به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) والاترین عنصری که در موجودیت هر جامعه دخالت اساسی دارد، فرهنگ و سبک زندگی آن جامعه است. فرهنگ، هویت و موجودیت جامعه را تشکیل می‌دهد و با انحراف آن هرچند جامعه در ابعاد دیگر قدرتمند باشد، میان‌تهی خواهد بود. اسلام، فرهنگ و سبک زندگی برخاسته از سنت و سیره معصومین (ع) و به‌ویژه امیرالمومنین (ع) را معرفی و بر تابعیت آن تاکید دارد. شناخت فرهنگ علوی برای هدایت و دستیابی به کمالات انسانی بر اهل معرفت لازم است.
 
کتاب «فرهنگ در کلام و سیره امیرالمومنین (ع)» نوشته محمدباقر بابائی طلاتپه، با توجه به اهمیت این موضوع در پی پاسخ به این پرسش‌هاست که «فرهنگ و کارکردها و کاربست‌های آن در نگاه متولیان فرهنگ علوی به‌ویژه امیرالمومنین (ع) چیست؟»، «آسیب‌های فرهنگی در فرهنگ علوی به چه مواردی گفته می‌شود و امیرالمومنین (ع) در دوره زمامداری با چه آسیب‌های فرهنگی در بخش خواص و عوام مواجه بودند؟»، «امیرالمومنین (ع) برای مواجهه با آسیب‌های فرهنگی خواص و عوام از چه تدابیر و راهبردهایی بهره می‌بردند؟» و «از چه الگوی فرهنگی می‌توان برای برخورد با آسیب‌های فرهنگی جامعه کنونی ایران بهره جست؟»
 
این کتاب در چهار فصل با عنوان‌های «فرهنگ و شاخص‌های آن از دیدگاه امیرالمومنین (ع)»، «تحولات اجتماعی - فرهنگی دوره امیرالمومنین (ع)»، «تدابیر امام علی (ع) در مواجهه با آسیب‌های فرهنگی» و «جمع‌بندی و نتیجه‌گیری» تنظیم شده است.
 
در فصل نخست درباره «عنصر انسان‌مداری فرهنگ علوی» می‌خوانیم: «در قاموس امام (ع)، انسان موجودی است که بعد از طی مراحل تکوینی جهان، پای به عرصه وجود نهاده است و همه کائنات در پی ایجاد زمینه و شرایطی بودند که این موجود تحقق یابد؛ گویا هستی آنها بدون آفرینش انسان ناتمام می‌ماند (نهج‌البلاغه، نامه 45، خطبه 1). او موجودی است که برای بقا آفریده شده است، نه برای فنا؛ اخروی است نه دنیوی (نهج‌البلاغه، نامه 31)؛ اوصاف آخرت با ماهیت او همسوست نه ویژگی‌های دنیوی. هر نوع اقدامی در جهت ویژگی‌های دنیوی به منزله دوری از اصل و هدف اصلی خلقت است (نهج‌البلاغه نامه 31، خطبه 145 و حکمت های 126 و 367).

در این عرصه، انسان متکامل به شخصی اطلاق می‌شود که تمامی فعالیت‌های شخصی و اجتماعی او در راستای سیاست‌ها و خط‌مشی‌های برخاسته از عنصر کمال‌جویی انسانی باشد و با هر گامی، استعدادهای به فعلیت رسیده، زمینه شکوفاسازی استعدادهای انسانی دیگر را فراهم کند. چنین انسانی همواره از بصیرت، بینش و بینایی خاصی برخوردار خواهد بود و به حوادث و تحولات گذشته و حال به دیده ابزاری نگاه خواهد کرد تا با تجزیه و تحلیل و ترکیب منطقی آنها با شرایط آینده، بهترین شرایط و رویکرد را برای ادامه مسیر انتخاب کند (نهج‌البلاغه، نامه 31، خطبه 153)».
 
مولف کتاب در فصل سوم نیز در ذیل «تدابیر امام علی (ع) در مواجهه با آسیب‌های فرهنگی» نوشته است: «راهبرد عمومی امیرالمومنین علی (ع) در برخوردها، اصلاح امورات بود. امام (ع) با جامعه‌ای مریض مواجه بود که خود (افراد جامعه) متوجه آن نبودند و احساس درد نمی‌کردند و امام (ع) مجبور بود با وجود مخالفت عامه و خواص، مانند پزشک دلسوز و حاذق تجویز کرده، درمان کند (نهج‌البلاغه، نامه 31، خطبه 108) و تغییرات لازم را ایجاد کند تا جامعه بیش از پیش دچار گرفتاری‌های روحی و فرهنگی نشود و دامنه آنها بیش از این گسترش نیابد.

از طرفی، ماموریت مبارزه بر پایه تاویل داشت (محمدباقر مجلسی، بحارالانوار، ج 32، ص 260) تا روند جامعه را به همان سبک و سیاقی برگرداند که با انقلاب نبوی محقق شده بود. از این‌رو، اقدامات امام (ع) دامنه گسترده‌ای داشت و تمامی حوزه‌های حکومتی را در برمی‌گرفت؛ گرچه به لحاظ اولویت، بیشترین تمرکز در تغییر اندیشه علمی و انگیزه عملی داشت.»
 
کتاب «فرهنگ در کلام و سیره امیرالمومنین (ع)» در 428 صفحه با شمارگان 300 نسخه به بهای 35 هزار تومان از سوی سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی راهی بازار نشر شده است.