به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) «ایران عصر صفوی، نوزایی امپراتوری ایران» نوشته «اندرو. جی. نیومن» جایگزینی شایسته برای کتاب «ایران عصر صفوی» صفویه‌شناس مشهور کانادایی، راجر سیوری است زیرا بیش از 30 سال از نگارش آن می‌گذرد و در این مدت داده‌های جدید بسیاری در باب صفویان منتشر شده است.

نیومن بر همین اساس و به دلیل نیازهای پژوهشی ایرانشناسان تلاش کرده است تا اثری نو با اطلاعاتی روزآمد در اختیار پژوهشگران قرار دهد. تلاش مُجدانه نویسنده در ارائه اثری نو باعث شد تا نسخه انگلیسی کتاب در پانزدهمین دوره جایزه جهانی کتاب سال جمهوی اسلامی ایران در بخش «مطالعات ایرانی» به عنوان اثر برگزیده انتخاب شود.

در توضیحات پشت جلد کتاب آمده است: «روایتی تازه از تاریخی کهن است. در گفتمان تاریخ‌نگاری عصر صفوی، با کلان روایتی سروکار داریم که در آن سیاست بر دیگر عناصر غلبه دارد. همچنین در این چارچوب، دوگانه‌انگاری‌های کلیشه‌ای همانند تضاد بین ترکان و تاجیکان یکی از علل عمده و پیش برندۀ تحولات تاریخ صفویه محسوب می‌شود. نویسنده که از ایرانشناسان نامی معاصر است، کوشیده تا فراتر از آموزه‌های رایج در باب صفویان، تصویری عمومی و گفتمانی از رویدادهای این دوران ارائه کند.»

در این مطالعه، بر نقش کانونی شاه به عنوان نقطه اتصال نیروهای ناهمگون حامی حکومت تأکید و حکومت صفویه نه به عنوان حکومتی مرسوم بلکه به مثابه یک «پروژه» تعریف شده است.

این کتاب افزون بر مقدمه که شامل 6 بخش است، از هشت فصل اصلی و یک انجامه تشکیل شده است. همچنین نویسنده در انتهای کتاب دو بخش را شامل «تاریخ‌های مهم» و «وقایع‌نگاری‌ها و سیاحان» به متن اصلی ضمیمه کرده است. از نکات قابل تأمل در این کتاب، بخش «پی‌نوشت‌ها»ی تفصیلی آن است که به تنهایی دو سوم مطالب کتاب را در برمی‌گیرد که به نظر می‌رسد در برخی موارد ارزش آنها به لحاظ منبع‌شناسی و تدقیقات نویسنده بیش از متن اصلی باشد.

نویسنده در فصل نخست با عنوان «پی‌ریزی بنیادها» وقایع دوران استقرار صفویه و حوادث زمانه شاه اسماعیل اول را بررسی کرده است. فصل دوم با نام «پیکربندی جدید و تثبیت: حکومت تهماسب» همان گونه که از نامش برمی‌آید، تحولات تاریخی دوره سلطنت شاه تهماسب اول صفوی را دستمایه تحقیق قرار داده است.

فصل سوم «دومین جنگ داخلی: اسماعیل دوم و خدابنده» نام دارد و طی آن فعالیت‌های دو پادشاه صفوی، یعنی شاه اسماعیل دوم و محمد خدابنده پی‌گیری می‌شود. فصل چهارم که مفصل‌ترین فصل کتاب نیز به شمار می‌رود با عنوان «چالش‌های بزرگ، واکنش‌های بزرگ: حکومت عباس اول» چگونگی استقرار شاه عباس کبیر و تثبیت حکومت وی را بررسی می‌کند.

فصل پنجم «تغییرات در حکومت مرکزی و آرامش فراگیر: شاه صفی» نامگذاری شده است. فصل ششم تحت نام «تثبیت دوران آرامش: شاه عباس دوم» به بررسی رویدادهای دوران شاه عباس دوم صفوی اختصاص پیدا کرده است. فصل هفتم نیز از سوی نویسنده «رویارویی با چالش‌ها: شاه سلیمان» نام نهاده شده است و وقایع دوره شاه سلیمان صفوی که از ادوار تعیین‌کننده تاریخ سلسله صفویه است مطالعه می‌شود.

فصل هشتم و پایانی به بررسی حوادث سلطنت شاه سلطان حسین صفوی، آخرین پادشاه صفوی تعلق دارد و «پردۀ آخر یا شکست» نام گرفته است. نویسنده در بخش سخن پایانی از مطالب ارائه شده در کتاب نتیجه‌گیری نهایی کرده است.

بهزاد کریمی، مترجم کتاب که خود دانش‌آموخته تاریخ ایران و هم اکنون استادیار گروه ایرانشناسی دانشگاه میبد است تلاش کرده برای ترجمه این کتاب که سرشار از داده‌های جزئی و متنوع است، افزون بر اتکاء به متن کتاب از منابع دست اول و مطالعاتی برای ذکر دقیق قطعات برگرفته از منابع ایرانی و اصطلاحات و اسامی خاص و همچنین تصحیح برخی اشتباهات نویسنده یاری بجوید.

این کتاب پیش از این با ترجمه عیسی عبدی با عنوان «ایران صفوی، نوزایی امپراتوری ایران» از سوی نشر پارسه منتشر شده است.

«ایران عصر صفوی، نوزایی امپراتوری ایران» نوشته «اندرو. جی. نیومن» با ترجمه بهزاد کریمی در 480 صفحه، شمارگان یک‌هزار و 100 نسخه در قطع وزیری و جلد شومیز با بهای 28 هزار و 500 تومان از سوی نشر افکار منتشر شده است.