شیدا رنجبر، از مترجمان حوزه کودک و نوجوان است که سالها در خانه ترجمه با حسین ابراهیمی الوند همکار بوده. او در سالروز درگذشت ابراهیمی الوند به خاطراتش اشاره میکند و میگوید: روزی که خبر درگذشت این انسان بزرگوار را شنیدم متنی درباره او نوشتم و در جلسه انجمن نویسندگان کودک و نوجوان خواندم. الوند هم همکار خوبی بود و هم دوستی دلسوز. و علیرغم ظاهر فیزیکیاش، روحیه بسیار ظریف و لطیفی داشت. وقتی به خانه ترجمه میرفتم میدیدم از بوته گل یاسی که در حیاط خانه ترجمه بود، تعدادی گل چیده و در بشقابی روی میز گذاشته و عطر یاس در فضای دفتر پیچیده است.
ابراهیمی الوند الگویی فراموش نشدنی است
مترجم کتاب «هندوانه و تمساح» میافزاید: تلاش برای تاسیس خانه ترجمه از مهمترین کارهایی بود که ابراهیمی برای مترجمان و سروسامان دادن به ترجمه کتاب انجام داد. مترجمان در آنجا جمع میشدند، با مسائل و مشکلات یکدیگر آشنا میشدند و از دانش و تجربیات هم استفاده میکردند. به یاد دارم روزی آقای ابراهیمی در خانه ترجمه مرا صدا زد و از من خواست انجام پروژهای را برعهده بگیرم. قرار بود با نویسندگان خارجی مصاحبه کنیم و آنها را ترجمه کرده و برای چاپ به کتاب ماه بفرستیم. من ابتدا نپذیرفتم چون احساس میکردم این پروژه سنگین است و از عهده من که در آن زمان مترجمی تازهکار بودم برنمیآید. اما ابراهیمی به من گفت «من اعتقاد دارم که تو از عهده این کار برمیآیی و میتوانی به راحتی مصاحبهها را ساماندهی کنی». شنیدن این حرف برای من بسیار ارزشمند بود و اعتماد به نفس زیادی به من داد و توانستیم در قالب این پروژه 25 مصاحبه برای کتاب ماه آماده کنیم.
الوند علاوه بر اعتماد به نفسی که به من میداد، در انتخاب کتاب نیز برای من الگو بود و به صورت غیرمستقیم روی سلیقهام در انتخاب کتاب تاثیر داشت. او وسعت دید داشت و هیچوقت خودش را محدود به ژانر یا نویسنده خاصی نکرد و میگفت من هر کتابی را که احساس کنم از لحاظ تخیل و نوآوری حرفی برای نوجوانان دارد، ترجمه میکنم و همیشه بهترین کتابها را ترجمه میکرد. به طوری که به واسطه ترجمههایش توانست جوایز زیادی را از آن خود کند.
ابراهیمی الوند عاشق کارش بود
رنجبر در ادامه به خصوصیات شخصیتی حسین ابراهیمی الوند اشاره میکند و میگوید: ابراهیمی واقعا عاشق کارش بود و نمیتوانم الان فرد دیگری را مثال بزنم که مثل او عاشقانه کار کند. او فقط به فکر خودش نبود و به منافع دیگران هم توجه میکرد. ابراهیمی به کار جمعی اعتقاد داشت و میگفت باید با کمک هم به رشد ادبیات کودک و نوجوان ایران کمک کنیم. او از نخستین افرادی بود که با ترجمه رمانهای نوجوان، حالت رسمیتر و همهگیرتری به آن داد و سبب شد رمان نوجوان به طور جدی در ایران پا بگیرد و خدمت بزرگی به ادبیات نوجوان و رونق آن کرد.
وی درباره ویژگی ترجمههای الوند نیز توضیح میدهد: اصولا یک مترجم پیرو سبک نویسنده است و از خودش سهمی ندارد و خودش را غرق در دنیای نویسنده میکند. اما نباید فراموش کنیم که هرکسی دایره خاص خودش را دارد و از یکسری کلمات مشخص بیشتر استفاده میکند که کاملا طبیعی است و نمیتوان آن را ایراد یا ضعف دانست. الوند در حوزه ترجمه از مترجمان بزرگی بود که توانست آثار ماندگاری از خود بر جای بگذارد. او انسانی بزرگ، الگویی ارزشمند و مترجمی پرانرژی بود که در زمان زندگی پرثمرش به خوبی این انرژی را بکار گرفت.
حسین ابراهیمی الوند دانشآموخته رشته زبان و ادبیات انگلیسی و ادبیات فارسی دانشگاه تهران بود. آشنایی و تسلط او به ادبیات هر دو زبان، از او مترجمی توانا ساخت. ویژگی ترجمههای او شیوایی، خوشخوانی و امانتداری به متن اصلی است. ابراهیمی الوند اگرچه ترجمه برای ادبیات کودک و نوجوان را در سال ۵۵ آغاز کرد، اما به دلیل مشاغل کاری به عنوان دبیر در آموزش و پرورش و مسئول گروه زبان در یکی از دانشکدههای دانشگاه آزاد اسلامی، تا سال ۶۹ مجال انتشار اثری را در این حوزه پیدا نکرد.
نخستین ترجمه او با عنوان «طوطی اصفهان» در سال ۶۹ توسط انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان منتشر شد که یک سال بعد به عنوان کتاب سال سوره نوجوان انتخاب شد. ابراهیمی به خاطر ترجمه رمان «آخرین گودال» در سال ۱۳۸۰ برنده جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی شد. او همچنین در سالهای ۱۹۹۸ و ۲۰۰۲ میلادی، دیپلم افتخار مؤسسه بینالمللی کتاب برای نسل جوان (IBBY) را به خاطر ترجمه کتابهای «زمستان جنگ» و «آخرین گودال» از آن خود کرد.
پلاک طلای شورای کتاب کودک (برای کلیه آثار)، لوح زرین کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، تندیس مداد پرنده کانون، تندیس ماه زرین انجمن نویسندگان کودک و نوجوان و... از جمله جایزههایی است که به ترجمههای او اعطا شده است.
الوند تا پایان عمر بیش از ۱۰۰ اثر برای کودکان و نوجوانان ترجمه کرد که از میان آنها میتوان به «افسانههای مردم دنیا»، «۲۰۸ حکایت از ازوپ»، «رؤیای بابک»، «شاهزاده شیر و راز گل سرخ»، «گمشده شهرزاد»، «سهگانه چرخ گردون»، «ایلیاد و ادیسه هومر» و «آتش دزد» اشاره کرد.
حسین ابراهیمی (الوند) همچنین در ترجمه مقالهها و کتابهایی درباره ادبیات کودکان (کتابهای مرجع) مانند «شناخت ادبیات کودکان: گونهها و کاربردها از روزن چشم کودک» همکاری داشت.
الوند در پی ابتلا به سرطان سوم مهرماه سال 1386 از دنیا رفت. روحش شاد و یادش گرامی.
نظر شما