهر حق دیدند؛ به نیل، ناجی موسا را
رخ تو مصدر «والشمس» است، و چشم تو بدل از «واللیل»
کنار مِهر تماشا کن فصاحت شب یلدا را...

وی عنوان کرد: سال‌هاست تقریبا هر روز شعری از بزرگان از جمله بیدل، حافظ و سعدی می‌خوانم و یکی دو بیت هم می‌نویسم. شعرِ آیینی دایره‌ گسترده‌ای دارد و تنها به اشعاری که در مدح و مرثیه ائمه اطهار (ع) باشند، خلاصه نمی‌شود. از این رو باید گفت که درصد شعرِ آیینی در ادبیات ما بیشتر از هرگونه شعر دیگر است. شعرهای دفاع مقدس و اشعارِ مدافعانِ حرم که محور و مرکز این‌گونه شعرها حرم حضرت زینب (س) است، آن را در محدوده‌ شعرآیینی قرار می‌دهد. با این تعریف تعداد شعر غیرآیینی بسیار کمتر خواهند شد و تنها اشعاری را می‌توان غیرآیینی نامید که از مفاهیم ارزشمند تهی باشد.

 شهریار به رشد شعر آیینی فارسی پس از پیروزی انقلاب اسلامی اشاره کرد و گفت: پس از پیروزی انقلاب اسلامی، تعداد این اشعار رشد جهشی داشته و انبوهی از اشعار آیینی در شعر فارسی اضافه شده است. شاعران جوان امروز شعرهای بسیار فاخر و ارزشمندی را در زمینه شعر آیینی خلق کرده‌اند. امروز شاعران بسیار توانمند شعر آیینی در ایران هستند که آثار بسیار ارزشمندی دارند و از طرفِ دیگر، ما در زبان اردو در زمینه مدح و مرثیه ائمه اطهار (ع) شاعرانِ بسیار نام‌آور داریم، مانند میر ببر علی انیس که بیش از 200 مرثیه نوشته و اغلب مرثیه‌هایش به سبک مربع ترکیب هستند و هر مرثیه حداقل 35 بیت دارد. شاعر همعصر دیگرِ میر انیس، میرزا دبیر است که وی نیز مرثیه‌های فراوانی درباره واقعه عاشورا دارد و قبل و بعد از این دو انبوهی از شاعران دیگر نیز هستند که همین راه را ادامه داده‌اند و اگر این آثار برای جامعه مذهبی و ادبی ایران به زبان فارسی ترجمه بشود، برای مخاطبان جالب خواهند بود.
 
 

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها