گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، حسین عبدالملکی، عضو شورای سیاستگذاری جشنواره ملی کاما و کارشناس حوزه ریاست سازمان اسناد و کتابخانه ملی:

اصطلاح، و البته راهبرد «جامعه فراگیر» یا «جامعه‌ای برای همه»، ترجمان رویکردی است که در پی ایجاد فرصت‌های برابر برای تمامی اقشار جامعه و ازجمله افراد با نیازهای ویژه در زمینه‌های مختلف می‌باشد؛ تا از طریق آگاهی‌افزایی، تقلیل شکاف‌ها و نابرابری‌ها، تقویت دسترسی‌های عادلانه برای همه اقشار، جامعه‌ای زیست پذیر را برای همگان ایجاد نماید.

در چند دهه اخیر، برخی از افراد با نیازهای ویژه با گذار از محدودیت‌ها و در عین وجود نابرابری‌های فراوان در امکانات و فرصت‌ها، با صرف وقت، انرژی و هزینه مضاعف کتاب‌هایی را چاپ یا ترجمه نموده‌اند و روانه بازار نشر کرده‌اند و از سوی دیگر، برخی پژوهشگران و نویسندگان نیز با دقت نظر و توجه ویژه خود، حوزه افراد با نیازهای ویژه را به‌عنوان بزرگترین اقلیت اجتماعی هر جامعه و به مثابه زمینه‌ای مغفول مانده، مورد کنکاش و توجه قرار داده‌اند و کتاب‌هایی تخصصی را در این حوزه به طبع رسانیده‌اند.

اما به دلیل نبود آگاهی‌های لازم و البته نبود فرصت‌های برابر؛ تلاش‌های گروه اول (نویسندگان دارای معلولیت) به شکل شایسته‌ای دیده نشده‌است و به‌دلیل عدم توجه کافی به داشتن جامعه‌ای فراگیر و متناسب با زیست همه اقشار و به عبارتی، نادیده‌ انگاری و غفلت از حوزه «مطالعات معلولیت»، پژوهش‌ها و تلاش‌های گروه دوم نیز مورد توجه قرار نگرفت.

لذا کاری است راهبردی جهت بازنمایی و پاسداشت تلاش‌های انجام شده در این دو حیطه و آگاهی افزایی در جامعه در این زمینه براساس همان رویکرد «جامعه ای برای همه» ضروری می نمود؛ جشنواره ملی «کاما» رخدادی است در راه به منصه ظهور رسیدن این امر مهم.

در واقع، جشنواره ملی کاما یک گام رو به جلو در حوزه امور فرهنگی افراد دارای معلولیت، یعنی در حوزه کتاب‌های نویسندگان معلول و آثار مربوط به حوزه مطالعات معلولیت که به‌اندازه کافی و وافی به آن توجه نشده است، محسوب می شود.

این جشنواره از تجمیع دومین جشنواره «کتاب نابینایی و کم ‌بینایی» از سوی انجمن نابینایان و سومین جشنواره «انتخاب بهترین کتاب در حوزه معلولان»، از سوی انجمن علمی و آفرینش های هنری معلولان شکل یافته است.

در راه این تجمیع، یکی از اساسی‌ترین موضوعات، انتخاب عنوانی مناسب و درخور برای جشنواره بود که در دستور کار شورای
سیاستگذاری قرار گرفت. در واقع، عنوان یک جشنواره، ویترین آن به شمار می‌آید و می‌تواند در برندسازی فرهنگی آن نقش مهمی ایفا کند و اتفاقاً چون مباحث فرهنگی در حوزه معلولیت در رویکردهای نظری جدید به شکل روزافزون جایگاه مهمی را به خود اختصاص می‌دهد، توجه به این بُعد و تلاش برای برندسازی فرهنگی در رخدادهای ویژه این قشر ضرورتی دوچندان دارد. در این راستا، عنوان «کاما» را پیشنهاد دادم که مورد تصویب قرار گرفت.

عنوان کاما برای این جشنواره از چند وجه قابل تأمل و بررسی است:
در وجه اول: براساس یافته‌های پژوهش‌های جدید درباره توصیفی بودن یا نبودن نشانگرهای مربوط به یک رخداد یا برند اعم از نام، لوگو یا آرم، آنجا که در حوزه یک امر ناخوشایند یا منفی است و یا جامعه نگاه یا تجربه خوبی نسبت به آن ندارد، استفاده از نشانگر غیرتوصیفی ارجحیت دارد؛ چراکه می‌تواند در تقلیل یا از بین بردن آن تجربه‌های منفی و دور نگه‌داشتن جامعه از نگاه ناخوشایند به آن جلوگیری نماید.

یک نگاه برساخته و بعضاً نگرش منفی به معلولیت در جامعه وجود دارد. بنابراین، بهتر بود که نامی برای جشنواره انتخاب شود که در نگاه اول تداعی‌گر معلولیت نبوده و اتفاقاً با خلق یک مفهوم یا برند جدید نسبت به تقلیل یا از بین بردن نگاه‌های مرسوم به معلولیت و تداعی معانی‌ مرتبط با آن مؤثر باشد.

بنابراین، از این وجه عنوان کاما، عنوان مناسبی برای این جشنواره به حساب می‌آید که در مواجه اول، هر فردی که کاما را مشاهده کرده و در گام‌های بعد با معلولیت به عنوان موضوع جشنواره روبه‌رو می‌شود و یک نشانه جدید به ساخت ذهنی او درباره معلولیت افزوده شده‌است، لذا، در صورت وجود نگرش‌های منفی می‌تواند، باعث تقلیل آن نگرش‌ها و ایجاد یک نگاه جدید گردد.

در وجه دوم: کاما به عنوان مخفف «کتاب افراد معلول ایران» از تجمیع و هم نشینی حروف اول این چهار واژه شکل یافته‌اند و در واقع، مبین وجه معنایی کاما برای این جشنواره است.

اما در وجه سوم: کاما در کنار وجه معنایی خود که برای آن استخدام شده و در واقع منعکس کننده شاکله و کار ویژه اصلی جشنواره یعنی کتاب افراد معلول ایران است؛ دارای وجهی انضمامی هم می‌باشد.

کاما به مثابه یک علامت نگارشی (،)، نشانه‌ای برای توقف و سکونی کوتاه در خوانش یک جمله یا متن است و طبعاً در قامت عنوانی برای چنین جشنواره‌ای می‌تواند، در قالب یک تداعی معانی، نشانه‌ای برای توقفی کوتاه در متن زندگی و حیات اجتماعی از سوی افراد مختلف جهت ایستادن، توقف کردن و به‌تبع آن، تأمل‏ کردنی است. در افراد دارای معلولیت، که از معلولیت خود و کلیشه‌های جامعه درباره آن، فراتر رفته و کتاب تألیف و ترجمه کرده‌اند؛ به‌عنوان یک نویسنده معلول، و نه آنچه که از معلولان در کلیشه‌ها یاد می‌گردد، باید به او نگاهی مجدد شود.

و در واقع، در وجه مستتر کاما، به قول سهراب "چشم ها را باید شست جور دیگر باید دید".

 البته این وجه سوم باید در قالب کارهای گرافیکی مختلف و ترکیبی به منصه ظهور رسانده شود و هنوز جای کار دارد که شایسته‌است در دوره های بعدی جشنواره ملی کاما، به شکل ویژه‌ای مورد توجه قرار گیرد.  

شایان ذکر است اختتامیه جشنواره ملی کاما، سه‌شنبه پنجم آذرماه در مرکز همایش های بین المللی کتابخانه ملی برگزار خواهد گردید.»