به گزارش خبر گزاری کتاب ایران «ایبنا» مراسم نخستین سال در گذشت زنده یاد همایون شهنواز کارگردان سریال ماندگار «دلیران تنگستان» عصر روز پنجشنبه ۱۶ اسفند ماه در موزه سینما برگزار شد.

 در این مراسم محمد جواد حق‌شناس عضو شورای شهر تهران و رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی، پوران درخشنده نایب رئیس کانون کارگردانان سینمای ایران، لادن طاهری مدیر موزه سینما، منوچهر شهسواری مدیرعامل خانه سینما، رضا حسن‌زاده مجسمه ساز، شهرام اسدی کارگردان، محمد ولی‌زاده نویسنده، جمعی از هنرمندان و خانواده همایون شهنواز حضور داشتند.


شهنواز یک هنرمند تک وجهی نبود
در ابتدای مراسم شهباز شهنواز برادر زنده یاد همایون شهنواز بیان کرد: مرگ حق است و هرکسی به یک نحو از بین خواهد رفت؛ ولی متاسفانه حادثه زمانی ناگوار می‌شود که شما انتظار چنین چیزی را ندارید. همایون متوجه نمی‌شود که گاز در خانه جمع شده است و کبریت را می‌کشد و انفجاری صورت می‌گیرد، آتش سوزی محدودی در آن‌جا حادث می‌شود. همایون فکر می‌کرد که امر خطیری رخ نداده و به سرایدار که به کمکش رفته بود می‌گوید نترسید چیزی نیست اما متاسفانه بعد از 9 روز در گذشت. این به ما نشان می‌دهد فاصله بین مرگ و زندگی کشیدن یک کبریت است.

وی همچنین درباره خصوصیات اخلاقی این کارگردان اظهار کرد: من علاوه بر این که برادر او بودم دوست، همسایه و همکلاسی او در دانشگاه تهران نیز بوده‌ام. کسانی که دوستان و اطرافیان او را تشکیل می‌دادند از سرخوشی و طنزش استفاده می‌کردند. به عنوان مثال پدیده‌ای که ما هردو می‌دیدیم او قسمت کمیکش را می‌دید و من این وجهه طنز آن را نمی‌دیدم.

او در پایان ضمن بیان این که همایون شهنواز حقوق خود را از تلویزیون نگرفت و درواقع به او ندادند گفت: علی‌رغم این که همایون شهنواز فیلم «دلیران تنگستان» که یک فیلم تاریخی است را ساخته و بعد از آن فیلم «روزهای به یاد ماندنی» و «شاه خاموش» که نتوانست آن را تمام کند، او یک هنرمند تک وجهی نبود. ادیب خوبی بود و هنر ایران را به خوبی می‌شناخت. او دید بسیار وسیعی داشت و به این دلیل شاید بتوان گفت که متاسفانه ما نه تنها همایون را از دست دادیم بلکه به دلیل شرایط موجود بعد از انقلاب کسی را از دست دادیم که می‌توانست آیزنشتاین هنر ایران باشد. او هرچه نوشت اجازه ساخت نیافت،که یا مسائل سیاسی دخیل بود، یا نتوانست جواز ساخت بگیرد یا از نظر مالی مشکل داشت.
 
هنر ماندگار است
در ادامه این مراسم پوران درخشنده پشت تریبون قرار گرفت و گفت: همایون شهنواز کسی بود که به معنای واقعی کلمه عاشق بود و زمانی که طرحی را می‌نوشت آنچنان با اشتیاق از طرحش حرف می‌زد که همه گویا آن را می‌دیدیم و در ذهن ما ساخته می‌شد. او بسیار آگاه بود و مردم، زمانه و تاریخ خود را به خوبی می‌شناخت و عاشق ایران بود. عاشق زندگی، مردم و کار بود، او به کشوری دیگر سفر کرد اما بازگشت تا در ایران زندگی کند و فیلم بسازد، طرح‌های بسیار زیادی داشت؛ طرح‌هایی که ساخته نشد. همچنین او علاقه زیادی داشت تا هرچه را که می‌داند به دیگران بیاموزد.

پوران درخشنده در پایان ضمن بیان این که در تهران 350 کارگردان وجود دارد گفت: سریال «دلیران تنگستان» هفده بار بعد از انقلاب پخش شد ولی امکاناتی در اختیار او قرار نگرفت و حتی نامش به عنوان کارگردان سریال حذف شد. خوشحالم که امروزه کسی مانند حق شناس را داریم که با عشق بسیار کار می‌کند و امروز برای اولین بار خیابانی به نام کارگردان «همایون شهنواز» نام‌گذاری شد و سردیسی از این کارگردان که در مقابل دید مردمان این روزگاران باشد.

در ادامه مراسم نخستین سال در گذشت زنده یاد همایون شهنواز منوچهر شهسواری مدیرعال خانه سینما گفت: من شانس این را داشتم در فیلمی که شهرام اسدی درباره همایون شهنواز ساخت حرف‌هایم را درباره او بگویم. زمانی که من وارد رادیو و تلویزیون شدم شهنواز پیش از من در تلویزیون حضور داشت و زمانی هم که من بیرون آمدم او پیش از من از رادیو و تلویزیون بیرون آمده بود.

وی در ادامه افزود: فارغ از همه این حواشی، همه آن چه ما معتقدیم این است که هنر ماندگار است؛ خیلی از ما نمی‌توانیم همه آن کارهایی که می‌خواهیم را انجام دهیم اما همین که یک کار خوب انجام دهیم کافی است. شاید یکی از دلایلی که مردان بزرگ نمی‌توانند کارهایی که دوست دارند ادامه دهند این است که به آن نقطه و به قله رسیده‌اند و نباید این را فراموش کرد، آن‌ها باید با همان نام بزرگ باقی بمانند.

منوچهر شهسواری در پایان صحبت‌هایش گفت: در حال حاضر شاهد آن هستیم که تمایل به گذشته، هنرمندان پیشکسوت، زبان فارسی، نقاشی، عرصه‌ها و معماری‌های خودمان در حال رشد کردن است و این‌ها به این دلیل است که مسیر پر از مانع بود و لی اصل، اصالت و پایداری همچنان کار خودش را می‌کند. ما همچنان به یاد همایون  و همایون‌ها خواهیم بود و امثال همایون کم نخواهد بود.

این هنرمند بعد از مرگش هم بسیار تاثیرگذار بوده است
در مراسم بزرگداشت همایون شهنواز مدیر موزه سینما لادن طاهری نیز پشت تریبون قرار گرفت و اظهار کرد: زمانی که درباره برخی از کارگردانان صحبت می‌کنیم مهم نیست که در طول تاریخ سینما چند فیلم و سریال ساختند؛ مهم نیست که زمانی که درباره همایون شهنواز صحبت می‌کنیم به طور مشخص نام یک سریال به یادمان می‌آید. از نظر من این موضوع اهمیت دارد که زمانی که درباره یک هنرمند حرف می‌زنیم به یاد می‌آوریم که این هنرمند بعد از مرگش هم بسیار تاثیر گذار بوده است؛ تا این اندازه موثر که توانسته نظر اعضای شورای شهر را به این نکته مهم جلب کند که چقدر خوب است اسم یک خیابان به نام یک کارگردان و هنرمند باشد، چیزی که تا پیش از این اتفاق نیوفتاده است و یکبار دیگر اسم یک تاریخ و یک روز را به نام روز کارگردان ثبت کنند.

در ادامه مراسم رضا حسن‌زاده سازنده سردیس همایون شهنواز ضمن توضیحی از مراحل ساخت سردیس و جمع‌آوری عکس از شهنواز بیان کرد: من هرسال یک سردیس برای سالروز تولد یا سالمرگ هنرمندان، خواهم ساخت و به موزه سینما یا خانه سینما اهدا خواهم کرد. همچنین ‌من سردیس عباس کیارستمی کارگردان سینما را نیز ساخته‌ام اما به دلیل این که رفتاری درخور او بعد از مرگش انجام نشده است این را در کارگاهم نگه داشته‌ام، زمانی که آنطور که شایسته کیارستمی است با او برخورد شد این سردیس را نیز تقدیم می‌کنم.

در ادامه این مراسم محمدجواد حق‌شناس اظهار کرد:امروز صرفا برای بزرگ داشت همایون شهنواز اینجا نیامدیم بلکه برای بزرگداشت هنر، ادب، کرامت و اخلاق به اینجا آمدیم. برای احترام به ایران و ایران دوستی و تاریخ سراسر فرهنگ، ادب و معرفت ایرانیانی که این نام را تا به امروز جاودانه کردند و انصافا همایون شاهنواز حداقل در خلق یک اثر بزرگ تاریخ معاصر نقش به سزایی دارد.

وی در ادامه افزود: «رئیس‌علی دلواری»، «خالوحسین دشتی» و «حاج محمدرضا کازرونی» دوبار زاییده شده‌اند؛ یکبار زمانی که از مادر زاده شده و زمانی دیگر با سریال «دلیران تنگستان» بر صفحه‌های تلویزیون متولد شدند؛ باید اعتراف کنم که تولد دوم از تولد اول اثرگذارتر و ماندگارتر بود.

عضو شورای شهر همچنین بیان کرد: رئیس‌علی دلواری، یک رئیسی بود در دلوار و این همایون شهنواز بود که او را رئیس‌علی دلواری و مظهر دلیران تنگستان کرد و این البته ویژگی مهم هنر سینماست. هنری که باید قدر ببیند و در صدر نشیند. سینما درواقع نتیجه و خلاصه تمام هنرهای موجود قبل از خود است. ما تئاتر را در سینما کامل می‌بینیم و موسیقی را در سینما در حد اعلا می‌شنویم.
 
 باید  سینما را قله هنرهای جهان دانست
او همچنین گفت: داستان‌نویسی، ادبیات و رمان را در قالب فیلمنامه و سناریو  با تمام پیچیدگی‌ها و ایجاز هایش در سینما مشاهده می‌کنیم. و همه هنرها زمانی که  در کنار هم قرار می‌گیرند تبدیل به یک صنعت می‌شوند و بعد تبدیل به یک مدیا می‌شوند وهمه اینها می‌شود سینما. سینماست که می‌تواند تصویری دقیق، درست و شایسته از گذشته باز آفرینی کند و به آیندگان بدهد؛ می‌تواند پلی بین گذشتگان و آیندگان، مانع فروپاشی یک تمدن، استقرار دهنده یک اخلاق و یک هویت باشد و انصافا باید  سینما را قله هنرهای جهان دانست.

وی در ادامه اظهار کرد: یکی از اتفاقات خوب روزگار ما تحولی بود که در سینمای ایران رخ داد و انصافا سینمای ایران بعد از انقلاب  به شدت رشد و گسترش پیدا کرد. امروز خوشحالیم که وقتی از سینمای ایران سخن می‌گوییم به عنوان یک سینمای مولف و شاخص توانسته است خود را در کنار سینمای جهان مطرح کند. این‌ها کارنامه و شناسنامه ایران تمدنی هستند. امروز سینمای ایران برگ زرینی است برای نام ایران و موجبات سربلندی و اهتزار پرچم و نام ایران را بر بلندای فرهنگ این سرزمین به اهتزاز درآورده است.

محمدجواد حق‌شناس در پایان گفت: ما شرمنده‌ایم که نمی‌توانیم آنچه را که باید در تقدیر از هنرمندان انجام دهیم. این درد را به کجا ببریم که همایون شهنواز پنجاه سال برای فرهنگ و سینمای ایران کار کرد و بعد حقوقش را نگرفت. هفده بار فیلم «دلیران تنگستان» از همه شبکه‌های تلویزیونی پخش شد اما در نهایت نام کارگردان آن، همایون شهنواز را از روی فیلم برداشتند، آیا می‌شود مخلوق را قبول داشت و خالق را قبول نکرد؟ اثر و موثر باهم یکی هستند و باید ارج نهاده شوند.
 
 همچنین در این برنامه از کتاب «روزگار همایون» یادنامه زنده یاد همایون شهنواز رونمایی شد. در پایان فیلم «آن همایون هنر» ساخته شهرام اسدی به نمایش درآمد.