به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) به نقل از اداره كل روابط عمومي و اطلاع‌رساني سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي، نویسنده این اثر كه استاد بازنشسته گروه فارسی دانشگاه ویر کنور سینگ آرا در ایالت بیهار است در این کتاب به معرفی شعراي عارف و مشايخ بیهار که داراي سجّده و خانقاه بوده‌اند و همچنین به بررسی مفاهيم تصوف، درجات، عبادت‌گاه‌ها، فرقه‌هاي صوفيه بیهار، چگونگی ورود صوفیه، سلسله‌ها، مسالک و تأثير زبان فارسي در اشاعه تصوف در بیهار هند پرداخته است. سجاده‌نشین در اصطلاح تصوف به فردی گفته می‌شود که از نوادگان یکی از صوفیان بوده و در خانقاه او به عنوان وارث معنوی نیای خود به هدایت و ارشاد مردم می‌پردازد.
فصل اول این کتاب شامل آشنايي با مفهوم تصوف، درجات و عبادت‌گاه‌ها است. در فصل دوم فرقه‌های صوفيه بیهار و چگونگی ورود ایشان به بیهار و همچنین سلسله مسالک مختلف مانند چشتيه، سهرورديه، قادريه، کبرويه، فردوسيه، نقشبنديه، زاهديه، ابوالعلاييه، شطاريه، سلسله قلندريه، مولويه، خلوتيه، نعمت‌اللهيه، مغربيه، شاذليه، طيفوريه، خضريه، رفاعيه، طاووسيه، منعميه، مهيمنيه و اويسيه شرح داده شده است.
فصل سوم نيز درباره تأثير زبان فارسي در اشاعه تصوف در بیهار و ذوق شعري و سخن‌پردازي مشايخ، است. فصل چهارم كتاب هم در شرح حال برگزیدگان مشایخ بیهار نوشته شده است و آنها از حيث تاريخي به دو گروه تقسيم شده‌اند؛ بخش اول احوال 5 شاعر برگزيده از نيمه دوم قرن هفتم تا قرن دهم هجري قمري و بخش ديگر مشتمل بر تذکره 10 شاعر منتخب از آخر قرن دوازدهم تا قرن سيزدهم هجري است. در طي قرن يازدهم و نيمه اول قرن دوازدهم هجري، هيچ شخصيت بزرگي از مشايخ صوفيه که هم سجاده‌نشين باشد و هم شاعر، ظهور نکرده است که مي‌توان آن زمان را دوران فترت ناميد.
در پايان کتاب نيز خاتمه نگارنده با عنوان «انتقاد و محاکمه» تقديم خوانندگان شده است که در آن دلايل کسادي بازار تصوف و نزول شعر فارسي از قرن سيزده تاکنون توضیح داد شده است و از اين لحاظ مي‌توان آن را دوره فترت ديگري دانست.
چهارشنبه ۱۹ فروردین ۱۳۹۴ - ۰۹:۳۲
نظر شما