به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، محمدعلی حضرتی، مدیرکل اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قزوین یکی از چهره‌های فرهنگی است که در حوزه نگارش آثار مکتوب بسیار فعال عمل کرده است و به همت او آثار بسیار زیادی در حوزه پژوهشی، شعر و تاریخ منتشر شده است. به بهانه حضور او در خبرگزاری ایبنا گفت‌وگویی با این چهره فرهنگی انجام دادیم که در ادامه می‌خوانید.
لطفا کمی درباره آثار مکتوبی که در میراث فرهنگی منتشر کردید، توضیح دهید.
از جمله کتاب های تازه منتشر شده سال ۹۶ کتاب «الموت‌نامه» مجموعه ای از 27 مقاله دکتر عنایت‌الله مجیدی است که جستارهای ارزشمندی در قلمرو تاریخ و جغرافیا ، اسناد، نام آوران ، مردم شناسی، دژها و میراث فرهنگی الموت را شامل می شود و زوایای ناشناخته بسیاری را برای نخستین بار روشن کرده است.
همچنین یک مجموعه سه جلدی هم به نام «قصه‌های سرزمین الموت» که درواقع پژوهشی درباره قصه‌های عامیانه مردم منطقه الموت شرقی است و توسط یوسف علیخانی و افشین نادری گردآوری شده به چاپ رسیده است .
نگاه شما در میراث فرهنگی به انتشار آثار مکتوب به چه شکلی بوده است؟
ما در دوره‌ای (حدود سال 83-84) شروع بسیار خوبی داشتیم و چند اثر شاخص منتشر کردیم. برای مثال کاری با نام ” یادگار ماندگار ” مجموعه ای از پلان و مقطع و نقشه بناهای مهم تارخی استان قزوین بود یا کتاب «رسم گردون ، قوس در معماری ایرانی» منتشر شد که مجموعه درس‌گفتارهای استاد حسین زمرشیدی بود و شیوه اجرای بیش از ۲۷۰ نوع قوس را گام به گام در. حدود ۱۰۰۰ صفحه تشریح می کرد. انتشار این کتاب همزمان شد با تغییر دولت اصلاحات و متاسفانه تیمی که بعد از ما روی کار آمد روی تمام گذشته خط کشید و به همین دلیل کتاب دیده نشد. باید اینجا اعلام کنم که در هشت سال دوره آقای احمدی‌نژاد کتابی توسط میراث منتشر نشد و کار تقریبا تعطیل بود و فقط من خودم به‌صورت شخصی چند کتاب منتشر کردم. در این سال‌ها روی تاریخ و معماری و سندشناسی «پیغمبریه» کار کردم و مجموعه عکس «نگین الموت» به بازار آمد که آلبوم عکسی در باره دریاچه اُوان الموت بود. اثر دیگری نیز به نام «سرزمین روزگاران» منتشر شد که مجموعه عکسی از معماری، مردم‌شناسی و طبیعت قزوین است .کتابچه‌ای هم به نام «دریچه‌ای به دروازه بهشت» که راهنمای گردشگری قزوین است در سال 86 منتشر شد و به چاپ هشتم رسیده است. من سال 93 دوباره به میراث برگشتم و تا دو سه سال مشغول پرداخت بدهی‌های مدیران قبلی و ساماندهی مجموعه بودم؛ اما بعد از آن کار روی آثار مکتوب را مجددا آغاز کردم.
از کارهای منتشر نشده و جدید برای ما بگویید.
یکی از آثار جدید مجموعه مقالات «تاریخ معماری و شهرسازی قزوین» است که قرار است پژوهشگاه میراث فرهنگی منتشر کند و من این احتمال را می‌دهم که کتاب تا اردیبهشت‌ماه چاپ و روانه بازار شود. کار «دیلم‌نامه» نیز که مجموعه متونی درباره ناحیه دیلم قزوین است و با ترجمه و تصحیح استاد عنایت الله مجیدی فراهم آمده سعی ما این است که این اثر نیز تا نمایشگاه منتشر شود. خوشبختانه بخش الموت‌پژوهشی در سال‌های اخیر بسیار فعال شده است اما ما سعی کردیم که تک‌نگاری‌هایی که درباره نقاط دیگر قزوین نیز انجام شده، دیده و منتشر شوند. در حال حاضر مدتی است که برنامه‌ای ثابت داریم و درباره کتاب‌هایی که نویسنده‌های قزوینی نوشته‌اند یا درباره قزوین نوشته شده است، صحبت می‌کنیم. برای مثال در هفته‌های گذشته کتاب «فارسی قزوینی»، علی صلح‌جو و «خاما» اثر یوسف علیخانی رونمایی و بررسی شدند.
شما علاوه بر حوزه تاریخ‌نگاری در حوزه شعر نیز فعالیت‌هایی دارید. از مجموعه شعرتان برای ما بگویید.
مجموعه شعر «با چشم های باز خواب می بینم» گزیده‌ای از چند دفتر قبلی من است. شعرها گاه عاشقانه و بیشتر اجتماعی و انتقادی هستند و همه فرم های کلاسیک و آزاد را شامل می شوند .
شما فعالیت‌های آموزشی هم داشتید؟
بله، به جز. تدریس در. دانشگاه سال‌ها کارگاه شعر و داستان در قزوین برگزار می‌کردم. برای مثال در « کانون ادبی سحر» از سال 68 تا 74 هر هفته جلسه‌ای داشتیم و با دانش‌آموزان شعر و داستان کار می‌کردم و بیشتر شاعران امروز قزوین اعضای همان کارگاه‌ها هستند. بعد از آن مرکز ادبی عبید را راه‌اندازی کردیم که هنوز هم به فعالیت ادامه می‌دهد. به دلیل مشغله‌های کاری، کمتر به محافل شعری می‌روم اما آن جمع هنوز به کار خودش ادامه می‌دهد و فعالیت دارد.
مجموعه شعر جدیدی در دست انتشار دارید؟
این روزها شعر می‌نویسم اما تمایل چندانی برای انتشار آن ندارم؛ چراکه کمی دیدگاهم تغییر کرده است و سختگیرانه‌تر به موضوع انتشار نگاه می‌کنم. از طرفی این نگرانی را هم دارم که کتاب از ممیزی عبور نکند.
کتاب شعر هم می خوانید؟
به جرات می‌توانم بگویم که کمتر مجموعه شعری است که در بازار عرضه شده و من آن را نخوانده‌ام. یعنی خوشبختانه علی رغم مشغله های فراوان کاری و اداری مطالعاتم قطع نشده است.
با این همه مطالعه وضعیت شعر را چطور ارزیابی می‌کنید؟
من فکر می‌کنم که ما در وضعیت اجتناب‌ناپذیری قرار داریم و با شیوه‌هایی از شعر روبه‌رو هستیم که هنوز تثبیت نشده اند و همه در حال تجربه کردن هستند. شتابزدگی‌ای که ما امروز شاهد آن هستیم به ما می‌فهماند که بسیاری از کارهایی که منتشر می‌شود، دارای لغزش ها و ایرادهای آشکار زبانی، فرمیک و... و ناگزیر نیازمند ویرایش و بازنگری است. احساس می‌کنم که سال‌هاست شعر ما فاقد پشتوانه تفکر است و شاید منشاء بسیاری از مشکلات ما همین باشد.
ما در حال حاضر شاعر اندیشه ورز نداریم یا اگر داریم تعدادشان بسیار اندک‌شمار است. البته عده‌ای هستند که دوست دارند به ساحت تفکر نزدیک شوند؛ و هنوز جایگاه یک شاعر متفکر را ندارند. این در حالی است که وقتی ما به دوره‌های گذشته مثل دهه 40 نگاه می‌کنیم می‌بینیم اتفاقات خوبی برای شعر و اندیشه رخ داده است . به نظر من یکی از دلیل های آن این است که شاعران مطالعه می‌کردند و عمیق تر و جدی تر بودند. فکر می‌کنم که خیلی از شاعران روزگار ما فقط کتاب‌های خودشان را می‌خوانند و با شعر شاعران دیگر و دستاوردهای نقد ادبی و دانش های امروزین ارتباطی ندارند. متاسفانه ما در حوزه شعر دچار شهوت شهرت شده‌ایم؛ یعنی افرادی هستند که می‌خواهند به وسیله شعر سری در سرها دربیاورند. از همین روی بسیاری اشعارشان را با هزینه خود منتشر می‌کنند.
نکته دوم اینکه گویی در سطح رسانه شاعرانی بیشتر جدی گرفته می‌شوند که مجموعه شعر و کتاب داشته باشند. خوب به خاطر دارم که در یک دوره‌ای شاعران را با اسم مجموعه‌هایشان صدا می‌کردند و این خیلی بد بود و همین کار شاعران را ناخودآگاه تشویق می‌کند تا به سمت چاپ مجموعه‌های مکرری بروند که لطف چندانی ندارد و در حقیقت باعث تکرار خود شاعر می‌شود. از طرفی ما با ناشران تخصصی شعر روبه‌رو هستیم . چنین شرایطی ضمن آنکه یک فرصت است و می تواند بازار نشر را به سامان برساند انگیزه های اقتصادی نیز پیدا می‌شود و همواره شاعران را قلقک می‌دهد تا به فکر چاپ مجموعه شعر باشند. بنابراین ما شاهد نوعی کتاب‌سازی می‌شویم و می‌بینیم که شاعر سه سطر شعر را در یک صفحه چاپ می‌کند یا صفحات را به وسیله تصویرهای گرافیکی پر می‌کند تا کتاب داشته باشد و با 12 شعر یک کتاب عرضه می‌کند. این کارها ایرادی ندارد اما به شرطی که واقعا شعر باشد و ما شاهد تمرین‌های شاعرانه نباشیم. این اتفاق رخ داده است، فراگیر شده و همه در حال سبقت گرفتن از هم هستند.
به سراغ فعالیت‌هایتان در استان قزوین برویم، برنامه ویژه برای عید امسال دارید؟
امسال در. کنار. برپایی نوروزگاه ها و جشنواره ها و نمایشگاه های هنری و صنایع دستی ، برنامه هرروز همگام با یک نویسنده و شاعر را داریم. به این صورت که ما 15 نویسنده و شاعر خوب قزوینی را انتخاب کردیم که هرکدام یک روز با تورهای قزوین گشت ما همراه می‌شوند و برای افراد حاضر در تور گفتگو یا شعر و داستان‌خوانی خواهند کرد. همه نام‌ها را در دست ندارم اما از این میان می‌توانم به ناصر تکمیل‌همایون، احسان اشراقی، رضا شعبانی، مهشید میرمعزی، مهرزاد پرهیزگاری ، جواد مجابی، رضا جوادی ، یوسف علیخانی، محسن فرجی، حسن لطفی، سیامک عاقلی، محمد حسینی، مجید شفیعی و یاسر قنبرلو اشاره کرد. از طرفی ما برای گردشگران نوروزی یک کتابچه آماده کرده‌ایم، که همه اطلاعات مورد نیاز آنان در باره شهر ، آثار تاریخی ، خدمات و رویدادها در آن آمده است
شنبه ۱۲ اسفند ۱۳۹۶ - ۰۹:۵۳
نظر شما