به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، طی سال‌های اخیر به دنبال شیوع کویید 19 چرخ‌های اقتصاد در جهان و ایران به کندی می‌چرخد، بسیاری از دست‌اندرکاران حوزه‌های مختلف مجبور به تعطیل کسب و کار خود شده‌اند یا اینکه به سختی در حرفه خود به حیات ادامه می‌دهند.
 
با توجه به اینکه صنعت نشر در کشور ما بیش از اینکه یک حرفه اقتصادی درنظر گرفته شود، بیشتر جنبه فرهنگی دارد و گردش مالی بالایی ندارد، اهالی این حوزه با مشکلات جدی طی این دو سال روبرو شده‌اند و در تولید کتاب‌های جدید با موانع مالی زیادی دست و پنجه نرم می‌کنند.
 
اما شرکت شهرآیین در پلتفرم دی‌جی‌شهر به تازگی شرایطی مهیا ساخته که امکان تولید اقساطی کتاب را برای ناشران فراهم کرده است. این موضوع بهانه‌ای شد تا با محمدمهدی تینای تهرانی، معاون تبلیغات شرکت شهرآیین به گفت‌وگو بنشینیم و درباره شرایط و ویژگی‌های این طرح بیشتر بدانیم. او در این مصاحبه با ترسیم فضای کنونی صنعت نشر به معرفی و چیستی اجرای این طرح پرداخت.

متوجه شدیم که پلتفرم دی‌جی شهر تسهیلاتی را برای تولید کتاب از سوی ناشران درنظر گرفته است و به عنوان خرید اقساطی خدمات تولید کتاب معرفی شده. عملکرد این پلتفرم چگونه است؟
این خدمات اقساطی برای اولین بار در ایران بر خلاف موارد موجود که از یک سال تا 3 سال امکان تقسیط کالا را دارند، در یک بازه حداکثر پنج ساله دریافت می‌شود و پلتفرم دی‌جی شهر خدماتی تا 120 میلیون تومان را به‌صورت اقساطی ارائه کرده است. ﺑﺎ اﻣﮑﺎن ﻓﺮاﻫﻢ ﺷﺪه ﺑﻪ ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪ ﺑﺎﻧﮏ ﺷﻬﺮ و از ﻃﺮﯾﻖ ﭘﻠﺘﻔﺮم دي‌ﺟﯽ ﺷﻬﺮ، ﺑﺮاي اوﻟﯿﻦ ﺑﺎر اﻣﮑﺎن ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﺘﺎب ﺑه‌ﺼﻮرت ﭼﺎپ دﯾﺠﯿﺘﺎل یا افست ﺑﺎ ﺗﺴﻬﯿﻼت اﻗﺴﺎط ﺑﻠﻨﺪ ﻣﺪت (ﺗﺎ 60 ﻣﺎه) در ﺧﺪﻣﺖ ﻧﺎﺷﺮان ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. فعالان ﺣﻮزه ﻧﺸﺮ ﺑﺎ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﺤﺼﻮﻻت در ﺗﻨﻮع ﮐﺘﺎب رﻗﻌﯽ، وزﯾﺮي و رﺣﻠﯽ در ﺳﺎﯾﺖ دي‌ﺟﯽ ﺷﻬﺮ ﻣﯽ‌ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻋﻨﺎوﯾﻦ ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﺧﻮد را ﺑه‌‌صورت ﮐﺎﻣﻞ؛ ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ ﮐﺎﻏﺬ و ﻣﻮاد ﻣﺼﺮﻓﯽ ﻻزم از طریق تامین کننده طرف قرارداد دی‌جی شهر ﺗﻮﻟﯿﺪ و درﯾﺎﻓﺖ و رواﻧﻪ ﺑﺎزار کرده و ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺗﻮﻟﯿﺪ را در اﻗﺴﺎط ﺗﺎ ﭘﻨﺞ ﺳﺎل ﺑﻪ ﺑﺎﻧﮏ ﺷﻬﺮ ﭘﺮداﺧﺖ کنند.
 
مزایای دریافت محصولات اقساطی کتاب از طریق سایت دی‌جی شهر نسبت به دریافت یک وام بانکی عادی چیست؟
دارا بودن حساب‌های بانک شهر در سال‌های گذشته و شرکت ناشران در نمایشگاه‌های حضوری فروش کتاب شهر آفتاب با استفاده از دستگاه‌های کارتخوان بانک شهر، خود زمینه مناسبی برای سهولت در دریافت این تسهیلات است. همچنین با هماهنگی ایجاد شده توسط پلتفرم دی‌جی شهر به‌عنوان ﺗﺴﻬﯿﻞ‌ﮔﺮ و ﺗﺄﻣﯿﻦ‌ﮐﻨﻨﺪه ﻣﺎﻟﯽ ﺑﺮاي ﺧﺪﻣﺎت تبلیغاتی این سهولت را ایجاد کرده که با انتخاب محصول مورد نظر در سایت و تکمیل سبد خرید و بارگذاری مستندات هویتی توسط ناشر در وب‌سایت و ارجاع پیش فاکتور خرید توسط دی‌جی شهر به شعبه عامل مورد نظر در بانک شهر در هنگام مراجعه ناشران به شعبه بانک، هماهنگی‌ها از قبل انجام شده و مسئولان تسهیلات شعبه بانک در جریان موضوع و مراجعه خریدار قرار دارند و فرایند اجرایی بسیار سهل‌تر از حالت عادی صورت می‌پذیرد.
 
این ایده چطور شکل گرفت؟
همواره یکی از دغدغه‌های اصلی اهالی نشر و کتاب، تامین منابع مالی لازم برای تولید کتاب و توسعه فرهنگی بوده و با تحولات چند سال گذشته؛ ازجمله تحریم‌های همه‌جانبه و مشکلات ناشی از نقل و انتقال بین‌المللی پول، این دغدغه عمیق‌تر و ریشه‌دارتر شده است. طبیعتا به‌غیر از منابع لازم برای تولید محتوا و ویرایش محتوای لازم برای تولید کتاب، هزینه‌های دیگری نیز بر مراحل تولید کتاب مثل کاغذ و مقوا و مواد مصرفی مترتب است و این مشکل اصلی نشر در روزهای کنونی به‌شمار می‌آید.
 
فکر می‌کنید فرایند دیجیتالی شدن و تولید کتاب دیجیتال چه تاثیری در این عرصه داشته است؟
با وجود توسعه فناوری و روند روبه گسترش کتاب‌های الکترونیک طی سال‌های اخیر، کتاب کاغذی همچنان علاقمندان گسترده خود را دارد و پس از یک دوره فراز و نشیب، به‌نظر می‌رسد که هیچگاه نسخ کاغذی کتاب از سبد تقاضا به کنار نخواهد رفت. از طرفی رشد فرهنگی جامعه و گوناگونی سلیقه مخاطب در دوره حاضر، نیاز ایجاد تنوع در محتوا و عناوین کتاب را نمایان‌تر کرده و در نتیجه تولید در شمارگان کمتر با تنوع عناوین نیاز کنونی جامعه فرهنگی به‌شمار می‌آید. در این عرصه نیز فناوری چاپ دیجیتال به کمک نشر آمده است.

هنگامی که برای دانشجویان رشته چاپ و تبلیغات در دانشگاه، سرفصل‌ فناوری‌های چاپ دیجیتال را تشریح می‌کنم، در هر ترم آموزشی آن‌قدر تغییرات این حوزه زیاد است که می‌توان گفت هر فصل یک فناوری و یک دستگاه دیجیتال جدید با تکنولوژی جوهرافشان یا تونر و مرکب به کمک تولید کتاب‌های دیجیتال یا محصولات شخصی‌سازی شده با شمارگان پایین آمده است.
 
به نظر شما افزایش هزینه‌های تولید کتاب در چندسال گذشته چه روندی را طی کرده است؟
با یک نگاه گذرا می‌بینیم که بخش عمده‌ای از هزینه‌های نشر صرف تولید فیزیکی کتاب اعم از کاغذ مصرفی، مقوای جلد و هزینه چاپ و تولید فیزیکی کتاب می‌شود و با افزایشی که در چند سال گذشته در این قسمت به‌وجود آمده، عرصه تولید برای ناشران تنگ‌تر و محدودتر شده است. یک مطالعه در مورد قیمت کاغذ در سه سال گذشته حاکی از افزایشی بالغ بر 250 درصد در پایه قیمت کاغذ از سال 98 تا به حال است و راه‌حل‌های موقتی ارائه شده برای کمک به نشر نیز نتوانسته گره‌ای از این کلاف افزایش هزینه‌ها بگشاید. برخی از انواع مقوای مورد استفاده در کتاب‌ها تا سه برابر در یک بازه سه ساله افزایش قیمت داشته‌اند و ناشران زیادی از تولید محتوای بر زمین مانده خود باز مانده‌اند.
 
تاثیر پاندمی کرونا را در سیکل اقتصادی کتاب چگونه می‌بینید؟
هجوم بیماری کرونا بر جهان و تنگناهای اقتصادی ناچارا سبد خرید خانوار را از سمت اقلام فرهنگی به سمت کالاهای ضروری زندگی سوق داد. در نتیجه فروش کتاب و نقدینگی موجود در نشر را در برهه‌ای از زمان باریک‌تر و کمتر کرد. حال با بهبود شرایط و بازگشت به روال عادی ناشران زیادی در موقعیت داشتن محتوای فراوان فرهنگی برای نشر کتاب و عدم وجود نقدینگی لازم برای ایجاد گردش مورد نظر قرار گرفته‌اند که معتقدم اختصاص تسهیلات اقساطی برای تولید کتاب به ناشران می‌تواند راهگشای کار آن‌ها باشد.
بازگشایی مدارس و دانشگاه‌ها و شروع کلاس‌های حضوری از سوی دیگر برگزاری رویدادها و جریانات کاری همچنین بازگشت مخاطبان و مشتریان کتاب به بازارهای فیزیکی خود نویدی بر نیاز جامعه به کتاب و مطالعه در فضای جدید پس از این دوره است.  البته در این میان فروش غیرقابل تصور ناشران در نمایشگاه مجازی کتاب امسال نیز خود موید این امر است.
 
و راه حل راهگشای مشکل کمبود نقدینگی در این شرایط چیست؟
با علاقه و تجربه سال‌های متمادی که در حوزه چاپ و نشر و تبلیغات فعالیت داشتم و لمس از نزدیک مشکلات کانون‌های تبلیغاتی و ناشران، برای اولین بار در ایران در زیر مجموعه  یک پلتفرم فروش کالا و خدمات اینترنتی تحت عنوان دی‌جی شهر زیر مجموعه بانک شهر، بخشی ایجاد شده که نه تنها بر روی فروش اقساطی کالاها تمرکز کرده بلکه برای اولین بار در ارائه اقساطی خدمات حوزه چاپ و تبلیغات، به خصوص تولید کتاب خدمت می‌دهد. شاید فروش اقساطی کالا در ایران سابقه‌ای چند ساله داشته باشد اما ارائه خدمات تبلیغاتی و نشر و کتاب به صورت تسهیلات اقساطی تابحال نمونه مشابهی در کشور نداشته است.
 
و در پایان بگویید آینده مورد نظر این پلتفرم و پیش‌بینی چگونگی اثربخشی در حوزه نشر از نظر شما چگونه رقم خواهد خورد؟
آرزوی تیم تبلیغاتی دی‌جی شهر در رونق و توسعه نشر و فرایند تولید کتاب با استفاده از امکان دی‌جی شهر بوده و این برای نخستین بار است که یک پکیج حدود 100 تا 120  میلیون تومان محصول کتاب را می‌توان در اقساط 60 ماهه و با رقمی حدود ماهی 3 میلیون تومان مشتمل بر کاغذ و مقوا و مواد مصرفی  تولید و به بازار عرضه کرد. بررسی روند افزایش قیمت‌ها و نرخ تورم در چند سال گذشته نشان از آن دارد که بالانس پرداخت اقساط با برگشت نقدینگی فروش کتاب از طریق سیستم‌های پخش کتاب و همچنین جبران سود بانکی پرداخت اقساط با تورم سالانه کاملا کفه ترازو را به نفع ناشران تغییر خواهد داد؛ لذا این تسهیلات از طریق پلتفرم دی‌جی شهر می‌تواند راهگشای توسعه نشر و بهبود شرایط اقتصادی کتاب در فضای پسا کرونا باشد.